Հայաստանի՝ գրեթե առանց բացառության հիմնական քաղաքական դերակատարները, բացահայտ՝ թե իրենց առաջնորդների, թե համակիրների, թե լրատվամիջոցների ներգրավմամբ, ձեռնամուխ են եղել կորոնավիրուսի սոցիալ-տնտեսական հետևանքը քաղաքական դաշտում կապիտալիզացնելու գործին: Մեղմ ասած, դժվար է ասել, թե դա «սուրբ գործ է», բայց, իհարկե, քաղաքական տրամաբանության տեսանկյունից միանգամայն հասկանալի: Առավել ևս, որ քաղաքականության մեջ, իհարկե, սրբեր չեն լինում: Ու թերևս պետք էլ չէ, որ լինեն: Թե ինչու, այլ խոսակցության նյութ է, մեկ ուրիշ առիթով: Կորոնավիրուսը, իհարկե, քաղաքական հարմար առիթ է և դժվար է դիմանալ դրա գայթակղությանը, ու հայաստանյան քաղաքական շրջանակները չեն դիմանում: Մյուս կողմից, սոցիալական հետևանքը, իհարկե, բավականին լուրջ բան է, որովհետև մեծ թվով մարդիկ անշուշտ կանգնած են օրվա հացի խնդրի առաջ, և պետք է անել առավելագույնը, որ կառավարության տեսադաշտից դուրս չմնա որևէ մեկը և, առավել ևս, նրա տեղը այդ տեսադաշտում չզբաղեցնի որևէ ուրիշ մեկը, որն իրականում չունի սոցիալական կարիք:
Այստեղ, սակայն, խնդիրն այլ բան է՝ ինչպես է կառավարության ուշադրության շրջանակ բերվում խնդիրը՝ իրապես հետևողական, համակարգված աշխատանքո՞վ, երբ, ասենք, որևէ հասարակական-քաղաքական միավոր հասցեական, առարկայական մատնացույց է անում կարիքավորներին և օգնում պետական օգնության արդյունավետ թիրախավորմանը, թե՞ ընդամենը ընդհանրապես սոցիալ-պոպուլիստական հայտարարություններով, որոնց նպատակը ոչ թե հասցեական սոցիալական օգնություն ապահովելն է, այլ սեփական քաղաքական միավորների հասցեականությունը բարձրացնելը: Այստեղ, սակայն, հայաստանյան քաղաքական դաշտը, թերևս, մեծ մոլորության մեջ է, որ հնարավոր է լինելու վարակի պայմաններում սոցիալ-տնտեսական հետևանքի արդյունավետ ընդդիմադիր կապիտալիզացիա: Եվ պատճառն ամենևին այն չէ, որ իշխանությունը լավն է, իսկ ընդդիմախոսները՝ վատ, կամ իշխանությունը սուրբ է, իսկ ընդդիմախոսները հրեշտակ չեն: Ամենևին, պետք է մեկընդմիշտ արձանագրել, որ չի լինում լավ կամ վատ, սուրբ կամ սև իշխանություն և սուրբ կամ հրեշ, լավ կամ վատ, սև կամ սպիտակ ընդդիմություն: Լինում են քաղաքական ուժեր, որոնք պայքարում են հանրային վստահության և այդ վստահության հիմքով կառավարական լծակներ ունենալու համար, և այդ պայքարում գլխավորն այն է, թե հանրության համար ով է ավելի համոզիչ: Համոզիչ ոչ թե գույնի, այլ առաջարկի, նախաձեռնության տեսանկյունից, թե ով ինչ կոնկրետ առաջարկ է ներկայացնում հանրությանը այս կամ այն մեծ, թե փոքր հարցում:
Ընդ որում, խնդիրն այն չէ, թե քանի հոգու է վերաբերում առհասարակ, կամ ինչ մասշտաբ է այն ենթադրում իրենով:
Հնարավոր է որևէ հարցում կոնկրետ քայլերի առաջարկ անել հանրությանը, որն անմիջական հետաքրքրում է փոքր շրջանակի, սակայն ռեզոնանս կառաջացնի մեծ շերտերի համար՝ իր առարկայականության, գործնականության և բովանդակության պայմաններում: Եվ հատկապես արտակարգ, ֆորս-մաժորային իրավիճակներում հանրությունները որքան դժգոհ լինեն կառավարողներից, միևնույն է, այլընտրանքից ակնկալում են գործ, աշխատանք, ջանք, մեկնած ձեռք, միասին ինչ-որ բան անելու առաջարկ:
Այլապես, ժամանակակից տեղեկատվական դարաշրջանում, ինչպես բոլշևիկյան հեղափոխության առաջնորդը կասեր՝ ամեն խոհարարուհի կարող է տեսականում կառավարել պետությունը, այստեղ կամ այնտեղ ինչ-որ բան ընթերցել, հետո արտահայտել իր կարծիքն այդ ընթերցածի, լսածի հանրագումարում: Թեև իրականում, իհարկե, ի հարգանս խոհարարուհիների, նրանք գերադասում են զբաղվել իրենց գործով և չմիջամտել քաղաքականությանը: Պարզապես թե՛ նրանք, թե՛ հանրությունն ամբողջապես քաղաքականությունից այլևս պահանջում է գործ՝ մեծ, թե փոքր, բայց գործ: Խոսել կարող են հիմա գրեթե բոլորը, դա ժամանակակից միջավայրի մի կողմից էֆեկտն է, մյուս կողմից, իհարկե, որոշակիորեն արատը: Բայց, այսպես թե այնպես, այդ միջավայրը դասական ընդդիմության «փոսն» է, որից պետք է դուրս գալ: Մինչդեռ, մենք այժմ տեսնում ենք, որ արտակարգ, ֆորս-մաժորային իրավիճակում ընդդիմությունը կամ ընդդիմախոսությունը հայտնվում է ավանդական փոսում: Կորոնավիրուսը փոխում է աշխարհը, Հայաստանը չի կարող նոր աշխարհում լինել ընդդիմադիր հին մեթոդաբանությամբ:
Լուսանկարը՝ Armeniasputnik-ի
