«Նախագահ Արմեն Սարգսյանը վերջին շրջանում շատ է քննադատվել, հատկապես, երբ ստորագրեց Սահմանադրական փոփոխությունների հետ կապված օրենքը։ Նա դարձել էր քննադատության թիրախ և, վերջին փոփոխությունների փաթեթը չստորագրելով, փորձել է իր դեմքը փրկել»,- «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց քաղտեխնոլոգ Վիգեն Հակոբյանը։
Հիշեցնենք, որ հանրապետության նախագահ Արմեն Սարգսյանը երեկ Ազգային ժողովի նախագահ Արարատ Միրզոյանին տեղեկացրել է, որ «Սահմանադրական դատարանի մասին» սահմանադրական օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին օրենքը հարակից օրենքով իր կողմից չեն ստորագրվելու:
Հիշեցնենք նաև, որ հունիսի 30-ին արտահերթ նստաշրջանով և հատուկ 24-ամյա ռեժիմով Ազգային ժողովը քննարկեց «Սահմանադրական դատարանի մասին» և «Պաշտոնատար անձանց գործունեության ապահովման, սպասարկման և սոցիալական երաշխիքների մասին» նախագծերի փաթեթը։
Ըստ այս փոփոխության՝ առաջարկվում է ՍԴ դատավորների թափուր տեղերի առաջադրումների հերթականությունը փոխել՝ առաջադրում կատարելու առաջին լիազորությունը վերապահել կառավարությանը, ապա հանրապետության նախագահին, այնուհետև Դատավորների ընդհանուր խորհրդին, ինչպես նաև ՍԴ այն անդամ-դատավորները, որոնց լիազորությունները դադարեցվել են մինչև ժամկետի ավարտը, կենսաթոշակի իրավունք են ստանալու:
Սահմանադրության համաձայն՝ Ազգային ժողովի ընդունած օրենքը նախագահը ստորագրում ու հրապարակում է քսանմեկօրյա ժամկետում կամ նույն ժամկետում դիմում է Սահմանադրական դատարան՝ Սահմանադրությանը օրենքի համապատասխանությունը որոշելու հարցով: Եթե Սահմանադրական դատարանը որոշում է, որ օրենքը համապատասխանում է Սահմանադրությանը, ապա նախագահը հնգօրյա ժամկետում ստորագրում և հրապարակում է օրենքը: Եթե նախագահը չի կատարում սահմանված պահանջները, ապա Ազգային ժողովի նախագահը հնգօրյա ժամկետում ստորագրում և հրապարակում է օրենքը:
Վիգեն Հակոբյանի խոսքով՝ նախագահն այս անգամ, վստահաբար նաև երկրի այլ թևերի ղեկավարների հետ փոխհամաձայնեցված, փորձել է պահպանել դեմքը՝ չստորագրելով հերթական օրենքը, որը վերաբերում է Սահմանադրական դատարանի անդամներին. «Պատասխանատվությունը Արարատ Միրզոյանի վրա թողնել կամ չթողնելու հարց չկա։ Դա որևէ բան չի փոխում, քանի որ գործող Սահմանադրությամբ է սահմանվում, որ Արարատ Միրզոյանը պարտավոր է նման իրավիճակում ստորագրել օրենքը և հրապարակել։ Այնպես որ, այստեղ նման խնդիր չկա, պարզապես Արմեն Սարգսյանը ինչ-որ տեղ փորձում է պահպանել դեմքը»,- ասաց քաղտեխնոլոգը՝ հավելելով, որ մնացած ընթացակարգային հարցերը մասնագիտական են, իրավաբանները պետք է մեկնաբանեն։ Բայց կարծես թե հասկանալի է, որ արարողակարգային առումով էլ Արմեն Սարգսյանը լիազորություն չուներ ԱԺ նախագահին տեղեկացնելու, որ չի ստորագրելու փաթեթը: «Իսկ եթե նման հայտարարություն է արվել, ապա դա ցույց է տալիս, որ կա քաղաքական որոշում իր կողմից։ Սա էլ կրկին գալիս է հաստատելու իմ կարծիքը, պնդումը, որ սա քաղաքական որոշում է, որով նա նաև որոշակի կանխարգելիչ PR-ի միջոցով քայլ է անում։ Վերջնական արդյունքի տեսանկյունից նրա քայլը խոչընդոտ չէ, որ ԱԺ-ի կողմից ընդունված օրենքը ուժի մեջ մտնի, մյուս կողմից էլ՝ իր այդ քայլը թույլ է տալիս մեղմացնել իր շուրջ եղած կարծիքները և պահպանել դեմքը»,- նկատեց Հակոբյանը։
Մեր դիտարկմանը՝ կաշխատի՞ նախագահի այդ քայլը, քաղտեխնոլոգը պատասխանեց. «Իմ կարծիքով՝ այդ քայլը այնքան էլ չի օգնի նախագահին։ Վերջին շրջանում նրա շուրջը կայուն իմիջ է ձևավորվել, որը մեկ օրենք չստորագրելով չի փոփոխվի»։
Ի դեպ, մասնագիտական շրջանակները քննարկում են՝ պե՞տք է արդյոք ԱԺ նախագահ Արարատ Միրզոյանը սպասի 21 օր, որից հետո, եթե նախագահը ՍԴ չդիմի, նոր ստորագրի ու հրապարակի օրենքը։
Փաստաբան Կարապետ Բադալյանն «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում, անդրադառնալով այս հարցին, ասաց, որ նախագահն իր հայտարարությամբ տեղեկացրել է, որ օրենքը չի ստորագրելու, որից հետո արդեն ԱԺ նախագահ Արարատ Միրզոյանը կարող է ստորագրել օրենքն ու հրապարակել այն, և 21-օրյա ժամկետն այլևս չի կաշկանդում ԱԺ նախագահին: «Երբ նախագահն ասել է, որ չի ստորագրելու, դրանից հետո 21-օրյա ժամկետը դադարում է։ Նման կարգավորում չկա, որ նախագահը իր հայտարարությունից հետո փոշմանի ու ինչ-որ նոր գործողություն անի, դիմի ՍԴ։ Օրինակ՝ մեր օրենսդրությամբ աշխատողը, եթե սեփական դիմումով ցանկանում է աշխատանքից ազատվել, կա ժամկետ, որի ընթացքում նա կարող է դիմել ու հետ վերցնել իր դիմումը։ Իսկ նախագահի դեպքում նման կարգավորում չկա։ Նա իր իրավունքից, լիազորությունից օգտվելու մեկ հնարավորություն ունի, և նա օգտվել է իր այդ հնարավորությունից՝ հայտարարելով, որ չի ստորագրում օրենքը։ Նրա հայտարարությունից հետո այլևս ժամկետի խնդիր չկա»,- ասաց փաստաբանը։
Անդրադառնալով պնդումներին, որ նախագահն իրավունք չուներ նման հայտարարությամբ տեղեկացնելու, որ չի ստորագրելու օրենքը, Բադալյանը նշեց, որ նախագահը կարող է ուղղակի չստորագրել օրենքը, և նա ուղղակի հայտարարել է դրա մասին։ Իսկ երրորդ կարգավորումը, որ եթե նախագահը չի ստորագրում, ապա ԱԺ նախագահն է ստորագրում և հրապարակում, հենց առաջին կարգավորման շարունակությունն է. «Հակառակ դեպքում ստացվում է, որ եթե չի ստորագրում, ապա պետք է ուղարկի ՍԴ։ Ու լրիվ անիմաստ է դառնում երրորդ կարգավորումը՝ ԱԺ նախագահի կողմից ստորագրելը։ Այնինչ հստակ սահմանված է, որ եթե նախագահը չի ստորագրում, չի ուղարկում ՍԴ, ապա այդ իրավունքն իրականացնում է ԱԺ նախագահը։ Իսկ 21-օրյա ժամկետը դադարում է, քանի որ դա նախագահի կողմից գործողություն կատարելու ժամկետ է, որը նրա հայտարարությունից հետո դադարում է։ Նախագահը օգտագործել է իր իրավունքը, և դրա համար սահմանված ժամկետ այլևս չի կարող հաշվարկվել։ Հետևաբար դա չի կարող կաշկանդել ԱԺ նախագահին»,- ասաց Կարապետ Բադալյանը
ԱԺ աշխատակազմից «Առաջին լրատվական»-ին փոխանցեցին, որ դեռ հստակ որոշում չունեն՝ ստորագրվելու է օրենքը ու հրապարակվելո՞ւ է, թե՞ սպասելու են մինչև օրենքով սահմանված 21 օրը։ «Դեռ հստակ որոշում չկա։ Երբ որոշում լինի, դրա մասին կտեղեկացնենք»,- փոխանցեցին աշխատակազմից։
