«Առաջին լրատվական»-ի հարցերին պատասխանել է ՀՀ Սփյուռքի գործերի գլխավոր հանձնակատար Զարեհ Սինանյանը:
– Պարոն Սինանյան, Էդմոն Մարուքյանն առաջարկել է սահմանադրական փոփոխություններ իրականացնել, որով հնարավորություն կստեղծվի Հայաստանում պետական բարձր պաշտոններում նշանակել սփյուռքահայերին: Ինչպե՞ս եք գնահատում այդ առաջարկը:
– Էդմոն Մարուքյանը բառ առ բառ կրկնել է այն ամենը, ինչը ես ասում եմ 2019 թվականի հունիսից, բայց մանավանդ այս պատերազմն ակներև դարձրեց, թե ինչ կատաստրոֆիկ կադրային և մասնագիտական դեֆիցիտ ունենք մենք այստեղ: Ես վերջին երեք ամիսներին այդ մասին ասում եմ իմ բոլոր հարցազրույցների ժամանակ: Այդ փոփոխությունների կարիքը կա, որովհետև իրոք այդ խոչընդոտները գոյություն ունեն:
– Եղե՞լ է դեպք, որ որևէ սփյուռքահայ փորձել է գալ, այստեղ աշխատանքի անցնել ու օրենսդրական խոչընդոտների պատճառով չի կարողացել: Այս խնդրին դուք բախվե՞լ եք ձեր աշխատանքի ընթացքում:
– Խոսքը նախարարի, փոխնախարարի մակարդակով նշանակումների մասին է: Նրանց առջև են այդ խոչընդոտները, Սահմանադրությունը թույլ չի տալիս, որպեսզի ասենք, վերջին 4 տարում Հայաստանում չապրած մարդը նման պաշտոն զբաղեցնի: Ընդ որում, վերջին 10-15 տարում են ստեղծվել այս արհեստական խոչընդոտները: Հարցադրում անել, թե եղե՞լ են մարդիկ, որոնք տուժել են այս սահմանափակումներից, անիմաստ է, որովհետև եթե խոչընդոտը կա, էլ ինչ իմաստ ունի մարդկանց հետևից գնալ, մասնագետ գտնել դրսից:
– Իսկ մենք լրջագույն որակական փոփոխություն կունենա՞նք, եթե ներգրավենք Սփյուռքի կադրերին նախարարների ու փոխնախարարների պաշտոններում:
– Մենք ուրիշ ընտրություն չունենք: Ինչ-որ մի տեղից պետք է փնտրենք ու գտնենք այդ լավ կառավարիչներին, պրոֆեսիոնալ մասնագետներին: Այստեղ կարևոր է և՛ լավ կառավարիչ լինելը, և՛ պրոֆեսիոնալ մասնագետ լինելը, որովհետև այդ մասշտաբի պաշտոնյայի աշխատանքի մեծ մասը զուտ վարչարարական է: Այսինքն՝ դու պետք է ունենաս և՛ գիտելիքը, և՛ տեսլականը, և՛ մենեջմենթի փորձը: Որտեղի՞ց այդ բացը լրացնենք, եթե ոչ Սփյուռքից: Ուրիշ որևէ տեղից մարդ կգա՞ Հայաստանում աշխատելու:
– Իսկ Սփյուռքից կա՞ն նման առաջարկներ, այսինքն՝ հաշվի՞ է առնվել այնտեղից եկող առաջարկները:
– Իհարկե, կան առաջարկներ, ցանկություններ, բայց մեխանիզմը չկա:
– Ե՞րբ այս նախաձեռնությունը միս ու արյուն կստանա. ժամկետներ կա՞ն, որ դուք պատկերացնում եք, որ շատ արագ սա պետք է կյանքի կոչվի:
– Դա պետք է դեռ երեկ արված լիներ: Բայց չմոռանանք, որ խոսքը նաև սահմանադրական փոփոխությունների մասին է: Երևի նաև պատերազմական գործողությունների պատճառով հիմա չի խոսվում սահմանադրական փոփոխությունների մասին, բայց կարծում եմ՝ թթվածնի պես անհրաժեշտ է Հայաստանին, որ Սահմանադրությունը փոխվի, և բոլոր այն դրույթները, որոնք սահմանափակում են սփյուռքահայերի ներգրավվածությունը հայաստանյան կյանքին, դրանք բոլորը պետք է վերացվեն: Ընդհակառակը, պետք է ստեղծարար դրույթներ առաջ քաշվեն, որոնք նպաստում են Սփյուռքի ներգրավվածությանը:
– Սփյուռքից կարծիքներ են հնչում, որ այսօրվա քաղաքական ճգնաժամի ծանրությունը պահանջում է շատ ավելի լայն խորհրդակցություն՝ Սփյուռքի մասնակցությամբ: Դուք տեսնո՞ւմ եք նրանց մասնակցության հնարավորությունը:
– Բոլոր կառուցողական ուժերը պետք է հնարավորություն ունենան ներգրավվելու այս ճգնաժամից դուրս գալու գործընթացին: Չի եղել որևէ կազմակերպություն, որ որևէ առաջարկ բերի կամ ուզի մասնակցություն ունենալ ինչ-որ գործընթացների, ու մերժվի: Խոսքը կառուցողական առաջարկների մասին է, որովհետև որոշ կուսակցական շրջանակներ կան, որոնք միայն մի բան են երազում՝ վերադառնալ իշխանության: Խոսքը նրանց մասին չէ, այլ կառուցողական մասնակցության մասին: Այդպիսի մարդկանց ու կառույցների առջև դռները բաց են:
