«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Ռուսաստանի հայերի միության փոխնախագահ Լուսիկ Ղուկասյանը:
– Մոսկվայում հայկական գյուղմթերքի հետ կապված հիմա խնդիր կա՞, թե՞ ոչ, որովհետև սոցիալական ցանցերում տեղեկություններ են տարածվում, որ նորից խնդիրներ են առաջացել: Այդ խնդիրն արդեն լուծվե՞լ է, թե՞ ոչ:
– Այդ խնդիրը ժամանակին լուծվել է. Ռուսաստանում գործող բոլոր շուկաները, խանութները և այլն, պարտավոր են ընդունել ցանկացած մթերք, այդ թվում և Հայաստանից, հատկապես, եթե նրանց հետ պայմանագիր ունեն: Սա լուծված հարց է, և լուծումը տվել է երկրի ղեկավարությունը: Այս պահին խնդիր չկա: Այն հայերը, որոնք ցանկություն ունեին իրենց առևտուրը շարունակել Food City-ում, իսկ այդպիսի հայերը շատ էին, նրանք այդ իրավունքն ունեն և շարունակում են: Այն հայերը, որոնք որոշել են ուրիշ տեղեր առևտուր անել, նաև Ռուսաստանի հայերի միության կողմից տարբեր ռեգիոններում տրամադրվել են ֆուռերի համար տեղեր: Ավելի շատ ցանկացողներ կային ու դիմումներ, որ համեցեք, հայկական մթերքները բերեք, հենց հիմա սկսում ենք իրացնել դրանք: Բայց շատ ֆուռերի վարորդները և տերերը ասում էին, որ իրենց ավելի ձեռնտու է Food City-ն կամ մեկ ուրիշ տեղ: Որտեղ ցանկացել են, էնտեղ էլ գնացել են: Այս պահին այդպիսի խնդիրներ չկան: Ճիշտ հակառակը, մեր ռեգիոնների շատերի ղեկավարները կամ մեր ակտիվիստները, որ շուկաներում են, այլ առևտրական տարածքներ պատրաստ են տրամադրելու խնդիրը լուծելու համար, եթե խնդիր է ծագում: Բայց այդ խնդիրը այն ձևով չպետք է լուծվի, որ հայերը հայերին օգնեն: Պահի տակ, այո՛, դա լուծում է: Բայց ընդհանուր լուծումն այն է, որ գոյություն ունի պետություն, որտեղ գործում են Ռուսաստանի պետության օրենքները, և այդ օրենքների համաձայն՝ ցանկացած մարդ՝ լինի հայ, լինի վրացի, ով ուզում է լինի, եթե պայմանագիր ունի, եթե ուզում է ինչ-որ տեղ առևտուր անել, նա այդ առևտուրն անում է:
– Տավուշի դեպքերից հետո Ռուսաստանի քաղաքներում որոշակիորեն լարվել էին հայերի ու ադրբեջանցիների հարաբերությունները, միջադեպեր գրանցվեցին: Ինչպիսի՞ն է իրավիճակը հիմա, ամեն ինչ բնականոն հունի մե՞ջ է մտել:
– Հիմա հանդարտվել է: Ես ուրախ եմ, որ երբ խնդիրը դեռ նոր էր սկսվել, Ռուսաստանի հայերի միությունը և նրա նախագահ Արա Աբրահամյանը շատ արագ արձագանքեցին: Հնարավոր եղավ այս խնդրից եկող վտանգները հասցնել երկրի առաջին դեմքին: Մենք մի շարք կարևոր հանդիպումներ ենք ունեցել, որոնց մի մասը լուսաբանվել է, որոշները՝ ոչ: Իշխանությունները կարողացան շատ հմուտ ձևով բոլորին, այդ թվում՝ ադրբեջանցիներին հասկացնել, որ գտնվում են Ռուսաստանում, որտեղ գործում են Ռուսաստանի օրենքները: Արագ գործողությունների արդյունքում այսօր հայ-ադրբեջանական լարվածության խնդիրը հանվել է, չկա: Food City-ի մենեջերները դուրս էին եկել և հայերի հետ սկսել էին հայերեն խոսել, երևի թե համապատասխան ահազանգերից հետո:
– Այս օրերին Ռուսաստանում ապրող, սակայն այս պահին ՀՀ-ում գտնվող շատ հայեր կորոնավիրուսով պայմանավորված չեն կարողանում հասնել Ռուսաստան: Այս խնդրով աշխատանքներ իրականացվո՞ւմ են ՌԴ իշխանությունների հետ:
– Որպեսզի սահմանները բացվեն այս կամ այն երկրի քաղաքացիների համար, այդ որոշումը ընդունում է ոչ թե Հայերի միությունը, կամ այլ հասարակական կազմակերպություն, այլ կառավարությունները: Մենք մեր կողմից աջակցում ենք՝ ինչքան կարող ենք: Հաճախ մեզ դիմում են անհատներ, երբ կա ինչ-որ արտառոց դեպք, ասենք՝ մարդ է մահացել, կամ հիվանդ է, ասենք՝ ՀՀ քաղաքացի է և Ռուսաստանում բուժման կարիք ունի, բոլոր պայմանագրերը կնքված են և պետք է գա, այդ դեպքերում մենք փորձում ենք միջամտել: Կամ, ասենք, այստեղ ՀՀ քաղաքացի կար, որ վիրավորվել էր հայ-ադրբեջանական բախումների ընթացքում, որը Հայաստան գնալու խնդիր ուներ: Մենք այդ հարցը կարողացանք լուծել: Բայց ընդհանուր առմամբ, խնդիրը լուծողը մենք չենք: Մենք գիտենք, որ այդ խնդիրը կա, տեղյակ ենք, թե Հայաստանում ինչ է կատարվում, շատերն ուզում են վերադառնալ Ռուսաստան, բայց սա միջկառավարական օրակարգի հարց է: Այդ հարցով պետք է դիմել երկու երկրների իշխանություններին:
– Այսինքն՝ սա ավելի շատ Հայաստանի ու Ռուսաստանի իշխանությունների լուծելիք խնդի՞րն է:
– Այո, և որ երկրի հետ էլ լինի խնդիրը, նման հարցերը լուծվում են միայն իշխանությունների, կառավարությունների մակարդակով: Այդ հարցով կարող եք դիմել թե՛ ՀՀ իշխանություններին, թե՛ դեսպանություններին, որպեսզի ավելի կոնկրետ պատասխաններ կարողանաք ստանալ: Այս խնդրի լուծումը մեր լիազորություններից դուրս է, չնայած՝ մենք էլ ենք շատ շահագրգռված, որ սահմանները բացվեն:
