«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Գլոբալիզացիայի և տարածաշրջանային համագործակցության վերլուծական կենտրոնի նախագահ Ստեփան Գրիգորյանը:
– Պարոն Գրիգորյան, Հայաստանում ակտիվորեն քննարկվում է Ռուսաստանի դեսպանատան տարածած հաղորդագրությունը, որը վերաբերում է խորհրդարանում քննարկվող մի նախագծի, ըստ որի՝ հայկական մուլտիպլեքսում պետք է միայն հայերեն լեզվով հաղորդումներ ու ֆիլմեր լինեն: Ինչո՞ւ է Մոսկվային այս հարցն այդքան մտահոգել:
– Ես կարդացել եմ այս հայտարարությունը: Իրենք փորձել են մաքսիմալ հավասարակշռված տեքստ գրել, մաքսիմալ անել այնպես, որ տպավորություն չլինի, թե մեր ներքին գործերին են խառնվում: Բայց, այո՛, կար դժգոհություն, նույնիսկ սպառնալիքի տարրեր կային, ասում են՝ ժամանակավորապես լուծեցինք հայկական վարորդական իրավունքով հայերի աշխատելու հարցը Ռուսաստանում, մենք նաև այլ հարցերում ենք հաշվի առնում համագործակցության հարցը, բայց եթե այսպես շարունակվի, այլ մոտեցում կունենանք: Իրենք, իմ կարծիքով, չէին կարող չարձագանքել, որովհետև սովոր են հետխորհրդային տարածքը դիտել որպես իրենց «վոտչինա», որպես մի տարածք, որտեղ ինչ ուզեն՝ կանեն: Իրենք չեն հաշտվել այն մտքի հետ, որ մենք անկախ երկրներ ենք: Այո՛, հարաբերությունները կարող են շատ լավ լինել, նաև իրենց բազային տեղ տանք, բայց իրենք դրանով չեն բավարարվում: Իրենք ուզում են, որ մեր երկիրն իրենց կալվածքը լինի, որ իրենք ինչ ուզեն՝ անեն: Օրինակ` Բալթյան երկրներում այդ նոր համակարգը վաղուց է ներդրված, Վրաստանում ևս իրենց հաղորդումներն առանց թարգմանության լինել չեն կարող: Իսկ Հայաստանի դեպքում իրենք չեն հանդուրժում, որովհետև գոնե մինչև հեղափոխությունը, բառի բուն իմաստով, ստրուկի հոգեբանության քաղաքականություն էր վարվում:
– Բայց նախկին իշխանության օրոք էլ, երբ, օրինակ, ռուսաց լեզվին հատուկ կարգավիճակ տալու մասին Կիսելյովն էր խոսում, ՀՀ իշխանությունները դիմադրեցին:
– Կներեք, դա նախկինների շնորհքը չէր: Դա մեր հասարակության դժգոհության արդյունքն էր: Ռուսաստանը շատ լավ հասկացավ, որ իր այդ ջանքերն արդյունք չեն տալու: Ես ողջունում եմ նոր իշխանությունների այս նախաձեռնությունը` քայլ առ քայլ մեր ինքնիշխանությունը կվերականգնենք: Բացի դրանից՝ կաբելային տարբերակով կարող են նայել, կամ ռուսերեն տիտրերով ու հայերեն թարգմանությամբ: Ինչո՞ւ պետք է ռուսական ալիքները ուղղակի հեռարձակվեն Հայաստանում: Դուք գիտեք, որ մենք 2-3 տարի է՝ մոնիթորինգ ենք անում, այդ թվում՝ ռուսական ալիքներն ենք ուսումնասիրում, քաղաքական ծրագրերը: Ինչո՞ւ պետք է ռուսական պրոպագանդան` ընդդեմ Ուկրաինայի ու Վրաստանի, ԱՄՆ-ի, տարածվի Հայաստանում: Թող իրենց պրոպագանդան իրենց երկրում տանեն, մենք դեմ չենք, բայց ինչո՞ւ մենք դա պետք է տարածենք:
– Կամ՝ եթե ավելի նեղ նայենք` հայաստանյան իշխանությունների դեմ հաղորդումներ` գովերգելով երկրորդ նախագահին:
– Այո՛, ինչ-որ չափով դա էլ: Ինչո՞ւ պետք է մեր քաղաքացին իմանա, թե իրենք ինչ ստեր են տարածում, թող իրենց մոտ տարածեն: Ի վերջո, այդ քաղաքականությունն ուժեղ ազդեցություն ունի մեր հասարակության վրա: Այստեղ շատ կասկածելի վերաբերմունք կա Վրաստանի ու Ուկրաինայի նկատմամբ, եկեք իրար չխաբենք: Չես հասցնում բերանդ բացել, զուգահեռ անցկացնել Վրաստանի ու Ուկրաինայի հետ, որ բերանդ փակում են: Նույն կորոնավիրուսը, մինչդեռ, ցույց տվեց, որ այդ երկրներում բավականին բարվոք վիճակ է: Միտքս այն է, որ ՀՀ քաղաքացիները պետք է օբյեկտիվ ինֆորմացիա ստանան առաջին հերթին հայկական ալիքներից ու, եթե ուզենան` ռուսական ալիքներ նայեն կամ CNN, բայց եթե ուզենան, ոչ թե իրենց դա հրամցնեն: Դուք գիտե՞ք, որ Ուկրաինայի դեմ այդ հաղորդումներն ամեն օր 4 ժամ են տևում`տարբեր ալիքներով: Հայ քաղաքացու ինչի՞ն է պետք ամեն օր այդ կեղտը լսել, մենք ի՞նչ կապ ունենք այդ վեճի հետ: Ուրեմն թող Ռուսաստանը ցավոտ չընդունի, Հայաստանում քայլ առ քայլ սուվերենությունը կվերականգնվի: Ռուսաստանը թող հարգի մեր լեզուն, մենք էլ իրենցը: Այստեղ մարդու իրավունքների խախտում չկա, սա ինքնիշխան երկիր է, որի պետական լեզուն հայերենն է: Ես հասկանում եմ` Ռուսաստանը սովոր է մեզ որպես կալվածք նայել, ուզում է նաև լեզվի հարցում իր ազդեցությունն ունենալ, բայց Հայաստանն ինքնիշխան պետություն է, ու մեր լեզուն հայերենն է:
Եթե ուզում են` թող փող ծախսեն, թարգմանություն անեն կամ կաբելայինով հեռարձակեն: Չեմ խոսում մյուս վտանգների մասին` ապակողմնորոշում մեր հասարակությանը: Ռուսաստանն աշխարհով մեկ ճանաչված է որպես երկիր, որը ֆեյք նյուզի առաջատարներից է: Եթե վաղն իրենք ուզենան, որ հայ ժողովրդից օտարվի Ղարաբաղը ու դա տարածեն իրենց ԶԼՄ-ներով: Ես պատասխան ունեմ տալու` հայ ազգի 50%-ը դուրս կգա Արցախի դեմ: Կատակ չեմ անում, այնպիսի ինֆորմացիա կտարածեն, որ հայ ժողովուրդն իրար դեմ դուրս կգա: Շատերը մոռացան, թե ինչ կատարվեց 1918-1920 թվականներին, բոլշևիկները ներսից քանդեցին 70 հազարանոց բանակը, թուրքերը հազիվհազ 10 հազարանոց բանակ հավաքեցին, իսկ մեր հզոր բանակը ռուսները իրենց ազդեցությամբ քանդեցին: Ո՞նց կարող էր լինել, որ Իջևանի այն ժամանակվա գլխավոր բոլշևիկը պահանջեր, որ Իջևանը փոխանցեն Ադրբեջանին: Հիմա էլ այդ ցանցերը կարող են այնպես օգտագործել, որ վաղն ուղիղ կեսը դուրս գա ու ասի` Արցախը մերը չէ: Մի կարծեք՝ դա չի կարող պատահել, մենք Ղարսն էլ պատերազմով չենք կորցրել, մենք կորցրինք այսպիսի ինֆորմացիաների ու լրտեսական ցանցերի պատճառով: Եվ ուրեմն`այս որոշումը շատ լավն է, հուսով եմ՝ «Իմ քայլը» կքվեարկի:
