«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է իսրայելցի հրապարակախոս, քաղաքագետ Ավիգդոր Էսկինը:
– Պարոն Էսկին, Իսրայելում հասունանում է քաղաքական ճգնաժամ, ինչը, մեծ հավանականությամբ, կարող է բերել կառավարող կոալիցիայի փլուզման և հերթական արտահերթ ընտրության: Կոալիցիոն գործընկերը Լիկուդին և դրա առաջնորդ, վարչապետ Նեթանյահուին մեղադրում է բյուջեի ընդունումը և քննարկումները ձգձգելու համար: Ինչպե՞ս կբնութագրեք իրավիճակն ընդհանուր առմամբ:
– Մեկուկես տարի Իսրայելում նկատվում է քաղաքական ճգնաժամ: Երկիրն ունի խորհրդարանական համակարգ: Եվ ամուր հիմքերով կառավարություն կազմելու երեք փորձերից հետո Իսրայելը մնաց «ոչ ոքի» կարգավիճակում երկու խոշորագույն բլոկների միջև: Մի իրավիճակ ստեղծվեց, որը հիշեցնում էր Կռիլովի առակը՝ «Կարապը, խեցգետինը և գայլաձուկը»: Դա չի նշանակում, որ որոշումներ չեն ընդունվում արտաքին քաղաքականության և անվտանգության ոլորտում, բայց տնտեսական ոլորտում իրավիճակը փոփոխություններ է պահանջում: Բյուջեի շուրջ համաձայնության բացակայությունը կարող է հանգեցնել նոր ընտրությունների: Եվ դա լավ կլինի երկրի համար: Ընդդիմությունը հանձնեց իր դիրքերը: Վարչապետ Նեթանյահուի ու նրա կոալիցիայի համոզիչ հաղթանակը կվերացնի ներկայիս ճգնաժամը:
– Հիմա, ըստ էության, Իսրայելի իշխող կոալիցիան չի կարողանում համաձայնության գալ բյուջեի շուրջ: Անկասկած, Իսրայելի բյուջեն արտացոլում է նաև «բիզնեսը» Բաքվի հետ կլոր փողի տեսքով: Հատկանշական է, որ քաղաքական ճգնաժամը հաջորդեց Արցախում ռազմական գործողությունների դադարեցմանը: Կարո՞ղ ենք ասել, որ այժմ Իսրայելում քաղաքական վեճ կա, այդ թվում՝ զենքի վաճառքից ստացված հասույթի բաշխման հարցում:
– Այս համատեքստում Բաքվի կամ Երևանի թեման անեկդոտային է: Եբրայերեն և իսրայելական անգլալեզու մամուլում Կովկասում պատերազմի թեման նույնիսկ վերջին էջերում էր: Իսրայելում այս թեմայի վերաբերյալ հանրային քննարկում չկա՝ բացառությամբ ռուս ներգաղթյալների մամուլի վերջին էջերը: Ինչ վերաբերում է բյուջեին, ապա Իսրայելում այն հասավ 92 միլիարդ դոլարի (Հայաստանում ՝ 2,5 միլիարդ դոլար): 5 միլիարդով Ադրբեջանին զենք վաճառելու գործարքը, որի իրագործումը տևում է 7-8 տարի, գրեթե 400 միլիարդ դոլար տարեկան ՀՆԱ ունեցող երկրի համար աղքատ տնտեսական դեր է խաղում: Ադրբեջանի հետ դեռ նոր պայմանագրեր չեն եղել. առաքումներն իրականացվում են միայն հին պայմանագրի շրջանակներում: Եթե փորձագետները իսրայելական զենքը համարում են արդյունավետ ղարաբաղյան պատերազմի փորձից, ապա կարելի է սպասել նոր պայմանագրեր Ադրբեջանի և Վրաստանի հետ: Հայաստանը հետաքրքրված չէ իսրայելական զենքով, ինչպես շեշտեց պաշտպանության նախկին նախարար Տոնոյանը: Տարօրինակ է, որ ինչ-որ տեղ լուրեր են պտտվում Իսրայելում ինչ-որ հասույթի վերաբերյալ վեճերի մասին: Այս թեման ընդհանրապես օրակարգում չէ:
Կարելի է ասել, որ այսօր Իսրայելում Հայաստանի նկատմամբ հետաքրքրություն չկա, և Ադրբեջանի նկատմամբ հետաքրքրությունը կապված է Իրանի ռազմավարական թեմայի և զենքի վաճառքով նավթ գնելու հետ:
