Վրաստանում ամեն տարի անցկացվող ՆԱՏՕ-ի «Agile spirit» խորագրով զորավարժությունների ճակատագիրը հարցականի տակ է, քանի որ ոչ ոք չգիտի, թե երբ կավարտվի կորոնավիրուսի պանդեմիան: georigianjournal.ge կայքը հաղորդում է, որ, օրինակ, 2019 թվականին այն անցկացվել է հուլիսի 27-ից օգոստոսի 9-ն ընկած ժամանակահատվածում, մասնակցել է ավելի քան 3000 զինվոր՝ Վրաստանից, Բելգիայից, Բուլղարիայից, Մեծ Բրիտանիայից, Հունաստանից, Լատվիայից, Լիտվայից, Մոնտենեգրոյից: Նորվեգիայից, Լեհաստանից, Ռումինիայից, Միացյալ Նահանգներից, Թուրքիայից և Ուկրաինայից: Հարավային Կովկասում և Կենտրոնական Ասիայում ՆԱՏՕ-ի հատուկ ներկայացուցիչ Ջեյմս Ապաթուրայը հայտարարել է, որ նոր կորոնավիրուսի համաճարակի պատճառով առայժմ զորավարժությունների կոնկրետ օր նշանակել չեն կարող: Ապաթուրայը նշել է, որ բոլոր երկրներն այժմ նոր իրավիճակում են հայտնվել, պետք է գտնվեն լուծումներ, բայց դա որևէ կերպ չի նշանակում, որ ՆԱՏՕ-ն հրաժարվում է զորավարժություններ անցկացնելու գաղափարից: Նա կարևոր է համարել ինչպես մասնակից զինվորների առողջության պահպանման համար նախատեսվող միջոցառումների անցկացման անհրաժեշտությունը, այնպես էլ այն փաստը, որ անցկացվող զորավարժությունները պատճառ չհանդիսանան տեղական բնակչության առողջության խաթարման հարցում: Փետրվարին Հայաստան կատարած այցելության ժամանակ Իրակլի Ղարիբաշվիլին ՀՀ պաշտպանության նախարար Դավիթ Տոնոյանի հետ հանդիպումից հետո հայտարարել էր, որ ՀՀ զինվորները կմասնակցեն «Noble partner» խորագրով զորավարժություններին, որը պետք է որ կայանա այս տարվա ընթացքում:
Վրաստանի հարցերով փորձագետ Ջոնի Մելիքյանն «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում հիշեցրեց՝ վերջերս Վրաստանի վարչապետ Գախարիան խորհրդարանում իր ելույթի ժամանակ անդրադարձել է «Noble partner» զորավարժություններին և մոտավոր ժամկետ է նշել սեպտեմբերը կամ օգոստոսի վերջ։ «Գուցե իրենք վերանայեն մասշտաբները, այսինքն` չմասնակցեն բոլոր այն պետությունները, որ նախորդ տարիների ընթացքում մասնակցել են: Նրանց թվում են թե՛ ՆԱՏՕ անդամ պետությունները, թե՛ նաև գործընկեր պետությունները: Գուցե այլ ֆորմատ լինի, առայժմ ոչ ոք ֆորմատի մասին չի խոսել, ուստի, գուցե սցենարները փոխվեն կորոնավիրուսի պատճառով»,- «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց նա: Ինչ վերաբերում է հայկական կողմի հնարավոր մասնակցությանը, Մելիքյանն ընդգծեց՝ երբ հայկական կողմն այդ հնարավորությունը ունեցել է`մասնակցել է. «Երբ այդ շրջանում ունեցել ենք ազատ զինվորականներ, որոնք կարող էին մեկնել Վրաստան և մասնակցել՝ գնացել են: Իսկ հիմա հստակ հարցեր են առաջացել: Վրաստանը պարբերաբար դրսի համար բացվում է, գուցե օգոստոսից վերականգնեն կանոնավոր չվերթները և որոշ պետությունների համար խնդիր չլինի Վրաստան գնալը: Բայց նաև հնարավոր է, որ մինչև զորավարժությունները մեր մոտ իրավիճակը չփոխվի, ու ես շատ դժվար եմ պատկերացնում մեր զինվորականների գնալը փակ սահմանների պայմաններում՝ կապ չունի, որ դա զորավարժություն է:
Ինչպես հասկանում եմ՝ մինչև օգոստոսի կեսը մենք լինելու ենք արտակարգ դրության ռեժիմում և, դրանից ելնելով, եթե դինամիկան դեպի դրականը չփոխվի, դեպի դուրս գնալը վտանգավոր կլինի: Կարող է երկրի ներսում կարողանանք զորավարժություն անցկացնել, բայց դրսում սահմանափակ կլինի»:
Ըստ մեր զրուցակցի` կա երկու գործոն՝ իրավիճակը Հայաստանում, Հայաստանի շուրջ, ինչպես նաև քաղաքական ղեկավարության որոշումը՝ նպատակահարմարության իմաստով. «Գուցե համընկնի, ստացվի և մերոնք գնան, գուցե չհամընկնի, և ես դրա մեջ վատ բան չեմ տեսնում: Մյուս տարի, երբ իրավիճակն ավելի բարվոք լինի՝ այդ ժամանակ կմասնակցենք»: Դիտարկմանը, թե նախկին իշխանությունների օրոք հաճախ փորձագետները մեջբերում էին Ռուսաստանին «չնեղացնելու», «չբարկացնելու» գործոնը, արդյոք այն կա՞ նաև հիմա, Մելիքյանը պատասխանեց. «Երբ խոսում եմ նպատակահարմարության մասին, նկատի ունեմ մեր ազգային շահերը: Ռուսաստանը դրա մի էլեմենտն է: Եթե կա այսպիսի սցենար՝ երկրները, որոնք այդ զորավարժություններին մասնակցում են, պատրաստվում են մեր ռազմավարական դաշնակից Ռուսաստանի դեմ ինչ-որ գործողությունների, ապա բնական է, որ նպատակահարմար չէ այդպիսի զորավարժություններին մասնակցելը: Եթե ավելի նեյտրալ թեմաներ են լինում՝ գուցե համաճարակային ինչ-որ համատեղ գործողություններ, այսինքն` չեզոք ինչ-որ թեմա, ապա գուցե մենք մտածենք ու հնարավորություն գտնենք մասնակցել: Թե՛ այն ժամանակ, թե՛ այսօր մենք մեր շահերից պետք է ելնենք: Մեր շահերն էլ հետևյալն են՝ եթե կա հնարավորություն մեր տարածաշրջանային համագործակցությունը խորացնել հարևան Վրաստանի հետ, պետք է միմյանց ճանաչենք ու այդ զորավարժություններին պետք է մասնակցենք, որ մեզ շատ ավելի բան հայտնի լինի, ապա պետք է մասնակցենք: Եթե այդ մասնակցությունը պետք է այլ խնդիրների առաջ կանգնեցնի՝ պետք է աշխատի այդ գործոնը: Եվ խոսքն այստեղ Ռուսաստանին բարկացնելու մանիպուլյացիաների մասին չէ, Ռուսաստանի գործոնն այլ է: Մենք, օրինակ, ոչ Աբխազիան ենք ճանաչել, ոչ Հարավային Օսիան, ինչպե՞ս ստացվեց, որ Ռուսաստանը չբարկացավ: Իրենք հասկանում են, որ Հայաստանն այս տարածաշրջանում իր շահերն ունի, մենք էլ հասկանում ենք Ռուսաստանի, հայ-ռուսական հարաբերությունների դերը: Ուստի, մենք պետք է դիտարկենք, թե մեր գործողություններն ինչքանով են բխում մեր ազգային շահերից»:
