«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Արցախի նախագահի խորհրդական, Արցախի պահպանողական կուսակցության նախագահ Դավիթ Բաբայանը:
– Պարոն Բաբայան, Արցախի Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Սամվել Բաբայանը, անդրադառնալով Սերժ Սարգսյանի՝ օրերս տված ասուլիսում արված հայտարարությանը, թե 2016 թվականի ապրիլյան պատերազմը հաղթանակ էր, ասել է՝ տարածքներ կորցնողը չի կարող խոսել հաղթանակի մասին։ Ինչպե՞ս եք գնահատում։
– Գիտեք, ես չէի ուզենա որևէ մեկին դատապաշտպան լինել, ասել՝ ով է ճիշտ և ով՝ սխալ։ Ես ունեմ իմ տեսակետը. ցանկացած երևույթ վերլուծելիս պետք է դիտարկենք բազմակողմանի: Այն, որ կորցրել ենք երկու բարձունք, դա որևէ մեկը չի կարող ժխտել, մեկը՝ հարավային մասում, մյուսը՝ Թալիշի մոտակայքում։ Այդ դիրքերը, այո՛, ունեն ռազմական նշանակություն, և մեզ համար դա խոցելի կորուստ է։ Միևնույն ժամանակ ապրիլյան իրադարձությունները բլից կրիգ էին, սրընթաց պատերազմ։ Եվ այդ տեսանկյունից Ադրբեջանի նպատակը՝ կործանել Արցախի Հանրապետությունը և ինչ-որ տարածքներ էլ ՀՀ-ից վերցնել, ձախողվեց և ձախողվեց մեր զինվորների շնորհիվ։ Ադրբեջանի նպատակը ձախողվեց, և այն պետք է դիտարկենք համապարփակ։ Լավ է, որ տարբեր մարդիկ տարբեր կարծիքներ ունեն, և լավ է, որ ես ունեմ իմ պատկերացումը, որը տարիներ շարունակ ներկայացրել եմ։
– Հետախուզության ծառայության բացթողումները որչափո՞վ էին ապրիլյանի օրերին։ Սերժ Սարգսյանը նշել է, որ անակնկալ են մատուցել ադրբեջանցիները։
– Գիտեք, ընդհանրապես ցանկացած պատերազմ ի հայտ է բերում և՛ բացթողումներ, և՛ ուժեղ, և՛ թույլ կողմեր, և այստեղ եթե կան այդպիսի բացթողումներ, տարբեր ռազմական փորձ ունեցող մարդիկ, եթե ասում են, որ եղել են բացթողումներ, այո՛, պետք է ասել, որ եղել են բացթողումներ, և չպետք է փորձել փնտրել քավության նոխազներ, այլ նշենք, շտկենք և անցնենք առաջ։ Բայց եթե ինչ-որ մեկը անձամբ է պատասխանատու, հատուկ է արվել՝ դա այլ խնդիր է։ Եվ եթե պետք է արդիականացնենք այս կամ այն ոլորտը բանակում, պետք է անենք։
– Ապրիլյան պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանը հայտարարել է, որ ապրիլյան պատերազմի ժամանակ 20 և ավելի դիրքեր ենք կորցրել։ Սերժ Սարգսյանն էլ ասում է, որ սխալ թիվ է հնչել։ Ի՞նչ է Ձեզ հայտնի։
– Այդ բարձունքներում կարող է այդքան դիրք լինել, խնդիրն այն է, որ պետք է դիտարկենք ոչ այնքան դիրքերի տեսակետից, այլ բարձունքների։ Կրկնում եմ՝ մենք բլից կրիգը տապալել ենք։ Եթե նրանց հաջողվեր, այսօր չէին լինի Ստեփանակերտը, Գորիսը և այլն։ Ես կողմնակից եմ լուրջ և մեծ խնդիրները դիտարկելուն, չնայած փոքրերն էլ կարևոր են։
– Սամվել Բաբայանը նշել է նաև, որ իր ձեռքի տակ կան փաստաթղթեր, որոնցում հստակ նշված է, որ Սերժ Սարգսյանը բանակցել է սկզբում 5 շրջաններ հանձնելու, հետո՝ 2 շրջան, հետո մի միջանցք հանձնելու մասին։
– Լսել եմ ելույթը, ես կրկնում եմ՝ որևէ մեկի դատապաշտպանը չեմ, թող Սերժ Սարգսյանն ինքը պատասխանի՝ եղե՞լ է այդպիսի բան, թե՞ ոչ: Երկրորդ՝ եթե խոսում ենք տարածքների մասին, ես, որպես կուսակցապետ, բազմիցս ասել եմ, ես եմ առաջարկել Քարվաճառը դիտարկել ջրային դոնոր թե՛ Հայաստանի, թե՛ Արցախի համար։ Ով այդ տարածքը տա, դավաճան է հարյուր տոկոսով։ Եվ ես հպարտ եմ, որ իմ չնչին լուման ունեմ այս հարցում։ Ես պնդում եմ, որ մենք ունենք սահմանների հարց, ոչ թե տարածքների, սրանք ավելի խորը գիտաքաղաքական ասպեկտներ են։ Խորհրդային տարիներին ժողովուրդը ունեցել է ազգային-ազատագրական պայքարի փիլիսոփայություն, մենք կարգավիճակը տեսնում էինք միավորման մեջ, և այդ տեսակետից, երբ 1994-ին կնքվեց պայմանագիրը, կային մարդիկ, որոնք մտածում էին՝ կարելի էր տարածքները տալ, բայց կարգավիճակ ստանալ։ Ազգային-ազատագրական ոգով միայն դժվար է պետություն պահել, մեզ պետք է պետականամետ մոտեցում, տարածքների վերադարձը կբերի կործանման։ Դրա համար այդ տարածքների հարցը մինչև հիմա շրջանառության մեջ է։
Իմ խորին համոզմամբ՝ մեզ համար չկա վերադարձ անցյալին, ի՞նչ հինգ կամ երկու տարածք, անհնարին է, իսկ մյուս մասերով ամեն մեկը թող պատասխանի հարցադրումներին։ Այն ժամանակ երբ իմանայինք, որ նման հարց կա, բարձրաձայնելու էինք։
– Այնուամենայնիվ, հաղթանակ կարո՞ղ ենք դիտարկել ապրիլյան պատերազմը։
– Ապրիլյանը եղել է մեծ հաղթանակ, մենք տվել ենք 100 զոհ, ադրբեջանցիները՝ հազարավոր զոհեր, ապրիլյանը եղել է մեծագույն հաղթանակ, քանի որ ձախողվել է Ադրբեջանի բլից կրիգը։ Տավուշն էլ է հաղթանակ, և ես դեմ եմ հաղթանակները չափել մեկը մյուսով։
