Հարցնում է Միջազգային ճգնաժամային խմբի Կովկասյան ծրագրերի տնօրեն Լոուրենս Շիթսը
– Պարոն Շիթս, Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանը վերջին պահին որոշեց բոյկոտել ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովը և չգնալ Լիսաբոն` նրա խոսքով, ԼՂ հարցի մասին ՆԱՏՕ-ի հռչակագրում տեղ գտած անորոշ ձևակերպումների պատճառով: Ինչպե՞ս եք գնահատում Սարգսյանի այս քայլը:
– Ես պետք է ձեզ անկեղծ ասեմ, որ ընդհանրապես տեղյակ էլ չէի, որ Սերժ Սարգսյանը բոյկոտել է Լիսաբոնի գագաթնաժողովը: Ու քանի որ այդ մասին ես որևէ տեղեկություն չունեմ, ուստի որևէ մեկնաբանություն տալ չեմ կարող:
– Առաջիկայում նախատեսված է ԵԱՀԿ անդամ երկրների նախագահների գագաթնաժողով Աստանայում, ըստ ձեզ, որքանո՞վ է հավանական, որ այդ գագաթնաժողովի ժամանակ որևէ փաստաթուղթ ստորագրվի:
– Իհարկե, ցանկալի կլիներ, որպեսզի որևէ առաջընթաց լիներ այդտեղ, ցանկալի կլիներ: Բայց, ցավոք սրտի, մեր կարծիքով` ղարաբաղյան հիմնախնդրին վերաբերող ընդհանուր միտումները շատ բացասական են, այդ թվում և երկու կողմերի սպառազինության մրցավազքը, այդ թվում և պատերազմական հռետորաբանությունը, որը, մեղմ ասած, հեռանկարային է, այն էլ` երկու կողմից, դա վերաբերում է նաև այն միջադեպերին, որոնք տեղի են ունենում շփման գծի երկայնքով, որոնք ավելի ու ավելի հաճախակի են դարձել և գնալով ավելի են լրջանում, դա վերաբերում է նաև նրան, որ ըստ մեզ, միջազգային հանրությունը ոչ բավարար ուշադրության է արժանացնում այդ հակամարտությունը: Ու դա չնայած նրան, որ եթե նոր` բացահայտ պատերազմ լինի, ապա այն կներքաշի ոչ միայն Հայաստանին և Ադրբեջանին, այլ նաև այլ պետությունների` ՌԴ, Թուրքիա, գուցե նաև Իրան: Չէ՞ որ մենք չգիտենք զարգացումներն այդ դեպքում ինչպես կընթանան:
– Այսինքն, ըստ Ձեզ, կողմերը դեռ մոտ չե՞ն լուծումներին:
– Հակամարտության կարգավորմանը մենք բոլոր աջակցում ենք և մինչև հիմա էլ աջակցել ենք Մինսկի խմբին, բայց Մինսկի գործընթացը շարունակվում է արդեն 18 տարի: Իսկ եթե, ասենք, այդ գործընթացը ինչ-որ պատճառով կանգ առնի, կամ ասենք` կողմերից մեկը որոշի, որ այլևս չի ցանկանում մասնակցել այդ գործընթացին, ապա մենք պետք է մտածենք այն մասին, թե ի՞նչ անենք հետո: Իհարկե, դա դեռ քաղաքականություն չենք դարձնում, բայց մենք` պետությունները և այդ խնդրով զբաղվող փորձագետները, պետք է արդեն սկսենք մտածել այն մասին, թե ինչ անենք, եթե այդ գործընթացն ամբողջությամբ խափանվի: Իսկ եթե խափանվի, ապա գիտեք, իրավիճակը բանակցային գործընթացում շատ բարդ է:
– Ասում եք միջազգային հանրությունը պատշաճ ուշադրության չի արժանացնում այդ հակամարտությունը: Ըստ Ձեզ` ինչո՞ւ:
– Ասենք այսպես` տարբեր պատճառներ կան: Օրինակ` ԱՄՆ-ն բազմաթիվ խնդիրներ ունի իր «տանը` Աֆղանստանի և Իրաքի պատճառով, և նաև այլ հարցեր կան: Չեմ ասում, թե նրանց համար այդ հարցը առաջնային չէ, բայց խնդիրների բավական երկար ցանկ կա: Ինչ վերաբերում է այլ երկրներին, ապա նույնը նաև այլ երկրների պարագայում է, և դա վտանգավոր միտում է:
– Վտանգավոր ի՞նչ իմաստով, պատերազմի՞:
– Ես չգիտեմ, բայց օրինակ` նախագահ Սարգսյանը օրերս հայտարարել է, թե մենք ընդհանրապես «պատրաստ ենք ջախջախիչ հարված հասցնել թշնամուն, վերջնական հարված»: Այնպես որ, դուք ինքներդ եք դա տեսել:
– Հայաստանում արդեն խոսում են այն մասին, թե հնարավոր է, որ լիսաբոնյան գագաթնաժողովի դեմարշից հետո, Սերժ Սարգսյանը կարող է նաև բոյկոտել Աստանայի գագաթնաժողովը: Ըստ Ձեզ` որքանո՞վ է դա հավանական, և այդ դեպքում ի՞նչ հետևանքներ կլինեն:
– Իհարկե, գործընթացին չմասնակցելը, այն էլ` միակ գործընթացին, որը ընթանում է Ղարաբաղի շուրջ, շատ բացասական զարգացումների կարող է հանգեցնել: Դա ոչ կառուցողական քայլ կլինի: Գոնե խոսել պետք է: Գոնե:
