ԵԱՀԿ գործող նախագահ, Ալբանիայի վարչապետ և ԱԳՆ նախարար Էդի Ռաման, բացելով ԵԱՀԿ արտգործնախարարների խորհրդի տարեկան նիստը, հայտարարել է, որ Արցախի հարցը լիարժեք կարգավորելու համար պետք է վերսկսել բանակցությունը ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակում: Մինսկի խմբի համանախագահության աշխատանքի վերսկսման մասին հաճախակի խոսում են համանախագահներ Ֆրանսիան ու ԱՄՆ-ն՝ այն դեպքում, երբ նոյեմբերի 9-ի հեղինակ Ռուսաստանի Դաշնությունը պարբերաբար հիշեցնում է, որ համաձայնագիրը արտացոլում է Մինսկի խմբի համանախագահների շրջանակում եղած պայմանավորվածությունները: Մոսկվան զարմանք է արտահայտում, թե ինչու են ԱՄՆ-ն ու Ֆրանսիան դժգոհում, որ եղել են գործընթացից դուրս: ԱՄՆ-ն ու Ֆրանսիան շոշափում են Արցախի կարգավիճակի, տեղահանվածների խնդրի և իրավունքների վերաբերող հարցեր, ինչը նշանակում է նաև Հադրութի, Շուշիի հարց, մի շարք այլ խնդիրներ: Ակնառու է, որ այդ հանգամանքը դուրս է ռուսական կողմի նախաձեռնությամբ պայմանավորվածություններից, որ կնքվել են Ադրբեջանի հետ և որի ֆորմալ կողմ է եղել նաև Հայաստանը: Հայաստանը գոնե առայժմ չի շտապում էական և աշխույժ շեշտադրումներ անել այդ կապակցությամբ, ինչը ստեղծում է հակասական տպավորություն: Մի կողմից թվում է, որ հայկական շահերի մասին ավելի շատ են խոսում ԱՄՆ-ն ու Ֆրանսիան, քան Երևանը, մյուս կողմից, սակայն, դուրս գա, թե ոչ, կան պատերազմից բխող օբյեկտիվ իրողություններ, և Երևանն այսօր պարտված, ամբողջապես ռուսական խնամքի տակ հայտնված կողմն է: Հետևաբար, Երևանը չի կարող անել հայտարարություններ կամ աշխույժ հարցադրումներ այնպիսի բովանդակությամբ, որի շոշափումը ներկայումս Մոսկվայի համար ցանկալի չէ: Կդառնա՞ ցանկալի հետագայում: Անհավանական չէ, որովհետև այստեղ արդեն հարցը ստանում է բազմերանգ բնույթ: Առայժմ, սակայն, Մոսկվան ունի արցախյան գոտում ամրապնդվելու, նաև Ադրբեջանի հետ աշխատանքի ուղղություններ, որոնք, ի դեպ, նաև Հայաստանի համար են կարևոր:
Բանն այն է, որ այժմ Երևանին էլ պետք է ժամանակ: Կա լուծելու առնվազն երկու էական հարց: Արագ ապահովել ռազմագերիների վերադարձ, և այդ հարցում անհրաժեշտ է չտալ ավելորդ լարվածության առիթ, մի կողմից, իհարկե, չպետք է կախել գլուխը Բաքվի հանդուգն ու ցինիկ դրսևորումների առաջ, մյուս կողմից, սակայն, ներկայումս պետք է գերական լինի մեր տղաներին հնարավորինս արագ Հայաստան տեղափոխելու հարցը լուծելը: Մյուս հանգամանքը, անշուշտ, պաշտպանական նոր դիրքավորումների, ինժեներական նվազագույն ենթակառուցվածքների հարցերը, հայկական անվտանգային համակարգի վերակազմակերպման առնվազն նախնական անհրաժեշտությունները հոգալը: Այլ կերպ ասած, Երևանին ու Ստեփանակերտին օբյեկտիվորեն անհրաժեշտ է ավելորդ լարվածությունից զերծ ժամանակ: Այստեղ գլխավոր դերակատարը Մոսկվան է, ըստ այդմ պետք է գործել Մոսկվայի հետ համահունչ ու համակարգված, դա է օբյեկտիվ իրողությունը, որ բխում է առկա տխուր պատկերից: Լուծելով նախնական այդ հրատապ խնդիրները, Երևանն արդեն պետք է ավելի համարձակ քայլեր անի գլուխը կախ վիճակից դուրս գալու և սուբյեկտիվության վերականգնման ուղղությամբ: Միևնույն ժամանակ, սակայն, այստեղ իրավիճակը երկիմաստ է: Եթե, օրինակ, չեն լուծվում ռազմագերիների հետ կապված խնդիրները և կա ձգձգում, ապա այդ դեպքում Երևանն իր հերթին պետք է աշխուժանա, որովհետև իրավա-քաղաքական հարցադրումների հարցում աշխույժ, թե պասիվ լինելը, վերջին հաշվով, պետք է լինի միջոց՝ տղաների կյանքը պահպանելու և նրանց վերադարձը ապահովելու համար: Ըստ այդմ, եթե պասիվ, լարվածություն չառաջացնող մարտավարությունն իբրև միջոց չաշխատի, եթե մյուս կողմերը, ամեն մեկն իր նկատառումից ելնելով, որոշակի շահարկեն Հայաստանի պասիվությունը, ապա բնականաբար պետք է պատրաստ լինել արագորեն այլ՝ ակտիվ միջոցի անցնելու համար:
