«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Հելսինկյան նախաձեռնություն-92 Լեռնային Ղարաբաղի կոմիտեի համակարգող, խաղաղության և մարդու իրավունքների միջազգային մրցանակների դափնեկիր Կարեն Օհանջանյանը։
– Պարոն Օհանջանյան, ի՞նչ դիտարկումներ ունեք Արցախում ընթացող քաղաքական փոփոխությունների շուրջ։ Փաստորեն լիազորությունների լայն շրջանակ փոխանցվում է Անվտանգության խորհրդին։ Սա նշանակո՞ւմ է արդյոք, որ Արցախում իշխանությունն անցնում է զինվորականների ձեռքը։
– Ձեր գործակալության հետ ունեցած նախորդ հարցազրույցներում ես մանրամասնորեն քննարկել եմ Արցախում քաղաքական փոփոխությունների անհրաժեշտության խնդիրը՝ հաշվի առնելով հանրապետության նախագահ Արայիկ Հարությունյանի կողմից իրականացված պետական հանցագործությունը, որը կատարեց պետական հանցագործ Նիկոլ Փաշինյանի հանձնարարականները, և որը բացարձակապես դավաճանական էր բոլոր հայերի նկատմամբ, որոնք երկու հայկական պետությունների պատերազմում կորուստներ են ունեցել։ Արայիկ Հարությունյանն իր անգրագիտությամբ և ճգնաժամի պայմաններում երկիրը կառավարելու լիակատար անգործունակությամբ, իմ կարծիքով, պետք է անհապաղ հրաժարական տա, և իրավապահ մարմինները նրա դեմ քրեական գործ հարուցեն՝ պետական հանցագործության և մարդկանց զանգվածային սպանության մեղադրանքով։ Մեր հասարակության մեջ կան այլ կարծիքներ, որոնց համաձայն՝ անհրաժեշտ է նրան սիմվոլիկ կերպով օգտագործել՝ առանց որոշումներ կայացնելու իրավունքի, որպեսզի ինչ-որ կերպ հնարավոր լինի օգտագործել մեր Սահմանադրության բազմաթիվ խութերը, որոնք հնարավորություն չեն տալիս քաղաքական լայն որոշումներ կայացնել այն իրավիճակում, երբ գտնվում է մեր երկիրը։ Անվտանգության խորհրդին հատուկ կարգավիճակ տալը հիմնված է այս հայեցակարգի վրա: Հուսանք, որ Անվտանգության խորհրդին հատուկ կարգավիճակ շնորհելուց հետո այս մարմինը կարող է դառնալ մեր ժողովրդի նկրտումների մարմնացումը և լուծել ժողովրդի կարիքները: Հակառակ դեպքում մենք կունենանք այնպիսի հակաժողովրդական կառույց, ինչպիսին նախկինում էր՝ Սամվել Բաբայանի օրոք: Կարծում եմ, որ մենք չպետք է կառչենք Սահմանադրության դրույթներից, թե ինչն է թույլ է տալիս, ինչը՝ ոչ: Այն պայմաններում, երբ մեր երկիրը կորցրել է իր տարածքի 2/3-ը, մեր քայլերի սահմանադրականության մասին խոսելն ուղղակի խելագարություն է: Կարծում եմ, որ մենք պետք է անհապաղ հեռացնենք դավաճան և հանցագործ Արայիկ Հարությունյանին։ Անվտանգության խորհուրդը կամ պարզապես քաղաքական ուժերի և մարդկանց միավորումը կարող է սահմանել արտահերթ խորհրդարանական և նախագահական ընտրություններ: Եվ մինչ այդ անհրաժեշտ է, որ Անվտանգության խորհուրդը սկսի վերականգնել մեր ժողովրդի վերքերը՝ միաժամանակ մնալով մարդկային մարմին:
– Արդյոք կարծո՞ւմ եք, որ Արայիկ Հարությունյանն իր վերջին հայտարարություններով փորձում է պատասխանատվության իր բաժինը դնել Երևանի իշխանությունների վրա։
– Արայիկ Հարությունյանը, պարզվեց, հիանալի մանիպուլյատոր է: Եվ նա հիանալի զգում է, որ Նիկոլ Փաշինյանի հետ միասին պետք է կիսի հայկական երազանքի սպանության ողջ պատասխանատվությունը, որը խլեց ավելի քան վեց հազար հայ լավագույն որդիների կյանք, և ով երկու հայկական պետությունները դրել է երկընտրանքի առջև ՝ լինել, թե՞ չլինել: Բայց նա չի կարողանա դուրս գալ այս վիճակից, ինչպես նախկինում, երբ Նիկոլի հանձնարարությամբ հեռացրեց հայտնի զինվորական առաջնորդներին ՝ ստեղծելով իսկական անկայունություն Լեռնային Ղարաբաղում և ընդհանրապես Ղարաբաղի և հայկական բանակի փլուզման սկիզբը դրեց: Արայիկ Հարությունյանը ստիպված է հռչակել այս թեզերը, որոնք հնչեցին վերջերս ՝ պետության փլուզման համատեքստում քաղաքական իշխանությունը վերափոխելու նպատակով:
Յուրաքանչյուրը պետք է իմանա մեկ բան. դավաճանների և հանցագործների համար ողորմություն չկա, հատկապես պետականների համար: Եվ Նիկոլ Փաշինյանը, և Արայիկ Հարությունյանը սպասում են ժողովրդի դատարանին, և նրանք չեն կարողանա խուսափել այս դատարանից:
– Ինչպիսի՞ն է լինելու Հայաստանի և Արցախի միջև կապի ձևաչափը, հայկական բանակը կլինի՞ Արցախի անվտանգության երաշխավորը: Ի՞նչ արժույթ է գործածվելու. արդյոք կա՞ վտանգ, որ այս ամենը ևս կանցնի Ռուսաստանի վերահսկողության տակ։
– Նախ պետք է ազատվենք պետական հանցագործներ Նիկոլ Փաշինյանից և Արայիկ Հարությունյանից, որից հետո նոր լույս կսփռվի մեր երկու պետությունների վրա: Այս կապակցությամբ ես ուզում եմ վերհիշել գերմանացի ժողովրդի պատմությունը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի արդյունքներից հետո: Իրավիճակը ճիշտ նույնն էր, որում այժմ հայտնվել է մեր ժողովուրդը: Բայց գերմանացի ժողովուրդը դուրս եկավ այս իրավիճակից ուժեղ և արժանապատվորեն, որովհետև այն մարդը, ով իր երկիրը և ամբողջ մարդկությանը տանում էր քաոսի ու անմարդկային անդունդի, իր մեջ ուժ գտավ վերջ տալու իր կյանքին և դրանով իսկ հույսի լույս տվեց իր ժողովրդին: Եվ ի՞նչ են անում հանցագործները ՝ Նիկոլն ու Արայիկը. Նրանք կառչում են իրենց աթոռներից և երկարացնում մեր ժողովրդի տառապանքները …
Ձեր կողմից արված բոլոր հարցերը շատ տեղին են: Ոչ ոք չի կարողանա դրանց պատասխանել քանի դեռ այս երկու հանցագործները իշխանության գլուխ են: Բայց ես հավատում եմ, որ ի վերջո, մենք, ինչպես գերմանացի ժողովուրդը, ոչ միայն կկանգնենք մեր ոտքերի վրա, այլև կդառնանք մեկ հզոր երկիր և տարածաշրջանում առանցքային դեր կխաղանք: Մենք պետք է ապավինենք մեզ, և ոչ թե ուրիշներին ՝ Ռուսաստանին և համաշխարհային հանրությանը, և ոչ մի դեպքում չպետք է որդեգրենք ուրիշների խորհրդանիշները ՝ հավատարիմ մնանք մեր խորհրդանիշներին, մեր քաղաքացիությանը և մեր անձնագրերին:
