«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է ռազմական փորձագետ Մհեր Հակոբյանը:
– Պարոն Հակոբյան, որոշ փորձագետների կողմից առաջարկ է հնչում ունենալ, այսպես ասած, երկու բանակ՝ հաշվի առնելով Հայաստանի առջև ծառացած արտաքին հնարավոր ռազմական մարտահրավերները: Առաջինը՝ գործող պարտադիր ու ժամանակի ընթացքում դեպի պրոֆեսիոնալ բանակի վերածվող զինված ուժերը, երկրորդը՝ պահեստազորային բանակը: Դուք, որպես ռազմական փորձագետ, ի՞նչ կարծիք ունեք դրա վերաբերյալ, համամի՞տ եք այս գաղափարին, եթե այո, ապա ինչո՞ւ, և ըստ Ձեզ՝ ի՞նչ առանձնահատկություններ կարող է ունենալ պահեստազորային բանակը, իսկ եթե ոչ, ապա ինչո՞ւ՝ ի՞նչ խնդիրներ եք ստեղծման պարագայում տեսնում:
– Այն, որ մեզ պետք է պահեստազորի կազմակերպման նոր համակարգ, անվիճելի է, քանի որ այս ոլորտում մենք այժմ գործում ենք խորհրդային համալրման մոդելի հիման վրա, ինչը որևէ կերպ չի համապատասխանում Հայաստանի անկախ Հանրապետության իրականություններին: Խնդիրն այն է, որ խորհրդային մոդելը նախատեսված էր հսկայական ռեսուրսներ ունեցող մի երկրի համար, որը պատրաստվում է համաշխարհային պատերազմ վարել, իսկ Հայաստանի Հանրապետության առջև դրված խնդիրներն այլ են: Խորհրդային մոդելը նաև մեծապես չի արտահայտում մեր ազգային մտածելակերպը: Այս ամենը մի մեծ և բարդ թեմա է, դուրս այս հարցազրույցի սահմաններից: Ինչ վերաբերում է այն հարցին, թե համամի՞տ եմ ես արդյոք կոնկրետ գաղափարին, ապա արտահայտվելը դժվար է, քանի որ կոնկրետ մեխանիզմների մասին տվյալները բացակայում են, ամեն ինչ շատ անորոշ է:
– Հայաստանի և Արցախի Հանրապետության անվտանգության ապահովման գործում առանցքային ի՞նչ դերակատարում կարող է ունենալ պահեստազորային բանակը, նրա արդյունավետությունն ինչպիսի՞ն կլինի:
– Դժվար է մեկնաբանել, քանի դեռ կոնկրետ որևէ մեխանիզմի ծանոթ չենք: Կարևորը սկզբունքն է՝ մեր պահեստազորը պետք է լինի արագ հավաքվող, մոբիլ, խաղաղ պայմաններում ուսուցանվող, հնարավորինս ճշգրիտ կերպով կցված իր պահեստային ստորաբաժանումներին:
– Ի՞նչ մոդելով կարող է աշխատել պահեստազորային բանակը, օրինակ՝ առաջարկի հեղինակ փաստաբան Նորայր Նորիկյանը կարծում է, որ այն կարող է ունենալ երկու մոդել՝ առաջինը՝ ՀՀ զինված ուժերի գործող կառուցվածքի նույնությամբ ստեղծել պահեստազորային զինված ուժեր և ըստ ստորաբաժանումների ամրակցել զինված ուժերի գործող ստորաբաժանումներին: Երկրորդ՝ ՀՀ զինված ուժերի գործող ստորաբաժանումներից զորացրված յուրաքանչյուր զինծառայողի (ըստ իր զբաղեցրած հաստիքի) հաշվառել նույն զորամասում ստեղծված պահեստազորային ստորաբաժանմանը:
– Առանձին և բարդ թեմա է, չեմ ուզում մեկնաբանել որևէ առաջարկ, եթե կոնկրետ մեխանիզմները դեռևս ներկայացված չեն:
– Պարոն Հակոբյան, եթե այս առումով կատարել եք նաև միջազգային փորձի ուսումնասիրություն, ապա միջազգային պրակտիկան ի՞նչ է ցույց տալիս, ի՞նչ օրինակներ կան աշխարհում:
– Իմ խորին համոզմամբ` մենք պետք է որպես հիմք ընդունենք իր հիմնական հատկանիշներով մեր ազգին և պետականությանը կրկնող մոդելները, որոնք կյանքի հաջող փորձություն են անցել: Այս առումով կարծում եմ, որ առաջնային է իսրայելական փորձի կիրառումը, քանի որ հրեա ժողովրդի և իր պետականության պայմանները առավելագույնս են նման Հայաստանի Հանրապետության իրողություններին: Միաժամանակ կարևորում եմ այն հանգամանքը, որ ամեն ինչ դիտարկվի պետաիրավական բարեփոխումների հստակ համատեքստում:
