Հայ ազգային կոնգրեսի և կոալիցիայի պատվիրակությունների առաջին հանդիպումից և Կոնգրեսի կողմից բանակցությունը շարունակելու հավաստիացումից հետո գլխավոր հարցը, որ հայտնվում է հասարակական-քաղաքական զարգացումներին հետևող շրջանակների մոտ, դառնում է արտահերթ ընտրության լինել-չլինելը: Կոնգրեսը հայտարարել է, որ իշխանությունը կամ մինչև սեպտեմբեր կողմնորոշվում է արտահերթ ընտրության հարցում, կամ Կոնգրեսը երկխոսությունը համարում է ոչ արդյունավետ և սպառված:
Առայժմ այդ ձևակերպումները լինում են մամուլի համար հայտարարությունների մակարդակում, իսկ պաշտոնական վերջնագիր Կոնգրեսն իշխանությանը դեռ չի ներկայացրել, և փաստացի մի իրավիճակ է, երբ բանակցության ընթացքում կարող են լինել փոխադարձ այնպիսի առաջարկներ, որոնք Կոնգրեսին հիմք կտան հանրության առաջ վերանայել արտահերթ ընտրության մասով կողմնորոշվելու սեպտեմբերյան ժամկետը: Պետք չի բացառել նաև, որ լինի բանակցային այնպիսի զարգացում, որ Կոնգրեսը ոչ միայն ժամկետը վերանայի, այլ արտահերթ ընտրության գաղափարն ինքնին: Ամեն ինչ կախված է, իհարկե, բանակցության բովանդակությունից և այն խորացնելու իշխանության պատրաստակամությունից:
Ի վերջո, պետք է համաձայնել, որ արտահերթ ընտրությունն ինքնանպատակ չէ, և եթե բանակցության ընթացքում հաջողվի համակարգային մեխանիզմների հարց դնել և հանգել այնպիսի պայմանավորվածությունների, որոնք կարող են զգալի ազդեցություն ունենալ հերթական ընտրության հանրային վերահսկելիության և թափանցիկության հարցում, ապա դա պակաս կարևոր ձեռքբերում չի լինի, քան արտահերթ ընտրության անցկացումը: Հարցն այն է, թե արդյո՞ք իշխանությունը չգնալով սեպտեմբերյան ժամկետին, Կոնգրեսին կանի, այսպես ասած, այլընտրանքային համարժեք առաջարկ, որը կհանգեցնի ընտրական գործընթացի կազմակերպման, իրականացման և վերահսկման օրինական երաշխիքային մեխանիզմի ամրագրման:
Մյուս կողմից` երկրում առկա վիճակում, իհարկե, դա ինքնին նշանակում է, որ իշխանությունը, այսինքն` իշխող քաղաքական ուժերը, պատրաստվում են զիջել իշխանական դիրքերը: Բանն այն է, որ Հայաստանում եթե օրինական ընտրություն լինի, ապա այստեղ միարժեք է, որ եթե անգամ ընդդիմությունը բացարձակ հաղթանակ չտանի, ապա իշխանությունը հաստատ հաղթանակ չի տանի և նույնիսկ չի էլ կարող ընդդիմությանը հավասար ձայներ տանել: Իշխանական ճամբարից ձայների քիչ թե շատ կարող է հավակնել «Բարգավաճ Հայաստանը», իսկ «Հանրապետականի» համար հաջողություն կլինի նույնիսկ հինգ տոկոսի հաղթահարումը: Այսինքն` եթե իշխանությունը երաշխավորում է ազատ և օրինական ընտրություն, դա նշանակում է` հանձնում է իշխանությունը: Պատրա՞ստ է, արդյոք, Սերժ Սարգսյանը դրան:
Մյուս կողմից` վերջին հաշվով, դա կարող է լինել նաև ներքաղաքական երկխոսության որոշակի շարունակություն` արդեն այլ մակարդակում, երբ նախագահական իշխանությունը կպահպանի Սերժ Սարգսյանը, իսկ խորհրդարանական մեծամասնությունը կտա ընդդիմությանը: Բայց, իհարկե, խոսքը չի կարող գնալ բացարձակ մեծամասնության մասին: Ավելին` ընդդիմությունը կարող է ստանալ թվաբանական մեծամասնություն համեմատական կարգով, ասենք` լինելով ամենամեծ խմբակցությունը, իսկ իշխանական ուժերն ու ասենք` Դաշնակցությունն էլ կկազմեն խորհրդարանի մնացյալ մասը` դե ֆակտո մեծամասնությունը:
