«Տեղի է ունեցել դաժան և արյունալի պատերազմ՝ ծանր հետևանքներով՝ ոչ միայն մարդկային կորուստներ ունենք, այլ նաև տարածքային. ռազմաքաղաքական պարտության հետևանքով ձևավորված միջավայրն է թելադրում ներքին զարգացումների տրամաբանությունը: Այժմ Հայաստանի դիմադրունակությունն արտաքին տիրույթում էապես կախված է լինելու ներքին իրավիճակի կայունությունից: Խոսքը չի վերաբերում նրան, որ Հայաստանում չլինեն բողոքի ակցիաներ, չլինի կոշտ ընդդիմախոսություն՝ ուղղված իշխանությանը, քաղաքական պայքար կամ բանավեճ չլինի, այլ այն մասին է, թե որքանով դրանում բովանդակություն կլինի: Առայժմ, ցավոք, ներքին կյանքում պայքարը իշխանության և քաղաքական դիրքերի համար է: Հնչում են փոխադարձ մեղադրանքներ, բայց չենք տեսնում բովանդակային քննարկումներ Հայաստանի համար կարևորագույն խնդիրների շուրջ: Այս մասին «Առաջին լրատվական»,- ի հետ զրույցում ասաց վերլուծաբան Հակոբ Բադալյանը:
Վերլուծաբանի խոսքով՝ քաղաքական կյանքի ընթացքը և որևէ փոփոխություն արդեն կթելադրվի արտաքին միջավայրից. «Ինչպես որ կընթանան զարգացումները ռուս-ադրբեջանական, ռուս-թուրքական, Արևմուտք-Ռուսաստան, Մինսկի խմբի երեք համանախագահների շրջանակում, ըստ այդմ էլ կորշվի, թե Հայաստանում ներքին զարգացումները ինչպես կընթանան: Այսինքն՝ Հայաստանը ինքնիշխանության թեկուզ մասնակի հնարավորությունները վերականգնելու փոխարեն ավելի ու ավելի կհայտնվի արտաքին ազդեցությունների տիրույթում»:
Քաղաքագետ Էդգար Վարդանյանի դիտարկմամբ՝ որքան էլ արտաքին գործոնը ներքին քաղաքականությունում մեծ է, հասկանալի պատճառներով, որքան էլ որ արտաքին հարթակներից հնչող որոշակի թեզեր ազդում են ներքաղաքական իրավիճակի վրա, որոշակի հույզեր են առաջացնում և կրքեր բորբոքում, նաև երբեմն խառնաշփոթ են առաջացնում, այնուամենայնիվ, ՀՀ ժողովուրդն է այստեղ ապրում և ժողովուրդն է որոշում կայացնում. այն, թե ինչպիսին կլինեն հետագա զարգացումները, պայմանավորված է կարևորագույն խնդիրների վերաբերյալ ժողովրդի դիրքրորոշումից, քաղաքացիների մեծամասնության մոտեցումներից»:
Քննարկման մասնակիցների դիտարկմամբ՝ նոյեմբերի 9-ի փաստաթղթով ոչինչ չի ավարտվել․ Հայաստանի համար թե՛ մարտահրավերները, թե՛ հնարավորությունները չեն նվազել:
Մանրամասները՝ տեսանյութում: