«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Ֆրանսահայ կազմակերպությունները համակարգող խորհրդի համանախագահ, Nuvelles D՛Armenie ամսագրի խմբագիր Արա Թորանյանը։
– Պարոն Թորանյան, ինչպե՞ս եք գնահատում ԱԳ նորանշանակ նախարարի այցը Ֆրանսիա Մոսկվա այցից հետո։
– Հակամարտության ավարտից ի վեր սա այս մակարդակի առաջին այցն է Ֆրանսիա: Այն փաստը, որ նոր նախարարի այս այցը տեղի է ունենում ՌԴ ԱԳ նախարար Լավրովի հետ Մոսկվայում կատարված այցից անմիջապես հետո, վկայում է Ֆրանսիայի և Հայաստանի հարաբերությունների որակի մասին: Այս այցն արձագանք է նաև արցախյան խնդրի հետ կապված Ֆրանսիայի արտահայտած համերաշխությանը, որն, ի դեպ, արտահայտվեց Ֆրանսիայի Սենատում, ապա Ազգային ժողովում, բայց նաև Ֆրանսիայի շատ քաղաքներում և արվարձաններում: Եվ դեռ ընթանում է գործընթացը։
– Հայաստանում Ֆրանսիայի դեսպանը բարձրաձայնում է նաև Լաչինի միջանցքի կարգավիճակի հստակեցման հարցը՝ որպես Հայաստանն ու Արցախը կապող միջանցք։ Այս պահին Ֆրանսիան ինչպե՞ս կարող է օգնել Հայաստանին, հայ-ֆրանսիական հարաբերությունների զարգացման ինչպիսի՞ հեռանկար կա։
– ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը դեռ լիազորություն ունի Լեռնային Ղարաբաղի բանակցությունների շրջանակում։ Նա ունի մանդատ հակամարտության բանակցային լուծման համար: Սա չի կարող պարտադրվել բռնի ուժով: Օրենքը կայացնողը ուժ չէ: Ֆրանսիան և Մինսկի խմբի մյուս համանախագահները պետք է հիշեն իրենց դերը և աշխատեն դիվանագիտական լուծման ուղղությամբ, որը միավորում է Լեռնային Ղարաբաղի անկախության հիմնարար իրավունքը: Դա օրինական ձգտում է և իր անվտանգության պայմանն ընդդեմ էթնիկ զտումների գործընթացին։ Հենց այս իրավունքն է ճանաչվել Ֆրանսիայի Սենատի, Ազգային ժողովի և երկրում տեղական շատ մարմինների կողմից:
Անհրաժեշտ է ագրեսորին հասկացնել, որ հանցավոր քաղաքականությունը անընդունելի է, որ իրենք դատապարտվելու են, դատվելու են, օստրակիզմի (հալածանքի) են ենթարկվելու միջազգային հանրության կողմից:
– Դեսպանը նաև նշել է, որ նոյեմբերի 9-ի համաձայնագիրը հակամարտության լուծում չէ, և կարևոր անելիք ունի Մինսկի խմբի համանախագահությունը: Դեսպանը նշել է, որ հստակեցված չէ Արցախի կարգավիճակը, պետք է ապահովել տեղահանվածների վերադարձ, ավելի կայուն կարգավիճակ տալ Լաչինի միջանցքին, ամրապնդել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև նոր սահմանը, պահպանել հայկական պատմամշակութային և հոգևոր ժառանգությունը: Ինչպե՞ս եք գնահատում Ֆրանսիայի ջանքերը։
– Ես համաձայն եմ դեսպանի ասածի հետ: Մենք ակնկալում ենք, որ Մինսկի խումբը և մասնավորապես Ֆրանսիան մոբիլիզացնեն միջազգային հանրությունն այս հարցերի շուրջ: Հնարավոր չէ հանդուրժել այն, որ ցեղասպանությունից հարյուր տարի անց պանթյուրքիստական ուժերը դեռ սպանում են հայերին և փորձում հանցագործությունն ավարտին հասցնել՝ ջնջելով իրենց նախնիների տարածքներում մնացած ներկայությունը:
– Պարոն Թորանյան, Ֆրանսիայի Ազգային ժողովը ընդունեց Արցախի անկախության ճանաչման բանաձևը։ Ի՞նչ ակնկալել Ֆրանսիայի կառավարությունից և նախագահից։
– Ֆրանսիան և նրա իշխանությունները, իհարկե, տեղյակ են բանաձևից: Ինչպես գիտեք, մասնավորապես Ֆրանսիան դատապարտեց տարածաշրջանում Թուրքիայի ագրեսիվ քաղաքականությունը: Հուսով ենք, որ Ֆրանսիայի կառավարությանը կհաջողվի դուրս բերել Եվրամիությունն իր ավանդական արտաքին քաղաքականության քարացածությունից, քանի որ Էրդողանի հանցավոր քաղաքականությունը սպառնալիք է նաև նրա անվտանգության համար:
