Սեպտեմբերի 14-ից մեկնարկել է Հայաստան-ԱՄՆ ռազմավարական երկխոսության երկրորդ փուլը, ինչի մասին հայտնել է Հայաստանում ԱՄՆ դեսպանությունը: Այդ ձևաչափը ստեղծվել է հեղափոխությունից հետո: Երկրորդ փուլը, որ համավարակի պատճառով անցկացվելու է հեռավար ձևաչափով, նախ քննարկվելու է առաջինից հետո պայմանավորվածությունների կատարման ընթացքն ու դիտարկելու է նոր հեռանկարները:
Ամերիկագետ Սուրեն Սարգսյանի կարծիքով, սակայն, հայ-ամերիկյան հարաբերությունների օրակարգը խղճուկ վիճակում է. «Մեր հարևանները Միացյալ նահանգների համար ռազմավարական նշանակություն ունեցող պետություններ են, մենք ընդամենը՝ առաջնահերթություն ունեցող պետություն ենք կարգավիճակի առումով։ Եվ ընդամենը ռազմավարական երկխոսության մակարդակ ունենք Մաիցյալ Նահանգների հետ։ Բայց երբ նայում ես ռազմավարական երկխոսության շրջանակներում ներառված հարցերին, հասկանում ես, որ դրանք իրենցից որևէ լրջություն չեն ներկայացնում։ Այսինքն՝ լուրջ հարցեր չեն, բարձր մակարդակում քննարկման ենթակա հարցեր չեն»,-«Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց նա։
Միևնույն ժամանակ մեր զրուցակիցն ընդգծեց՝ հայ-ամերիկյան հարաբերությունների օրակարգում առաջին տեղում շարունակում է մնալ ամերիկյան օգնությունը՝ որպես առաջնահերթություն.«Եվ եթե նկատել եք՝ այն, ինչի մասին խոսել են երկու պետությունների միջին օղակի պաշտոնյաները, վերաբերում են բացառապես Միացյալ Նահանգներից Հայաստանին տրամադրվելիք օգնությանը, կոռուպցիայի դեմ պայքարի շրջանակներում, խորհրդատվություն այդ ոլորտի հետ կապված, USID-ի գործունեությունը որպես Միացյալ Նահանգների կողմից օգնություն տրամադրող պետական կառույց։ Այնպես որ եթե նայում ես օրակարգը՝ հասկանում ես, որ այն իրականում ոչ քաղաքական, ոչ էլ տնտեսական օրակարգ է»։
Սուրեն Սարգսյանը նշեց՝ Հայաստանը շարունակում է մնալ Միացյալ Նահանգների հետ առևտուր իրականացնող 170-րդ պետությունը.«Եթե նայենք՝ կհասկանաք, թե ինչ վիճակում է այդ օրակարգը։ Ես կարծում եմ, որ հայ-ամերիկյան օրակարգը գտնվում է խղճուկ վիճակում և դա մեր կողմից նախաձեռնողականության պակասի արդյունք է»։
Որքան էլ այս ռազմավարական երկխոսությունը մեկնարկել է իշխանափոխությունից հետո, Սուրեն Սարգսյանի դիտարկմամբ, դա չի նշանակում, որ լուրջ կարևորության մակարդակի ենք բարձրացել.«Անունը ռազմավարական երկխոսություն է, բայց մեր հարևանները Միացյալ Նահանգների համար ռազմավարական գործընկեր են, իսկ մենք ռազմավարական զրուցակից։ Մեծ հաշվով՝ սա է ընդհանուր իրավիճակը, նայեք օրակարգը ու կտեսնենք, թե ինչ օրակարգով են առաջնորդվում երկկողմ հարաբերությունները»։
Արդյոք Հայաստանին խանգարում է Ռուսաստանի հետ համագործակցությունը, ռուսական տնտեսական և անվտանգային կառույցներում գտնվելու հանգամանքը, հարցին ի պատասխան, մեր զրուցակիցը պատասխանեց.«Դա բացարձակ չի խանգարում, որովհետև մյուս պետությունները, որոնք Ռուսաստանի հետ ավելի խորը ինտեգրացիոն ծրագրեր ունեն, օրինակ Ղազախստանը, Միացյալ Նահանգների հետ փայլուն հարաբերություններ ունի ու ռազմավարական գործակցության վերաբերյալ համաձայնագիր է ստորագրել՝ նախագահների մակարդակով։Այսօրվա դրությամբ Միացյալ Նահանգների հետ շատ ավելի ակտիվ աշխատում է Ուզբեկստանը, որը Միացյալ Նահանգների համար կարևորագույն պետություն է Միջին Ասիայում։ Այնպես որ չի կարելի ասել, որ պատճառը Ռուսաստանն է։ Պատճառը մեր նախաձեռնողականության պակասն է կամ բացակայությունը»։
Մարիամ Գրիգորյան
