«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է սահմանադրագետ, սահմանադրական բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողովի անդամ Անահիտ Մանասյանը
–Տիկին Մանասյան, կորոնավիրուսի տարածմանը զուգահեռ կարծիքներ են հնչում, որ հարկավոր է իրավիճակից ելնելով երկրում արտակարգ դրություն մտցնել։ Ներկա օրենսդրությամբ ներկա իրավիճակով պայմանավորված կա նման հնարավորություն։
-Արտակարգ դրության իրավական ռեժիմի մասին օրենքը, ըստ էության նախատեսում է , որ արտակարգ իրավիճակները ևս կարող են հիմք հանդիսանալ արտակարգ դրություն սահմանելու համար։ Հետևաբար արդեն իրավիճակը գնահատման ենթակա հանգամանք է դառնում։ Ես չէի ուզենա մեկնաբանել, թե արդյոք ներկայումս հնարավոր է արտահարգ դրություն սահմանել, թե ոչ, բայց մի կարևոր ուզւոմ եմ ասել, որ օրենքը սահմանում է նաև , որ արտակարգ դրությունը հայտարարվում է միայն այն դեպքում, երբ ՀՀ սահմանադրական կարգին սպառնացող անմիջական վտանգի վերացումը առանց դրա անհնարին է։ Իսկ արտակարգ դրության իրավական ռեժիմի մասին օրենքով սահմանադրական կարգին սպառնացող անմիջական վտանգ է դիտարկվում որպես հիմք նաև արտակարգ իրավիճակները։
–Իսկ ով պետք է գնահատի իրավիճակն արտակարգ է, թե ոչ։ Առողջապահության նախարարությունը։
-Ոչ, դա բնականաբար միայն առողջապահության նախարարության գնահատելիքը չէ։ Դա շատ կոմպլեքս հարցադրում է և , բնականաբար, կառավարման համակարգում ևս ինքը ենթադրում է համակարգված և ամբողջական պատասխանների և լուծումների առաջադրում, որից հետո նոր գնահատականի ներկայացում, թե արդյոք արտակարգ իրավիակ առկա է, թե ոչ։ Իսկ զուտ իրավական չափանիշների տեսանկյունից կարևոր է, որպեսզի հնարավոր չլինի վերացնել համապատասխան վտանգները առանց արտակարգ դրության իրավական ռեժիմի սահմանման։
-Տիկին Մանասյան, արտակարգ իրավիճակով պայմանավորված արտակարգ դրություն սահմանելու պարագայում հանրաքվեն չեղարկվում է ։
-Սահմանադրությունն ինքը սահմանում է, որ արտակարգ կամ ռազմական դրության ժամանակ հանրաքվե չի անցկացվում։ Եվ հանրաքվեի մասին օրենքը, ինչպես նաև ՀՀ մնացած օրենսդրությունն այդ հարցի առնչությամբ ևս նախատեսում է համապատասխան կարգավորումներ նախ առաջին հերթին հանրաքվե չանցկացնելու վերաբերյալ, ապա նաև դրանից բխող տարատեսակ այլ հետևանքների վերաբերյալ։ Հետևաբար, այո, եթե որոշում կայացվի, որ պետք է արտակարգ դրություն սահմանվի, իսկ արտակարգ դրությունը, որը Սահմանադրությամբ սահմանում է կառավարությունըմ ապա այո, այդ պարագայում արդեն դրանից բխելու են մնացած այլ հետևանքներ, մասնավորապես այն, որ հանրաքվե չի կարող անցկացվել։
-Դուք ասացիք, որ արտակարգ իրավիճակ սահմանելու որոշումը կայացվում է համապարփակ որոշման արդյունքում։ Որ գերատեսչությունները պետք է դրանում ներգրավվեն։
-Տեսեք՝ Սահմանադրությամբ կառավարություն է սահմանում արտակարգ դրությունը և ձեռնարկում է իրավիճակից բխող գործողություններ։ Բնականաբար այդ մասին ուղերձով դիմում են նաև ժողովրդին։ Ակնհայտ է, որ սա կառավարման համակարգին բնորոշ շատ կարևոր հանգամանք է, հետևաբար կառավարությունը պետք է ոչ թե վերացարկված հայտարարվի արտակարգ դրություն, այլ գնահատի ամբողջ իրավիճակը՝ տեսնելով բոլոր հիմնախնդիրները, թե արդյոք արտակարգ դրություն հայտարարելու հիմք կա թե ոչ։ Ես հարցադրումներին կարող եմ մոտենալ զուտ իրավական առումով, բայց նաև կարող եմ ասել, որ հարցը իսկապես ենթադրում է շատ համակարգային դիտարկում։
–Հաշվի առնելով արդեն իսկ տարբեր երկրներում արտակարգ դրություն հայտարարելու փաստը պայմանավորված կորոնավիրուսով, և նաև մեր երկրում գրանցված դեպքերի թիվը, կարող ենք ասել, որ մեզ մոտ էլ կա դրա անհրաժեշտությունը։
-Ես կոմպետենտ չեմ պատասխանելու հարցին, թե այս պահին կա արտակարգ դրություն հայտարարելու անհրաժեշտություն, թե ոչ, այսինքն արտակարգ իրավիճակը այն բնույթի է, որ հնարավոր չէ վտանգները վերացնել, թե ոչ։ «Կրկնում եմ, ես կոմպետենտ չեն։ Բայց սահմանադրությունը նաև նախատեսում է, որ արտակարգ դրություն հայտարարելու դեպքում իրավունքի ուժով անհապաղ հրավիրվում է ԱԺ հատուկ նիստ և պատգամավորների ընդհանուր թվի ձայներիմեծամասնությամբ կարող է վերացնել արտակարգ դրությունը կամ էլ չեղյալ հայտարարել արտակարգ դրության իրավական ռեժիմով նախատեսված միջոցառումների իրականացումը։ Բնականաբար սա զսպումների և հակակշիռների կարևոր համակարգ է, որ ենթադրում է, որ թեև արտակարգ դրությունը կառավարությունն է հայտարարումմ բայց Ազգային ժողովը հստակ սահմանադրական առաքելություն ունի այս ոլորտումմ ինչը արտակարգ դրության վերացումն է, կամ միջոցառումնեի չեղյալ համարումը։
Լուսանկարը՝ Armeniasputnik-ի