Ռուսաստանի հետ ունենք խնդիրներ և քննարկում ենք, եթե խնդիրներ չունենանք, ուրեմն կա ավելի խորքային խնդիր, հայտարարել է Հայաստանի արտաքին գործերի նախարար Զոհրաբ Մնացականյանը: Ռուսաստանի հետ Հայաստանի հարաբերությունը առանցքային նշանակության հարց է հետանկախական ամբողջ շրջանում և այդ հարցը պարբերաբար եղել է նաև Հայաստանի ներքաղաքական կյանքի վրա ազդեցության գլխավոր գործոններից մեկը, թերևս արցախյան հարցին զուգահեռ կամ գոնե դրանից հետո: Երբեմն էլ այդ երկու հարցը ներքին ազդեցություն են թողել փոխկապակցված: Այդուհանդերձ կասկած չկա, որ հայ-ռուսական հարաբերությունը պայմանավորված չէ լոկ արցախյան հակամարտության առկայությամբ, որքան էլ Մոսկվան այդ հանգամանքը փորձում է օգտագործել Հայաստանի վրա ազդեցություն տարածելու համար:
Հայ-ռուսական հարաբերությունը ունի աշխարհաքաղաքական նշանակություն, հաշվի առնելով այն, որ դրանով, դրա բնույթով է պայմանավորված նաև Կովկասի անվտանգային համակարգի բնույթը, ռեժիմը: Ահա այդ առումով, հայ-ռուսական խնդիրների առնչությամբ Զոհրաբ Մնացականյանի հայտարարությունը, որ՝ եթե չկան խնդիրներ, ուրեմն կա ավելի խորքային խնդիր, ունի իսկապես առանցքային նշանակություն և իմաստ: Ինչ է նշանակում հայ-ռուսական խնդիրների բացակայություն: Դա նշանակում է երկու բան՝ կամ բացակայում է Հայաստանի ինքնիշխանությունը, հայկական պետական անկախ քաղաքականության հնարավորությունը, կամ չկա Ռուսաստանի ավանդական կովկասյան խաղը Թուրքիայի հետ, որի շուրջ պայմանավորվածություններն ունեն ավելի քան մեկդարյա բնույթ և դրանց մի մասն էլ ամրագրված են Մոսկվայի ու Կարսի ռուս-թուրքական պայմանագրերով, որոնք կնքվել են հայության հաշվին, և ոչ միայն հայկական տարածքերի, այլ կյանքերի հաշվին:
Այդ իմաստով, ակնառու է, որ առայժմ Մոսկվան որևէ սկզբունքային նահանջ չի կատարել Թուրքիայի հետ ավանդական խաղից, որն իհարկե գործնականում ոխերիմ բարեկամություն է, բայց համենայն դեպս խաղ է, որի մանրադրամ շարունակվում է երկու կողմում էլ դիտարկվել հայկական գործոնը:
Ապրիլյան քառօրյա պատերազմում դիմադրությամբ հայկական բանակը Ռուսաստանին ստիպեց հաշվի նստել որոշ փաստերի հետ և որոշակի փոխել վարքագիծը, սակայն դա մարտավարական փոփոխություն է, որն ամենևին չի ստացել ռազմավարական բնույթ և ավելին՝ չի դադարեցրել այսպես ասած նախաապրիլյան տրամաբանության վերադառնալու ակտիվ փորձերը: Եվ ուրեմն, այդ պարագայում ստացվում է, որ հայ-ռուսական հարաբերության խնդիր չլինելը վկայելու է ավելի խորքային խնդիր՝ որ չկա հայկական պետական ինքնիշխանություն: Քանի դեռ Ռուսաստանը իր ռեգիոնալ քաղաքականությունը կառուցում է Թուրքիայի հետ խաղի վրա, հայ-ռուսական հարաբերության տիրույթում խնդիր չլինելը կնշանակի մեկ բան, որ չկա այդ խաղի դեմ հայկական պետական դիմադրունակություն: Եթե արտգործնախարարը հայտարարում է, որ խնդիրներ կան և դրանք քննարկվում են, դա հայտարարություն է հայկական դիմադրունակության և ինքնիշխանության առկայության, առնվազն ջանքի մասին, որ գործադրվում է: Բավարար է ջանքը, և բովանդակային առումով ամբողջական, թե ոչ, այստեղ իհարկե այլ հարց է: Մի բան սակայն աներկբա է, որ ինչպես Արցախի հարցում Ադրբեջանին, այնպե էլ այս հարցում Ռուսաստանին որևէ զիջման գնալը Հայաստանի համար կքանդի դիմադրունակության ամբողջ համակարգը:
Լուսանկարը՝ Armeniasputnik-ի
