Ռուսաստանցի գիտնականները կորոնավիրուսի դեմ պատվաստանյութի մշակումը սկսել են համավարակից դեռ շատ առաջ, «Իզվեստիա»-ին ասել է Գամալեայի համաճարակաբանության և մանրէաբանության ազգային հետազոտական կենտրոնի տնօրեն Ալեքսանդր Գինցբուրգը:
Նրա խոսքով, գիտաշխատողների երեք սերունդ 25 տարի աշխատել է դեղամիջոցի ստեղծման տեխնոլոգիայի վրա: Սկզբնապես նախատեսվում էր այն օգտագործել գենաթերապիայի համար, երբ օրգանիզմ է ներդրվում առողջ մարդկային գեն՝ վնասվածը փոխարինելու նպատակով: 2014թ.-ին մեթոդը կիրառվել է վեկտորային պատվաստանյութեր մշակելու համար, մասնավորապես՝ Էբոլա վիրուսի դեմ: Այն փորձարկվել է, ընդ որում՝ երկու տարի աֆրիկյան Գվինեայում, որտեղ վարակի օջախ կար, և լավ արդյունքներ է ապահովել անվտանգության և իմունոգենության տեսանկյունից:
Տեխնոլոգիայի հիման վրա կորոնավիրուսի դեմ առաջին դեղամիջոցը սկսել են մշակել 2-2.5 տարի առաջ: Սկզբնական նպատակը մերձավորարևելյան շնչառական համախտանիշ առաջացնող MERS վիրուսի դեմ պատվաստանյութ ստեղծելն էր, որից մահացությունը 40 տոկոս է կազմում: Դեղամիջոցի կլինիկական փորձարկումների երկրորդ փուլից հետո հետազոտական կենտրոնի աշխատակիցներն անցել են COVID-19-ի դեմ պատվաստանյութի ստեղծմանը: Արդյունքում, MERS-ի դեմ պատվաստանյութը դարձել է նոր կորոնավիրուսի դեմ պատվաստանյութի նախատիպը. դրանք գրեթե 80 տոկոսով նման են նուկլեոտիդների հաջորդականությամբ:
«Երբ մենք փետրվարի վերջին պետական հանձնարարական ստացանք, մենք արդեն գիտեինք ստեղծվելիք դեղամիջոցի հետ կապված բոլոր մանրամասները: Մենք միայն MERS վիրուսի հաջորդականությունը պետք է փոխարինեինք COVID-19-ի հաջորդականությամբ նույն կրողներում, նույն վեկտորներում, նույն չափաբաժիններով»,- ասել է Գինցբուրգը՝ հավելելով, որ գիտնականներն արդեն գիտեին, թե դեղամիջոցի ինչ չափաբաժին պետք է ներարկվի կենդանիներին, և մոտավորապես ինչքան՝ մարդուն:
Կորոնավիրուսի դեմ գրանցված ռուսական «Սպուտնիկ V» պատվաստանյութի արտադրությունը սկսվել է օգոստոսի 15-ին: Զանգվածային պատվաստումները Մոսկվայում սկսվել են սեպտեմբերի 5-ին: Դեղամիջոցի կլինիկական փորձարկման երկու փուլերի արդյունքները հրապարակվել են The Lancet առաջատար բժշկական ամսագրում:
