Սփյուռքի հայկական համայնքները քվեներ չեն տալու նրանց, ովքեր թաքցնում են Ադրբեջանի և Թուրքիայի հանցագործությունները Հայաստանում և Արցախում: Իտալացի և եվրոպացի քաղաքական գործիչները վերստին դավաճանեցին հայ ժողովրդի արդար դատը՝ համոզված լինելով, որ կարող են հավասարաչափ հույս ունենալ հայ համայնքի ձայների վրա, միևնույն ժամանակ էլ աչքով անել հայերի դարավոր թշնամուն:
Պատասխանատվության մի մաս, այնուհանդերձ, պետք է կրի նաև հայկական սփյուռքը՝ այդքան մեծաթիվ, այդքան մեծ հնարավորություններ ունեցող, մշակութային և գրական այդպիսի հսկայական ունակություններ ունեցող, ամենանշանավորն աշխարհում, որը, սակայն, թվում է, թե չի կարողանում երկխոսություն վարել եվրոպացի քաղաքական գործիչների հետ, որոնք մեծ հաշվով տեղյակ չեն հայ-ադրբեջանական բարդ հարաբերությունների մասին: Մենք բոլորս ականատես եղանք, թե ինչպես էր ադրբեջանա-թուրքական դաշինքը Արցախում ռազմական հանցագործություններ անում, այդ թվում՝ գլխատումներ, դաժան վերաբերմունք գերեվարված ռազմագերիների և քաղաքացիական անձանց հանդեպ, դիակների պղծում: Գործողություններ, որոնք պահանջում են Հաագայի միջազգային դատարանի անհապաղ միջամտությունը:
Մենք տեսել ենք, թե ինչպես է ադրբեջանցի զինվորականների մի խումբ գլխատում մարդու: Ադրբեջանի դրոշով և այլ տարբերանշաններով հագուստ կրող զինվորը դանակով կտրում է գերու վիզը: Վերջում հնչում են ծափահարություններ և հրճվանքի այլ դրսևորումներ:
Ի՞նչ էր այդ պահին անում ժողովրդավարական Իտալիան՝ հայ բնակչության և Արցախի համար: Մարդասպաններին էր պարգևատրում: Հայերի նոր սպանդից մի քանի օր անց մեկնարկում է իտալական պատվիրակության այցն Ադրբեջան:
Սկզբում խորհրդարանականները, այնուհետև ԱԳ նախարարն այցելում են Ադրբեջան: Այսպիսով՝ Իտալիան կարող է արդարացիորեն գլուխ գովել, որ ինքն առաջին արևմտյան երկիրն է, որն այցելել է Ադրբեջան նախ խորհրդարանական պատվիրակությամբ, այնուհետև՝ կառավարության անդամի տեսքով: Այս պատվիրակություններն այցելում են Ադրբեջանի կողմից Արցախի բռնազավթած տարածքներ, այսպիսով՝ Իտալիային կցելով երկրորդ ոչ նախանձելի ռեկորդը՝ առաջին երկիրը Թուրքիայից հետո, որը հանցագործներին շնորհ է արել: Այսպիսով՝ մոռանալով նաև, որ Էրդողանի և Ալիևի տարածապաշտական նկրտումները մեծ սպառնալիքի տակ են դնում Հարավային Կովկասը՝ այն վերածելով իրական դժոխքի՝ համաշխարհային հետևանքներով:
Թուրքական և ադրբեջանական մամուլը, փաստացի, օպերատիվ կերպով օգտագործեց իտալացիների այցերը իր կատաղի քարոզչության մեջ: Նման նողկալի առաքելություններով Իտալիան ցույց է տալիս, որ ինքը հավասար հարթության վրա է դնում ժողովրդավարական Հայաստանն այն երկրի հետ, որտեղ դեռ ծաղկում է Ստալինի հետնորդների անառարկելի գաղափարախոսությունը: Քաղաքական գործիչները, հավանաբար, շատ տգետ են կամ օպորտունիստ, որպեսզի հասնական, որ հայկական հնագույն Արցախը մի տարածք է, որտեղ քրիստոնեության առաջին արմատներն են գցվել:
Հայերն ու խաղաղության աջակիցները ամբողջ աշխարհում պետք է հասկանան, որ մեծ է վտանգը, որ Արցախում հայերի հազարամյա ներկայությունը կչեղարկվի, այնպես, ինչպես եղավ Թուրքիայում՝ Հայոց ցեղասպանությունից հետո:
Իհարկե, վաղ, թե ուշ բռնազավթիչների նկատմամբ կյանքի կկոչվի դիմադրություն, ինչպես ցույց է տալիս պատմությունը, բայց դիմադրություն, որը կպահանջի քաղաքական, ֆինանսական, բարոյական և գործնական աջակցություն:
Հայկական սփյուռքն աշխարհում մեծաթիվ է, Իտալիայում ևս քիչ չեն և սփյուռքի աջակցությունը Հայաստանին պետք է հստակեցվի: Կան առավել սակավաթիվ ու պակաս ազդեցիկ համայնքներ, որոնք ստանում են շատ՝ զուտ իրենց քվեների համար:
Թալալ Խրայիս
