Արցախի պաշտպանության նախարարությունը հայտնել է ադրբեջանական կողմից հայկական դիրքերի ուղղությամբ ականանետային հարվածի մասին՝ նշելով, որ ադրբեջանցիները 2019 թվականի հունիսից հետո առաջին անգամ են կիրառել ականանետ: Դա տեղի է ունենում Հայաստանում ներքաղաքական դաշտում բավականին թեժ իրողությունների ֆոնին, երբ մի քանի վեկտորով ծավալվում է դիմակայության աշխույժ ալիք նոր իշխանության և նախկին իշխող համակարգի միջև: Արդյոք ադրբեջանցիները փորձում են օգտվե՞լ հայաստանյան այդ իրավիճակից՝ լարելով իրադրությունը սահմանին:
Իհարկե, Բաքուն ունի իր ներքին խնդիրները, ու թեև այնտեղ ժողովրդավարական հասարակարգի բացակայության պայմաններում այդ խնդիրները չունեն առերևույթ արտահայտվածության էական պատկեր, այդուհանդերձ դա չի նշանակում, որ դրանք ավելի քիչ են, և Ալիևի համար դրությունն ավելի բարվոք է, քան, օրինակ, Նիկոլ Փաշինյանի պարագայում: Իրականում պատկերը թերևս լիովին հակառակն է՝ հաշվի առնելով այն, որ Ադրբեջանի իշխանությունը չունի այն, ինչ ունի Հայաստանի կառավարությունը՝ հանրային լեգիտիմություն ու աջակցություն, անգամ, վարկանիշի հնարավոր նվազման պայմաններում: Ըստ այդմ՝ Ադրբեջանն իհարկե կարող է իր ներքին խնդիրները պարպելու համար մտածել Արցախի կամ Հայաստանի ուղղությամբ կրակելու մասին: Սակայն այստեղ, իհարկե, ադրբեջանական ռեսուրսը խիստ սահմանափակ է, եթե չունենա արտաքին լեգիտիմություն ու աջակցություն որևէ ուժային կենտրոնում:
Եվ այստեղ պետք է ուշադրության արժանացնել այն հանգամանքը, որ թե՛ Հայաստանում ներքին զարգացումների թեժացումը, թե՛ ադրբեջանական ականանետային կրակը հաջորդում են ՌԴ արտգործնախարար Լավրովի՝ արդեն հայտնի հայտարարությանը: Ըստ այդմ՝ առնվազն դիտարկման է արժանի, թե արդյոք Ռուսաստանը չի՞ կարող խրախուսել Բաքվին որոշակի հանդուգն սադրանքների, իհարկե դրանց կառավարելիության նպատակադրումով՝ փորձելով ճնշում բանեցնել Երևանի վրա նաև սահմանից: Համենայնդեպս, Լավրովի հայտարարությունը ակնառու կերպով դարձավ Հայաստանի ներսում իշխանության դեմ քաղաքական կամ պսևդոքաղաքական գրոհի աշխուժացման կամա թե ակամա մեկնարկ: Եվ եթե այստեղ իսկապես կա Երևանի հանդեպ ճնշումն ուժեղացնելու հարց, ապա բացառելի չէ, որ Մոսկվան փորձի այդ հարցում պայմանավորվել նաև Բաքվի հետ:
Մյուս կողմից, սակայն, դա Հայաստանի հանդեպ «փորձված» շանտաժ է, և մեծ հաշվով աներևակայելի է թվում, թե հատկապես լեգիտիմ կառավարության հանդեպ ինչպես է հնարավոր այդօրինակ «ավանդական» շանտաժով հասնել որևէ արդյունքի, երբ այդ շանտաժը արդեն չէր աշխատում անգամ նախկին ոչ լեգիտիմ քաղաքական ղեկավարության դեմ: Ի վերջո, որևէ մասշտաբային ռազմական գործողություն Կովկասում աղետալի է լինելու ոչ միայն դրա անմիջական մասնակիցների համար, այլ նաև հենց Մոսկվայի: Կրեմլում հազիվ թե չեն գիտակցում այդ հանգամանքը:
Ըստ այդմ՝ ռազմական լարման միջոցով որևէ հարց լուծելու փորձը կարող է ավարտվել նրանով, որ կլուծվի Կովկասից Ռուսաստանի հեռանալու հարցը: Հայաստանին, իհարկե, դա մեծ հաշվով պետք չէ, գոնե առայժմ, պետք է, որպեսզի Ռուսաստանը Կովկասում մնա հայկական անվտանգության տրամաբանությանը համարժեք վարքագծով: Իսկ ահա այն, որ այդ հեռանկարին սրտատրոփ սպասում են Թուրքիան ու Ադրբեջանը՝ կասկածից վեր է: Չնայած այդ հանգամանքը նկատի ունենալով՝ պետք չէ բացառել, որ Մոսկվան կարող է փորձել այդօրինակ հեռանկարի գեներացիայով Կովկասում իր ներկայության հանգամանքը թանկ վաճառել Արևմուտքին:
Իրավիճակը իսկապես բավականին բարդ ու բազմաշերտ է, և Հայաստանի քաղաքական ղեկավարությանն ու հանրությանը պետք է կենտրոնանալ այդ մասշտաբի, ոչ թե տարաբնույթ ներքին «ռազբորկաների» վրա: