«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է ՀՅԴ Լիբանանի կենտրոնական կոմիտեի անդամ Հակոբ Հավաթյանը:
– Պարոն Հավաթյան, ինչ իրավիճակ է Լիբանանում, ի՞նչ նորություններ կան այս պահին, որքան զոհեր ու վիրավորներ կան հայերի շրջանում:
– Այս պահի դրությամբ խոսվում է 11 հայ զոհերի մասին, սակայն նրանցից մի քանիսի ճակատագիրը հստակ չէ: Վիրավորների մի մասն արդեն նախնական բուժում է ստացել և ապաքինվել է: Բայց ունենք նաև ծանր վնասվածքներ ստացած հայորդիներ:
– ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփն է կասկածի տակ դրել Բեյրութում տեղի ունեցածը, որը տեղի ունեցածն ավելի շատ ահաբեկչություն է բնորոշում: Այդտեղ այդ վարկածը քննարկվո՞ւմ է, թե՞ ավելի շատ անփութության տարբերակն է սեղանին դրված:
– Երեկ Լիբանանի կառավարությունը արտակարգ նիստ գումարեց և պահանջեց պատկան հետախուզական մարմիններից հետաքննությունն արագացնել և շատ կարճ ժամանակում եզրակացությունները երևան հանել: Հետևաբար՝ մինչ օրս շրջանառության մեջ դրվող զանազան լուրերը մեկնաբանության սահմանների մեջ են, պետք է սպասել հետաքննության ամբողջացման և վերջնական եզրակացությանը: Կան տարատեսակ վարկածներ, որոնք քննարկվում են մամուլում, նաև տարածվում են սոցիալական ցանցերում: Նաև կան տեսանյութեր այդ վարկածների վերաբերյալ, բայց բոլորն էլ վավերականություն չեն ներկայացնում, անգամ որոշ առումով դրանք նպատակ ունեն ինչ-որ առումով փոխել լուրերի ուղղությունը: Մինչ այս պահը լուրջ, վերջնական եզրակացություն գոյություն չունի: Այս պրկված քաղաքական կացության մեջ մարդիկ պետք է փորձեն քաղաքական հաշվարկներով, իրենց ձեռնտու ձևով մեկնաբանություններ կատարել՝ լինի տեղական, շրջանային, թե միջազգային հարթակներում:
– Մենք տեսնում ենք, որ Հայաստանից աջակցություն է ուղարկվում Լիբանանի տուժած քաղաքացիներին: Որ չափով դա կարող է մեղմացնել իրավիճակը: Կա՞ն հայեր, որոնք այս պայթյունից հետո էլ ավելի են ցանկանում տեղափոխվել Հայաստան:
– Սա շատ կարևոր թեմա է, և ես ուզում եմ լայն բացել փակագծերը: Այս պահի դրությամբ Հայաստանի տարբեր լրատվամիջոցներ, առավել ևս սոցիալական ցանցերը այսօր զանգվածային ներգաղթի օրակարգից են խոսում, որը ճիշտ չէ: Խուճապային վիճակի մեջ գտնվող հայորդիների վրա դա լավ չի ազդում: Հայրենադարձությունը մեզ համար համազգային ռազմավարական խնդիր է, որը միայն Լիբանանին չի վերաբերվում, այլ բոլոր երկրների հայ համայնքներին, այդ թվում՝ նոր կազմավորված համայնքներին: Հայաստան-լիբանանահայության կապն արդեն առկա է, մարդիկ արդեն Հայաստանում բնակարաններ ունեն, որոշները ՀՀ-ում տնտեսություն են ստեղծել, և այդ իմաստով որևէ մեկը չի կարող կասկածի տակ դնել լիբանանահայության՝ Հայաստանի, Արցախի հետ ունեցած առնչությունները: Անցած 30 տարիներին Լիբանանի հայ համայնքը մեծ դերակատարություն է ունեցել արցախյան գոյապայքարում, Հայ դատի ընդհանուր աշխատանքների մեջ, համահայկական տեսլականների իրականացման մեջ, հայրենիքի տնտեսական և այլ ոլորտների զարգացման գործընթացներում: Լիբանանի համայնքը հայրենիքով ապրող համայնք է, այստեղ ամեն հայի սիրտ բաբախում է հայրենիքով: Սակայն այսօրվա առաջնահերթությունը, այսօրվա հրամայականը այս համայնքի գոյության շարունակականության երաշխավորումն է և նրա վերականգնումի աշխատանքը: Հետևաբար, այսօր Հայաստանի մամուլում և ընդհանրապես ամենուր հրամայականը համազգային զորակցության շեշտադրումը պետք է լինի և դրա գործնականացումը: Այսօր լիբանանահայությունը ո՛չ վերլուծությունների, ո՛չ խրատների, ո՛չ էլ այլ բանի կարիք ունի: Լիբանանահայությունն իր գործն է անում, որովհետև հավատում է, որ այս համայնքը տակավին մեծ դերակատարություն ունի հայ կյանքում առաջիկա հանգրվաններում: Դուք գիտեք, որ այս համայնքն ունի առաջնահերթություններ, այն մաս է կազմում Լիբանանի ընդհանուր քաղաքական կյանքին և, որպես այդպիսին, ունի իրավունքներ ու պարտականություններ: Այդ բոլորն ինքնանպատակ չէ, դա մեր ընդհանուր տեսլականների իրականացման համար է: Հետևաբար, այսօր հրամայականը համահայկական զորակցությունն է, որպեսզի լիբանանահայությունը պահի իր համահայկական դերակատարությունը:
– Արդեն կա՞ն մոտավոր հաշվարկներ, թե որքան վնաս է կրել հայ համայնքը այս սարսափելի պայթյունից:
– Պետական մարմինների կողմից արդեն սկսվել են գնահատման աշխատանքները: Դուք գիտեք, որ Լիբանանը նաև տնտեսական ճգնաժամի դիմագրավման փուլում է, հետևաբար՝ պետությունը դժվար թե կարողանա այդ վնասների փոխհատուցման գործում հիմնական դերակատար դառնալ: Այդուհանդերձ, կատարվում են այդ գնահատումները: Մենք վստահում ենք մեր միասնական ճիգին և համայն հայության ամբողջական զորակցությանը:
Լուսանկարը՝ Armeniasputnik-ի