Կառավարության նիստի այսօրվա օրակարգում ներառված օրենքի նախագծերից մեկը վերաբերում է «Օտարերկրյա պետություններ ներկայացնելու համար Հայաստանի Հանրապետությունում դատվածության և հետախուզման առկայության մասին տեղեկանքների տրամադրման կարգը հաստատելու մասին» որոշմանը:
Այն մշակել է արգործնախարարությունը` ոստիկանության հետ համատեղ և նախագծի ընդունման անհրաժեշտությունն այսպես հիմնավորել. «…որպեսզի ՀՀ կառավարությանն առընթեր ՀՀ ոստիկանության հետ համատեղ էլեկտրոնային ցանցի ստեղծմամբ մուտքագրվեն Հայաստանի Հանրապետությունում դատվածության և հետախուզման առկայության մասին տեղեկանք ստանալու համար դիմումի գրանցումը, հաշվառումը, հարցումն ինֆորմացիոն կենտրոն, պատասխանի ստացումը և տեղեկանքի ձևակերպումն իրականացվի էլեկտրոնային համակարգի միջոցով… և առավել սեղմ ժամկետներում»: Ըստ նախագծի, Հայաստանում նման տեղեկանքներ տրամադրում է արգործնախարարությունը, իսկ օտարերկրյա պետություններում` Հայաստանի դիվանագիտական ներկայացուցչությունները և հյուպատոսական հիմնարկները` Հայաստանի ոստիկանության ինֆորմացիոն կենտրոնի օպերատիվ տեղեկատու քարտադարանից ստացված տեղեկության հիման վրա: Նախագծի ընդունման դեպքում ՀՀ արտգործնախարարը մեկամսյա ժամկետում պետք է կարողանա արտգործնախարարության պաշտոնական կայքում և քաղաքացիների ընդունելության սրահում տեղադրել այն պետությունների ցուցակը, որոնց կողմից տրված լիազորագրերը առանց լրացուցիչ վավերացման և (կամ) թարգմանության հիմք են հանդիսանում Հայաստանում դատվածության և հետախուզման առկայության մասին տեղեկանքի տրամադրման համար և «Օտարերկրյա պաշտոնական փաստաթղթերի օրինականացման պահանջը չեղյալ հայտարարելու մասին» Հաագայի 1961 թվականի հոկտեմբերի 5-ի կոնվենցիայի մասնակից պետությունների ցուցակը, որոնց իշխանություններին Հայաստանում դատվածության և հետախուզման առկայության մասին ներկայացվող տեղեկանքը պետք է վավերացվի ապոստիլով: Տեղեկանք ստանալու նպատակով դիմում կարող է ներկայացնել յուրաքանչյուր ոք` անկախ քաղաքացիությունից: Ստացված դիմումների գրանցումը, հաշվառումը, հարցումն ինֆորմացիոն կենտրոն, պատասխանի ստացումը և տեղեկանքի ձևակերպումն իրականացվում է էլեկտրոնային համակարգի միջոցով: Դիմումն ընդունելու պահին անհրաժեշտ տվյալները գրանցվում են էլեկտրոնային համակարգ, որը ձևավորում է ծանուցագիր: Ծանուցագրում նշվում է դիմողի անունը, ազգանունը, հայրանունը, դիմումի գրանցման ամսաթիվը, 12-նիշանի հսկիչ համարը և տեղեկանքը պատրաստ լինելու օրը: Ծանուցագիրը տպվում և տրամադրվում է դիմողին: Դիմողի ցանկությամբ ծանուցագիրը կարող է տրամադրվել նաև էլեկտրոնային փոստի միջոցով: Դիմումն էլեկտրոնային համակարգում գրանցվելու պահին համակարգը ստեղծում է էլեկտրոնային պահանջագիր, որը մեկ աշխատանքային օրվա ընթացքում էլեկտրոնային եղանակով առաքվում է ինֆորմացիոն կենտրոն: Այնտեղ պահանջագրի հիման վրա կատարվում է համապատասխան ստուգում և Հայաստանում դատվածության և հետախուզման առկայության մասին տեղեկությունը կամ դրանց բացակայության մասին նշումը մուտքագրվում է տվյալ պահանջագրի համապատասխան դաշտում և ամրագրվում է ստուգումն իրականցնող պաշտոնատար անձի էլեկտրոնային ստորագրությամբ: Նախարարությունից ստացված էլեկտրոնային պահանջագրերին ինֆորմացիոն կենտրոնը պատասխանում է երկու աշխատանքային օրվա ընթացքում: Այդ պատասխանի հիման վրա էլ նախարարության աշխատակազմի հյուպատոսական վարչության միգրացիայի բաժինը երկու աշխատանքային օրվա ընթացքում ձևակերպում է տեղեկանքը` հայերեն և օտար լեզվով` դիմողի ցանկությամբ: Տեղեկանքը տպվում է պաշտպանված ձևաթղթի վրա, անհրաժեշտության դեպքում վավերացվում է ապոստիլով կամ ստորագրվում է նախարարության համապատասխան պաշտոնատար անձի կողմից և կնքվում նախարարության հյուպատոսական վարչության անվանումն ու Հայաստանի Հանրապետության զինանշանը պարունակող կլոր կնիքով: Տեղեկանքն առձեռն հանձնվում է դիմողին նախարարության քաղաքացիների ընդունելության սրահում:
Էլեկտրոնային համակարգից օգտվելու իրավունք ունեցող պաշտոնատար անձանց ցանկը սահմանում է նախարարությունում` ՀՀ արտգործնախարարը, ՀՀ ինֆորմացիոն կենտրոնում` ՀՀ ոստիկանապետը, ներկայացուցչություններում` տվյալ ներկայացուցչության ղեկավարը: Էլեկտրոնային համակարգի ադմինիստրատորը նշված պաշտոնատար անձանց համար ստեղծում է օգտվողի անուն և գաղտնաբառ, ովքեր պատասխանատու են իրենց գաղտնաբառը գաղտնի պահպանելու համար: Տեղեկանքը տրամադրվում է դիմումը ստանալուց առավելագույնը 5 աշխատանքային օրվա ընթացքում նախարարության կողմից և առավելագույնը 8 աշխատանքային օրվա ընթացքում ներկայացուցչության կողմից:
Այժմ փորձենք հասկանալ, թե ինչու է այս նախագիծը հանկարծ ներկայացվել կառավարություն. սրա ամբողջ իմաստը Պզոյի հանցախմբին բռնելուց հետո ամերիկյան իշխանություններին զուտ ձևականորեն ցույց տալն է, թե նման տեղեկանքներ տալու ձևը փոխում ենք. էլեկտրոնային համակարգ ներդնելով` նվազեցնում ենք հայ պաշտոնատարների (տարբեր տրամաչափերի) առնչությունը այդ տեղեկանքների տրամադրման գործընթացին, որպեսզի նրանց միջոցով այլևս փաստաթղթեր չկեղծվեն և այդ ճանապարհով ՀՀ քաղաքացիները չհայտնվեն այդ երկրում ու հանցագործություններ անեն, եկամուտներն էլ ուղարկեն Հայաստան: Բայց ի՞նչն է խանգարում հայ պաշտոնյաներին` նույն կեղծումներն անել էլեկտրոնային տարբերակով, ասենք` ստորագրություն կեղծեն ու ասեն, թե անհայտ հաքերներն են կոտրել գաղտնաբառը ու կեղծել ստորագրությունը: Կարճ ասած` փոխանակ անկաշառ պաշտոնյաներ պատրաստենք, որ միջազգային հարաբերություններում խայտառակ չլինենք, թիթեռ ենք նկարում:
