Սերժ Սարգսյանի եվրոպական այցը հասկանալիորեն արժանացել է հանրային և փորձագիտական շրջանակների ուշադրությանը, ինչի շարժառիթներին և պատճառներին անդրադառնալու կարիք, թերևս, չկա: Իսկ ահա այցի քաղաքական տողատակերը ունեն անդրադարձի անհրաժեշտություն, անկախ անմիջականորեն Սերժ Սարգսյանի հանդեպ հանրային վերաբերմունքից, և անկախ նրա ղեկավարած կուսակցության հանդեպ վերաբերմունքից, և անկախ Հայաստանում իշխած համակարգի հանդեպ հանրային վերաբերմունքից: Առավել ևս, որ այդ վերաբերմունքը մի կողմից բավականին հստակ է, իսկ մյուս կողմից՝ նույնքան բազմաշերտ: Տվյալ պարագայում, սակայն, արժե անդրադառնալ մի հանգամանքի, որը բավականին նկատելի է այդ առումով գրեթե պարապ դաշտում: Խոսքը Հայաստանում եվրոպական քաղաքականության հեռանկարի մասին է, որը թավշյա հեղափոխությունից հետո ստացել է առանձնահատուկ բնույթ, հայտնվել առանձնահատուկ հարթության վրա:
Հայաստանի նոր կառավարությունը, մի կողմից հաստատելով եվրոպական ուղղությամբ զարգացման հանդեպ հավատարմությունը, մյուս կողմից, այդուհանդերձ, ներմուծեց նոր տարրեր այդ քաղաքականության համատեքստ:
Մեծ հաշվով, դրանք հնարավոր է բնորոշել այսպես՝ մենք հաստատակամ ենք եվրոպական քաղաքակրթական ուղղությամբ զարգացման հարցում, սակայն դա չենք դիտարկում որպես պարտավորություն, և ավելին՝ Եվրոպան պետք է որոշակիորեն պարտավորված զգա կանգնել հայկական ժողովրդավարական վերափոխումների կողքին: Այդ մոտեցումը հնարավոր է քննարկել, սակայն, խոշոր հաշվով, այստեղ կա ռացիոնալության էական տարր: Բանն այն է, որ թավշյա հեղափոխությամբ բավականին ամրացած Հայաստանը, Ռուսաստանի ուղղությամբ հարաբերության էական վերափոխման բարդագույն գործընթացում առավել ճկուն լինելու համար, պետք է առավել «պահանջատեր» լինի եվրոպական ուղղության նկատմամբ: Իսկ դա նոր իրավիճակ է նաև Եվրոպայի համար, որովհետև այստեղ, իհարկե, պետք է արձանագրել «մրցակցային դժկամությունը»:
Բանն այն է, որ Եվրամիությունը գործնականում մշտապես խուսանավել է Հայաստանի հարցում Ռուսաստանի հետ կոշտ և համառ մրցակցությունից, ինչը ստեղծել է մի վիճակ, երբ հիմնական ռիսկերը միշտ մնացել են առավելապես Հայաստանի վրա՝ քանի որ Հայաստանը հայտնվել է Եվրոպայի առաջ միակողմանի պարտավորության ռեժիմում:
Այդպիսով, Ռուսաստանից ողջամիտ և ինքնիշխան տարածության հասնելու համար, Հայաստանում նոր իշխանությունը տակտիկական առումով ունի Եվրոպայից էլ ողջամիտ տարածություն ապահովելու խնդիր: Ընդ որում պետք է արձանագրել նաև՝ համենայնդեպս Բրյուսելի վարքագծից, որ մարտավարական այդ անհրաժեշտությունը միանգամայն գիտակցվում է և դրա հանդեպ վերաբերմունքը ըմբռնման տիրույթում է, առանց պաշտոնական փոխհարաբերության ճգնաժամ առաջացնելու: Սա բարդ, երկարատև գործընթաց է: Եվ այստեղ քաղաքական համակարգում առաջանում է էական բաց կամ ազատ տարածություն՝ եվրոպական քաղաքականության առումով:
Ակնառու է, որ ՀՀԿ-ն ջանում է լցնել այդ տարածությունն իրենով: Ինչպես է դա գնահատում Հայաստանի հանրությունը, մի հարց է, և այլ հարց: Եվ մեկ այլ հարց է, թե Հայաստանի ներքաղաքական դաշտում կա՞ն խաղացողներ, որոնք պատրաստ են այդ գործում էական մրցակցություն հաղորդել ՀՀԿ-ին: Եվ այդ հարցը Հայաստանի քաղաքական արդիականացման հիմնարար հարցերից, համակարգաստեղծ հարցերից մեկն է, առավել ևս հաշվի առնելով այն, որ առայժմ ներկայացվող համակարգաստեղծ եղած հայտերը ակնհայտորեն գտնվում են ռուսական տիրույթում: