«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է ԱԺ Պաշտպանության և անվտանգության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանը:
– Հարգելի՛ Քոչարյան, Ապրիլյան պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող հանձնաժողովը վերջինը լսեց նախկին արտգործնախարար Էդվարդ Նալբանդյանին Մոսկվայից:
– Այո:
– Այսպիսով՝ բարձրաստիճան պաշտոնյաներին Հայաստանում լսելու շարքն ավարտվո՞ւմ է:
– Կարծում եմ՝ մեկ-երկու օրից հեռախոսազրույց կունենամ Արցախի նախկին նախագահ Բակո Սահակյանի հետ, ժամանակին նա հոժարակամ էր պատասխանել հանձնաժողովի հարցերին: Արցախի նախկին նախագահին ուղղվելիք հարցերը շատ չեն, բայց շատ կարևոր են պատկերն ամբողջացնելու համար:
– Այսինքն՝ ճի՞շտ նկատեցի՝ դուք արդեն եզրագծի վրա եք:
– Վաղուց ենք եզրագծի վրա, պարզապես ուզում էինք հարստացնել մեր ամբողջ ինֆորմացիոն կարողությունները, որպեսզի մեր եզրակացությունների մեջ որևէ թերացում չունենանք:
– Ընդունված է կարծել, որ դիվանագետները չխոսկան են, հետաքրքիր է՝ ինչպիսի զրույց տեղի ունեցավ Է. Նալբանդյանի հետ:
– Այդպես ընդունված է ասել, բայց կա նաև մյուս տեսակետը՝ որպեսզի մոռանաս, թե ինչ հարց ես տվել, դիվանագետները շատ են խոսում: Մեր այս հանդիպման ընթացքում երկու տարբերակին էլ առնչվել ենք… Բայց հանձնաժողովը լավ է աշխատել պարոն Նալբանդյանի հետ, ինչ-որ բաներ հաջողվել է ճշտել նրանից, չասված բաներ է ասել, այդ մասին երբեք չէր հնչել: Կարող է պարոն Նալբանդյանն էլ չզգաց, որ ասաց մի բան, որը մեզ հետաքրքրում էր, այլ պարագայում կարող է և չասեր: Դրա համար էլ դրանից հետո ես ասացի, որ պարոն Խաչատուրովը պետք է օր առաջ որոշում կայացնի և կապ հաստատի հանձնաժողովի հետ և կայացնի ճիշտ որոշում. միակ ճիշտ որոշումը մինչև հանձնաժողովի աշխատանքների ավարտը հանձնաժողովին ներակայանալն է:
– Բայց կարծեմ Յուրի Խաչատուրովն արդեն հայտարարել է, որ չի ներկայանալու:
– Յուրի Խաչատուրովը չի հայտարարել: Որպես կանոն, «Փաստինֆո» կայքն է պարոն Խաչատուրովի տեսակետները հրապարակում, չգիտեմ ում կայքն է (ասում են՝ Սոնա Տռուզյանի կայքն է՝ Աղվան Հովսեփյանի նախկին մամուլի խոսնակի): Ես կուզեի, որ անձամբ Յուրի Խաչատուրովը հիմնավորեր իր չգալը, որովհետև դա հարցերի մի ամբողջ փաթեթ է առաջացնում, որն արդեն մեր լիազորությունների շրջանակից դուրս է գալիս, այսինքն՝ այն, ինչ կարող էր մեր հանձնաժողովում ասել, և մենք դա կարող էինք համադրել և տեսնել՝ որտեղ է նա ճիշտ կամ սխալ և եզրակացություններ անել, հիմա եզրակացության մեջ կլինեն մեր լիազորություններից դուրս նյութեր, որոնց հարցերի պատասխանները կստանան այլ մարմիններ, Քննիչ հանձնաժողովն այս պարագայում անելիք չի ունենա:
– Այսինքն՝ իրավական հետևա՞նք եք ակնարկում:
– Իհարկե: Չեմ ակնարկում, ասում եմ, որ կմնան հարցեր, որոնց պատասխանները հանձնաժողովը եթե չի կարող իրենից լսել, կլսեն այլ մարմիններ: Մեր հանձնաժողովին հետաքրքրող հարցերին պատասխաններ են տվել համարյա բոլոր բարձրաստիճան պաշտոնյաները, մինչև այդ ժամանակվա նախագահ Սերժ Սարգսյանը, և Յուրի Խաչատուրովը չգիտեմ ինչպես է մտածում, ինքը պետությունից դո՞ւրս անձնավորություն է, երևի հենց այդպես էլ մտածել է Մարտի 1-ի ժամանակ, երբ որ համաձայնվել է ապօրինի կառույցներ ղեկավարել, երբ որ չուներ դրա լիազորությունները: Այնպես որ, հարցեր են առաջանում, և պետք է հստակ հասկանանք՝ Ապրիլյան պատերազմում յուրաքանչյուր պաշտոնյա ինչ շահագրգռվածություն է ունեցել: Մի բան կարող եմ վստահաբար ասել՝ մեր զինվորները և Պաշտպանության բանակը կարողացել են առավելագույնս իրենց այդ պահին ունեցած հնարավորություններով լուծել ռազմավարական և մարտավարական խնդիր:
– Ուզում եք ասել՝ անկախ նրանից՝ ով է նրանց ղեկավարե՞լ:
– Կան ռեժիմներ, մենք արդեն ուսումնասիրել ենք… Ինչո՞ւ է մինչև հիմա հանրության մեջ այդ հարցը մնացել՝ առաջնագծի զինվորները մենա՞կ էին, թե՞ նրանց հետևում պետությունը կար: Այնպիսի տպավորություն էր, որ մեր զինվորները առաջնագծում մենակ են մնացել, և Ապրիլյան քննիչ հանձնաժողովի կարևորագույն առաքելությունն է, որ հենց այդ հարցերին պատասխանելով՝ այդ էջը փակվի, ամեն ինչ հասկանանք՝ ով ինչի համար է պատասխան տալու: Եվ դրա համար էլ ասում եմ՝ պարոն Խաչատուրով, դուք ղեկավարել եք մեր Զինված ուժերը՝ զինվորական հատվածն ամբողջությամբ, բարի լինեիք գայիք: Եթե Խաչատուրովը չգա, այդ հարցերը չեն անհետանում, հանձնաժողովը կարողացել է ուսումնասիրել և այդ հարցերի պատասխանները գտնել:
– Հանկարծ չլինի այնպես, որ հանձնաժողովն իր աշխատանքն ավարտվի, և այնպիսի հարց առաջանա, որ դուք ստիպված լինեք ասել՝ այ եթե Յուրի Խաչատուրովը գար, մենք այս հարցի պատասխանը կունենայինք:
– Չէ, այդպիսի բան չենք ասում: Յուրի Խաչատուրովի շահերից է բխում գալ և պատասխանել հարցերին: Ես համոզված եմ, որ նա գիտի, թե ինչ հարցեր պետք է իրեն տանք: Համոզված եմ, որ շատ-շատերի հետ, ովքեր եկել-գնացել են մեզ մոտ, նա կոնտակտներ է ունեցել և հետաքրքրվել, թե ինչ հարցեր են մեզ հետաքրքրել՝ թե՛ ռազմական, թե՛ ռազմաքաղաքական բնույթի և թե՛ վերջնական՝ բանակցությունների փուլի մասին: Յուրի Խաչատուրովը շատ լավ տեղյակ է: Էդվարդ Նալբանդյանի հետ հանդիպումից էլ այնպիսի տպավորություն ստացավ մեր հանձնաժողովը, որ նա քննարկվող հարցերի զգալի մասից տեղեկացված էր:
– Ձեր ասածին հավելեմ՝ «Իմ քայլի» պատգամավորն ասում է. «Խաչատուրովը շատ լավ էլ գիտի, թե ինչ է պարզել հանձնաժողովը, դրա համար էլ չի գալիս»:
– Չգիտեմ՝ ով է ասել, բայց շատ ճիշտ, հիմնավորված տեսակետ է հայտնել: Ես էլ եմ այդպես ասում: Բայց ինչու չի գալիս Խաչատուրովը, այդ դեպքում ինքը մնում է մենակ: Երևի նա գիտի՝ ինչ ենք պարզել, և որպեսզի դա կարողանա հաստատել կամ հերքել, պարտավոր է գալ, բայց իր չգալով՝ նա հաստատում է մեր պարզածի նույնիսկ չպարզված հանգամանքները ևս:
Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում:
