Հայաստանի փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը դիմել է ռուսական «Գազպրոմ»-ի ղեկավար Ալեքսեյ Միլլերին գազի գինը Հայաստանի սահմանին նվազեցնելու համար՝ հաշվի առնելով կորոնավիրուսի տնտեսական հետևանքը:
Միաժամանակ, Մհեր Գրիգորյանը նաև խոսել է այն մասին, որ գազի գնի նվազեցումը բխում է երկկողմ սերտ, ռազմավարական հարաբերության տրամաբանությունից: Մհեր Գրիգորյանը նաև բարձրացրել է գազի գինը ազգային արժույթով վճարելու հարցը: Նամակը ուղարկվել է Միլլերին՝ բանակցություն սկսելու ակնկալիքով: Ներկայումս Հայաստանի սահմանին ռուսական գազի գինը 165 դոլար է 1000 խմ-ի դիմաց: Գինը Ռուսաստանը բարձրացրեց 2019 թվականի համար: 2020 թվականի համար վարվում էր բանակցություն, և ձեռք բերվեց պայմանավորվածություն, որ թանկացում չի լինի մինչև ապրիլի 1-ը: Սակայն, փաստորեն, կորոնավիրուսի տեսքով շաբաթը եկավ ուրբաթից ավելի շուտ և, եթե ռուսական կողմը ուներ թանկացման ակնկալիք, կամ առնվազն այդ տրամաբանությամբ Հայաստանին պայման թելադրելու ակնկալիք, ապա այժմ պատկերն այլ է: Նվազում է նաև նավթի գինը, ինչը միջազգային շուկայում նվազեցնում է նաև գազի արժեքը: Իհարկե, Հայաստանի պարագայում գնագոյացման մեխանիզմն այլ է, կապակցված չէ նավթի հետ, սակայն ընդհանուր միջազգային տնտեսա-քաղաքական կոնյունկտուրան նույնն է: Սակայն ինչ անել, եթե ռուսական կողմը մերժում է գնի նվազեցումը, կամ թելադրում է պայմաններ, որոնք Հայաստանի համար այնքան էլ ընդունելի չեն:
Միևնույն ժամանակ, ո՞ր գինն է, որ Երևանը կհամարի ընդունելի: Պետք է արձանագրել, որ վերադարձը նախահեղափոխական 150 դոլարին հազիվ թե հնարավոր լինի խորքային առումով գնահատել որպես նվազեցում: Դա այն գինը չէ, որ կարող է համարժեք դիտվել ներկայիս տնտեսա-քաղաքական համաշխարհային միջավայրում:
Այդուհանդերձ, թե որ գինն է Հայաստանի համար օպտիմալ և տնտեսության տեսանկյունից իրատես նշանակալի օժանդակություն, բարձրաձայնված չէ: Դա նաև հասկանալի է, որովհետև, ի վերջո, հարցը պետք է բանակցվի: Ամբողջ հարցն այս դեպքում այն է, թե որն է Հայաստանի բանակցային հաղթաթուղթը, որը թույլ կտա գազի հարցում վարել բանակցություն, որտեղ Հայաստանի տնտեսությունը կստանա ոչ միայն, այսպես ասած, «լավություն» կամ «մեծահոգություն» Ռուսաստանից, այլ իրապես միջպետական բանակցության արդյունքում ձեռք բերված համաձայնություն: Իսկ դա հնարավոր է այն դեպքում, երբ Ռուսաստանի համար էլ պարզ է լինում, թե ինչ կարող է կորցնել Հայաստանի հետ գազի գնի նվազման հարցում արդյունավետ, ներկայիս կոնյունկտուրային համարժեք պայմանավորվածության չգալու պարագայում: Այստեղ առերևույթ, իհարկե, ուժերի հարաբերակցությունը թվում է անհամադրելի, անհամեմատելի, մյուս կողմից, սակայն, պետք է հարցը դիտարկել լայն համատեքստում, և այդ իմաստով Ռուսաստանը կարող է կորցնել նոր աշխարհակարգում կարևոր գործընկեր և անգամ դաշնակից՝ ի դեմս Հայաստանի, եթե ներկայիս բարդ իրավիճակում անտեսվում են հայկական շահերը, և էժան գնի դիմաց դրվում են քաղաքական լուրջ պայմաններ:
Ի վերջո, ներկայումս իրավիճակ է, երբ Հայաստանը գործնականում կորցնելու քիչ բան ունի, և խաղը մոտ է զրոյական դրույքին: Դա չի նշանակում գնալ վա-բանկ, բայց համարձակությունը ներկայումս պետք է, որովհետև միջազգային իրադրությունն է այնպիսին, որը Հայաստանի համար ստեղծում է թերևս առանցքային նշանակության՝ այդ հարցերում Ռուսաստանի հետ հարաբերության տրամաբանությունն ու մեխանիզմը փոխելու առավել նպաստավոր միջավայր, նպաստավոր բառի ամբողջ հարաբերականությամբ ու պայմանականությամբ հանդերձ: Այստեղ, անշուշտ, շատ կարևոր է նաև, թե Հայաստանը որքանով արդյունավետ կարող է ներգրավել գործընթացում իրանական գործոնը:
