Մեծ քսանյակի տեսավեհաժողովից հետո տեղի է ունեցել ԱՄՆ և Չինաստանի նախագահների հեռախոսազրույցը, որի առնչությամբ ԱՄՆ նախագահ Թրամփը հայտարարել է, թե հիանալի զրույց է ունեցել Չինաստանի առաջնորդի հետ կորոնավիրուսի դեմ պայքարի ջանքերը համակարգելու թեմայով: Միջազգային մամուլը հայտնել է, որ Չինաստանի նախագահն էլ ԱՄՆ նախագահին է ասել, որ ներկայումս տնտեսական պատերազմի ժամանակը չէ և պետք է համակարգել ջանքերը վարակի դեմ պայքարի համար: Անկասկած է, որ ամերիկա-չինական գործակցությունը կամ դիմակայությունը կանխորոշիչ նշանակություն են ունենալու ստեղծված համաշխարհային իրադրությունում, եթե չասենք նաև այն մասին, որ մի շարք կարծիքների և դիտարկումների համաձայն՝ հենց այդ հարաբերություններն են կանխորոշել ներկայիս իրավիճակը: Համենայնդեպս, բավականին շատ են բաց գնահատականներն ու մեկնաբանություններն առ այն, որ համաշխարհային համաճարակը վերջին ամիսներին սրված ամերիկա-չինական տնտեսական պատերազմի հետևանք է, պայմանավորված է այդ գլոբալ բախման հանգամանքով, և այդտեղ է պետք փնտրել մոտիվները:
Այստեղ, անշուշտ, չկան ուղիղ ապացույցներ, որ համաճարակը բռնկվել է հենց այդ մոտիվներով և ունի այսպես ասած՝ արհեստական ծագում: Մյուս կողմից ակնառու է, որ վերջին օրերին Պեկինն ու Վաշինգտոնը բացահայտ կերպով մեղադրում կամ կասկածում էին միմյանց: Փոխե՞լ է պատկերը Թրամփի և Սի Ցզինպինի հեռախոսազրույցը:
Տեղեկատվական մակարդակում ասվում է, որ փոխել է, ձեռք է բերվել համատեղ, համակարգված աշխատանքի պայմանավորվածություն: Բայց, միևնույն ժամանակ, պարզ չէ, թե հատկապես ինչ է դա ենթադրում, ինչ միջոցառումներ, ինչ քայլեր են նախատեսում ամերիկա-չինական համաձայնությամբ: Որովհետև մի բան է համաձայնությունը միմյանց հետ չմրցելու, միմյանց չմեղադրելու, և մեկ այլ բան է՝ իրար հետ աշխատելու և կորոնավիրուսի դեմ պայքարում համատեղ աշխատանք սկսելու պարագայում: Մի բան թերևս ակնառու է, որ գծագրվում է համաշխարհային նոր կարգի, ազդեցության գոտիների հիմնական պատկերը: Կարծես թե ակնառու է դառնում, որ աշխարհն այդուհանդերձ լինելու է ոչ թե բազմաբևեռ, այլ, առավելագույնը՝ երկբևեռ:
Այդուհանդերձ, Պեկինն ու Վաշինգտոնը ներկայումս բավականաչափ պոկված են մնացյալից, այսպես ասած, հավաքականության կամ բազմաբևեռության գնալու համար: Այլ է հարցը, որ նրանք պարզապես, այսպես ասած, կփորձեն հավաքել կամ կազմել սեփական աշխարհաքաղաքական թիմեր: Իհարկե, այստեղ ձևակերպումը հնչում է փոքր-ինչ կաղապարված, քանի որ խոսքը միմյանց դեմ մրցող թիմերի մասին չէ, այլ լայն աշխարհում հարաբերությունների խաղի կանոնների սահմանման, որտեղ բավականին շոշափելի են լինելու ազդեցության հիմնական գոտիները, և դրանք սահմանվելու են ամերիկա-չինական տիրույթում: Այստեղ, թերևս, Հայաստանի համար էական հարցերից է, թե արդյոք ինչ համաձայնության կգան Պեկինն ու Վաշինգտոնը մեզ համար կենսական երկու ռեգիոններում կամ Մեծ Մերձավոր Արևելքում, որը կներառի նաև Կովկասը: Աներկբա է, որ այստեղ Ռուսաստանը դեր ունենալու, բայց, թերևս, Մոսկվայում իշխանության հարցի լուծումից է կախված, թե ինչ դեր է վերապահվելու Ռուսաստանին: Թեև պետք չէ բացառել, որ սահմանված դերը կարող է էական նշանակություն ունենալ իշխանության հարցի լուծման տեսանկյունից:
Հատկանշական է, որ Պուտինը կորոնավիրուսի պատճառով հետաձգել է սահմանադրական փոփոխությունների հանրաքվեն, որը նրան հնարավորություն է տալու առաջադրվել նաև 2024-ին: Ընդ որում, Ռուսաստանի փորձագիտական շրջանակներում արդեն իսկ դիտարկվում է, որ Պուտինը կարող է և այլևս չվերադառնալ այն տարբերակին, որ առաջարկվում էր: Համենայնդեպս, հետաքրքիր է, որ սկզբնապես Մոսկվան գերադասում էր չխոսել կորոնավիրուսի վտանգի մասին: Մինչ այդ կարծիքներ էին հնչում, որ Ռուսաստանում միտումնավոր են լռության մատնում մասշտաբը, հանրաքվեին չխանգարելու համար: Մասշտաբն այնպիսին դարձավ, որ այլևս հնարավոր չէ՞ր լռության մատնել և փրկել հանրաքվեն, թե՞ իրավիճակն աշխարհում այնպիսին էր, որ ՌԴ նախագահի համար հանրաքվեն, համենայնդեպս առայժմ, կորցրեց հրատապությունը և, ըստ այդմ, վարակը դարձավ այն չեղարկելու հիմնավոր պատճառ: Հայաստանն այդ իմաստով էական ներգրավվածություն է ունենալու հնարավոր այդ վերադասավորումներում, դառնալով Պեկինի և Վաշինգտոնի հետ Մոսկվայի քննարկումների յուրօրինակ ռեգիոնալ սուբյեկտ-պրովայդեր:
