«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է քաղաքագետ Լևոն Շիրինյանը։
– Պարոն Շիրինյան, վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը ԱԺ հատուկ նիստի ժամանակ չբացառեց ստեղծված իրավիճակում Հայաստանի կողմից Արցախի անկախության ճանաչման քայլը։ Ձեր կարծիքով՝ այս պահին կան ճանաչման նախադրյալները։
– Այո, վարչապետը չբացառեց, պայմաններն ասաց, թե որ պայմաններում Հայաստանը կճանաչի Արցախի անկախությունը։ Սա միջին ծանրության պատերազմ է։ Եվ, ի տարբերություն Ապրիլյան պատերազմի, հիմա պետությունը կազմակերպված է, զինված ուժերն ու քաղաքական ղեկավարությունն իրար հետ աշխատում են։ Սա հրաշալի բան է, ինչը խոսում է որակական տարբերության մասին՝ նախկինների համեմատ։ Ես ենթադրում եմ, որ եթե առաջիկա օրերին, իրավիճակով պայմանավորված, Ադրբեջանը ստիպված եղավ հերթական անգամ դիմել հայրիկին, որ պատերազմը կանգնեցվի (իսկ հայրիկին կդիմի, երբ արդեն ջախջախված լինի), ապա հենց այդ պահին պետք է ռազմաքաղաքական դաշինք կնքվի ու ճանաչվի Արցախի անկախությունը։ Բայց հենց այնպես չեն վերցնում ու անկախություն ճանաչում։ Նախապատրաստական աշխատանք կա դրանից առաջ։ Այսինքն՝ երբ իրենք անկում կունենան, Ադրբեջանի բանակը կհյուծվի, ապա այդ ժամանակ պետք է ճանաչվի Արցախի անկախությունը, որովհետև հայտնի ռազմավարական սկզբունք կա, որ դիրքային առավելություն ունեցողը հյուծում է հակառակորդին, հետո հակահարձակման է անցնում։ Հենց մենք հակահարձակման կանցնենք, և ես ենթադրում եմ, որ հենց այդպես էլ լինելու է, ապա դրանից հետո անպայման պետք է ճանաչել։
– Իսկ այդ իրավիճակում ինչպիսի՞ն կլինի միջազգային հանրության արձագանքը։
– Աշխարհը պարզապես Ադրբեջանին կասի՝ չանեիր, չստանայիր։ Այդ իրավիճակում ուժեղին չեն դատում։ Համաշխարհային հանրությանը հասկանալի կլինի կատարվածը։
– Իսկ ի՞նչ կհաջորդի Հայաստանի կողմից Արցախի ճանաչմանը։
– Դրանից հետո արդար Հայաստան պետք է ստեղծվի։ Մենք դաժան իրականության առաջ ենք։ Ունենք ոխերիմ թշնամի, որը Ռուսաստանի բարեկամն է։ Պետք է սկսել արդար Հայաստանի ստեղծումը։ Բոլորը պետք է կանգնեն միասնական ու սկսեն արդար Հայաստանի կառուցումը։
– Պարոն Շիրինյան, դատելով Կրեմլի որոշ խոսափողների արձագանքից, ակնհայտ է, որ Ադրբեջանի կողմից սանձազերծված ռազմական ագրեսիայի հարցում շահագրգռվածություն ունի նաև Ռուսաստանը։
– Այո՛, Ռուսաստանն ունի հետաքրքրվածություն։ Իրենք Հարավային Կովկասը համարում են իրենց որովայնը ու իրենք չեն կարող անտարբեր լինել այս իրավիճակում ու հետաքրքրվածություն չցուցաբերել։
– Նիկոլ Փաշինյանն ու Վլադիմիր Պուտինը հեռախոսազրույցով արդեն քննարկել են սահմանային իրավիճակը։ Ձեր կարծիքով՝ այս տեսակի շփումները կնպաստե՞ն, որպեսզի իրավիճակը հնարավորինս արագ գնա դեպի կայունացում։
– Թուրքը պետք է ջախջախվի, ուրիշ տարբերակ չկա։ Ի՞նչ եք ուզում, որ հերթական անգամ գնա մատները լիզի, դզի-փչի գա՞։ Թուրքերի հետ չի կարելի խաղալ։ Իսկ եթե Պուտինի հետ խոսել են, ուրեմն մեր դիրքերը շատ լավ են ու ուժեղ ենք մենք։ Ինչպես ասում են՝ իրենց սրած մալուխը ուրիշ տեղ է դիպել։ Հետևաբար` այս իրավիճակում արդեն պետք է արձանագրել ճանաչումը, արդեն ասացի, թե ինչ պայմաններում, երբ անկում կլինի։ Իսկ նրանք դեռ որևէ առաջխաղացում չունեն ու իրենց պետք է հյուծել մինչև վերջ, անընդհատ խփել, հակահարձակման անցնել ու վերջապես հասնել ճանաչման։
– Բայց կարծեք թե այս անգամ դժվար է լինելու, քանի որ Թուրքիան անվերապահ աջակցություն է հայտնել Ադրբեջանին։
– Այո՛, դժվար է լինելու, հաջորդն ավելի դժվար է լինելու ու անընդհատ ավելի դժվար է լինելու։ Հետևապես՝ ինչ արվում է, հիմա պետք է արվի։ Վարչապետն էլ ասաց, որ այս հարցը այսպես չեն թողնելու, չեն թողնելու հաջորդ սերունդներին։ Հետևաբար` պետք է հյուծել հակառակորդին, ռազմաքաղաքական դաշինք կնքել ու ճանաչել Արցախի Հանրապետությունը։ Իսկ մինչ այդ պահը մենք բոլորս պետք է ենթարկվենք կառավարության ու զինվորական ղեկավարության որոշումներին ու հրամաններին։
