Աշնանային զորակոչից հետո զորակոչիկների ծնողների միակ մխիթարանքն այն է, որ առավելագույնը 40 օր անց իրենց որդիներին տեսնելու հնարավորություն կունենան` երդման հանդիսավոր արարողության, այսպես ասած` «պրիսյագայի» ժամանակ:
Բայց… այդ հանդիսավոր արարողությանը մասնակցելու համար հարկավոր է վճարել, որի հնարավորությունը շատերը չունեն` հատկապես ՀՀ սահմանամերձ և ԼՂ սահմաններում ծառայող զավակ ունեցողները: Միջին հաշվարկներով Լեռնային Ղարաբաղում զինվորների երդման արարողությանը մասնակցելու համար 300 հազար դրամ գումար է պահանջվում (համեմատության համար նշենք, որ այդ գումարով հնարավոր է ինքնաթիռով դեպի Մոսկվա և հետվերադարձի տոմս գնել): Իսկ դրանում իրենց ներդրումն ունեն նաև ուղևորափոխադրում իրականացնող մեր հայրենակիցները, ովքեր զինվորների երդմնակալության օրերին ուղևորավարձը զգալիորեն բարձրացնում են` հաշվի առնելով իրենց պահանջարկի զգալի աճը: Այսպես` երթուղային գծերի վարորդները, որ սիրով համաձայնում են տեղափոխել իրենց դիմած ծնողներին, Ղարաբաղ հասցնելու համար 200 հազար դրամ են պահանջում, ոմանք` նույնիսկ 300 հազար` կախված սպասարկվող գծից և երթուղայինի մակնիշից:
Դավիթաշենում բնակվող մեր զրուցակիցներից մեկը նշեց, որ թոռան մոտ Ղարաբաղ հասնելու համար հարևանությամբ գտնվող գծերից մեկի վարորդին հարցրել է, թե ի՞նչ գնի սահմաններում կտանի Ղարաբաղ` թոռան երդմնակալության արարողությանը մասնակցելու համար, սակայն պատասխանը լսելուց հետո կորցրել է թոռանը տեսնելու հույսը. վարորդը միանգամից նշել է. «300 հազարից ոչ պակաս», քանի որ ամենափողոտ գծերից մեկն է սպասարկում: «Ամեն դեպքում լսածիս չհավատացի և ասացի, որ ոչ թե Անկարա, այլ Ղարաբաղ ենք ցանկանում գնալ, և խնդրեցի գինը կրկնել: Պարզվեց, որ ճիշտ էի լսել: Բարեբախտաբար, ծանոթների միջոցով հաջողվեց մի վարորդի գտնել, ով խոստացավ 170 հազարով Ղարաբաղ հասցնել», – պատմեց զինծառայողի տատիկը:
Ի դեպ, երթուղային տաքսիների ծառայությանը առավել հաճախ դիմում են այն ընտանիքները, որոնք բազմանդամ են և ցանկանում են ամբողջ ընտանիքով այցելել իրենց զինվորին: Դրանից բացի, այդ օրերին Լեռնային Ղարաբաղ ծնողների հոսքն այնքան մեծ է, որ տվյալ երթուղու երթևեկությունը սպասարկող երթուղայինները չեն բավականացնում: Իսկ տաքսիները միջինը 50 հազար դրամ են պահանջում, բայց տաքսու մեջ առավելագույնը 4 մարդ է տեղավորվում: Բնականաբար, այս ծախսերին գումարվում են նաև սննդամթերքի և այլ մանր-մունր ծախսերը, ու ստացվում է, որ զինվորի երդմնակալության արարողությանը մասնակցելու գինը 1000 դոլարից անցնում է:
Մինչ ծնողները ինչ-որ ձևով լուծում են ֆինանսական խնդիրները, երդման արարողությանը պատրաստվող զինվորները մեկը մյուսի միջոցով հայտնում են երդմնակալության օրը և հետաքրքրվում` արդյո՞ք ընտանիքի անդամները մասնակցելու են: «Այս ամիս երկրորդ որդուս եմ ճանապարհել բանակ և որոշ առումով փորձությունների միջով անցել եմ: Ճիշտն ասած, պարտքով եմ «պրիսյագին» մասնակցելու գումարը հայթայթել, սակայն չէի կարող չգնալ: Մեծ որդուս «պրիսյագին», երբ մասնակցեցինք, որպես ծնող ուրախությունս փոխվեց լացի, երբ տեսա, թե քանի զինծառայողների ծնողներ չէին կարողացել գալ իրենց երեխաների երդմնակալության արարողությանը: Այստեղ առաջին հերթին ոչ թե երդմնակալության, այլ միմյանցից կարոտն առնելու խնդիր է դրված: Շարքի մեջ զինվորները աչքերով իրենց հարազատներին են փնտրում», – պատմեց մեր մյուս զրուցակիցը, որի որդին ծառայում է Լեռնային Ղարաբաղում: Մի խոսքով, երդմնակալության օրը իսկական փորձություն է թե՛ ծնողների, թե՛ զինվորների համար:
Ստեղծված իրավիճակի շուրջ զրուցեցինք ՊՆ մամլո խոսնակ Դավիթ Կարապետյանի հետ: Նա մեզ հետ զրույցում տեղեկացրեց, որ սահմանամերձ զորամասերում նախարարությունը կազմակերպում է ծնողների այցելություններ: «Սահմանված երթուղիներ և ժամանակացույց կա: Դրա համար ծնողները դիմում են զինկոմիսարիատներ, որտեղ ցուցակներ են կազմվում, ըստ այդմ էլ կազմակերպվում են այցելությունները: Զինկոմիսարիատներում այդ ուղղությամբ համապատասխան հրահանգ կա ՊՆ կողմից», – տեղեկացրեց մամլո խոսնակը և ավելացրեց, որ յուրաքանչյուր զինծառայողի տեսակցելու համար այցելության հնարավորությունից կարող է օգտվել երկու անձ: Իսկ առաջնահերթությունը տրվում է կարիքավոր ընտանիքներին: «Օրինակ` եթե դիմում է 200 հոգի, որտեղ մեկը մեծահարուստ է, առավելությունը տրվում է անապահով ընտանիքներին: Այցելությունները կազմակերպվում են ամիսը մեկ անգամ: Սակայն ձմռան ամիսներին, ճանապարհային խնդիրներից ելնելով, այցելությունների ժամանակացույցը փոխվում է», – եզրափակեց Դավիթ Կարապետյանը: