«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է ԱԺ Պետաիրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Վլադիմիր Վարդանյանը:
– Ավարտվեց ԱԺ այսօրվա (փետրվարի 6-ի) աշխատանքը: Ի՞նչ է հետևելու այս քվեարկությանը:
– Սահմանված կարգով ԱԺ որոշումը ներկայացվելու է ՀՀ նախագահին, նախագահը եռօրյա ժամկետում պետք է հանրաքվե նշանակի: Նախատեսվում է համապատասխան ժամկետ, եթե չեմ սխալվում 60-օրյա, ձևավորվում են շտաբներ՝ «այո»-ի և «ոչ»-ի, ընթանում է քարոզարշավ, որին կհաջորդի հանրաքվեի անցկացման օրը, արդյունքների ամփոփումը և հաստատումը:
– …Այսինքն՝ գործ ունենք ոչ երկար ճանապարհի հետ:
– Եռամսյա ժամկետը երկար չի կարող համարվել, նորմալ ժամկետ է:
– Ո՞ր դեպքում էր պարտադիր նախագիծը ՍԴ ուղարկել:
– Եթե ԱԺ-ն է փոփոխություն կատարում, պետք է ստանա ՍԴ համաձայնությունը… Ես համարում եմ, որ 213-րդ հոդվածը, իրավունքի, սահմանադրական ոգու տեսանկյունից, չէր կարող և չպետք է փոփոխվի ԱԺ-ի կողմից: Ինչու: Դատական իշխանության վերաբերյալ Սահմանադրության ամբողջ 7-րդ գլուխը կարող է փոփոխվել բացառապես հանրաքվեի միջոցով, այսինքն՝ պետք է հայցել ժողովրդի կարծիքը, իշխանության կրողը պետք է արտահայտվի այդ հարցի վերաբերյալ: 213-րդ հոդվածը այն հոդվածների ցանկի մեջ չի մտնում, որոնք ենթակա են փոփոխման հանրաքվեի միջոցով, բայց բովանդակությամբ այն ամբողջությամբ վերաբերում է դատական իշխանությանը: Գործադիր, օրենսդիր և դատական իշխանությունները հավասար են, և մեկը մյուսի նկատմամբ որևիցե լծակ ունենալ չի կարող, ուստի դատական իշխանությանը վերաբերող հարցերը պետք է քննարկվեն և որոշվեն միայն ու միայն ժողովրդի կամարտահայտության միջոցով: Դա նաև բխում է Սահմանադրության ոգուց:
– Ձեր ընդդիմախոսները պնդում են, որ 213-րդ հոդվածի իրավակարգավորումը, որպես անցումային դրույթ, արդեն իրացված է, և այդ հոդվածով հնարավոր չէ փոփոխություն մտցնել:
– Իրականում անցումային դրույթները նախատեսված են ապահովելու անցումը նախորդ իրավակարգավորումներից դեպի նոր իրավակարգավորումներ: Այո՛, ժամանակի ընթացքում դրանք կարող են սպառվել, բայց սա այդ դեպքը չէ… Դա միակ նորմն է, որը որոշում է անցումային կարգավիճակը, և որևիցե մեկը չի բացառում, որ ՍԴ այն անդամները, որոնք նշանակվել էին մինչև Սահմանադրության 7-րդ գլխի ուժի մեջ մտնելը, հենց այդ անցումային կարգավիճակում էին, այսինքն՝ նրանց կարգավիճակը որոշվում էր հենց այդ հոդվածով:
– Ընդդիմախոսների այդ պնդումից էլ բխում է քաղաքական ձևակերպումը, որ խորհրդարանական մեծամասնությունը հակասահմանադրական քայլի է դիմում: Որևէ օբյեկտիվ հիմք կա՞ այդպիսի արտահայտություն անելու համար:
– Նախ՝ տեսականորեն ցանկացած սահմանադրական փոփոխություն հակասում է Սահմանադրության գործող տեքստին՝ եթե տեքստ ես փոխում, ուրեմն հակասության մեջ ես գործող տեքստի հետ… Այդուհանդերձ, մենք հակասահմանադրական ճանապարհ չենք ընտրել: Եթե պետական մարմինների միջև առկա է վեճ սահմանադրաիրավական հարցերի վերաբերյալ, ապա այստեղ արբիտորը Սահմանադրական դատարանն է. ինչ անել, երբ առկա է վեճ իշխանության մեկ կամ երկու ճյուղի և դատական իշխանության միջև՝ տվյալ դեպքում Կառավարության, Ազգային ժողովի և Սահմանադրական դատարանի միջև: Կարո՞ղ է արդյոք ՍԴ-ն այստեղ անաչառ արբիտոր լինել, իմ կարծիքով՝ ոչ: Ժողովուրդը կարող է լինել անաչառ արբիտոր: Ժողովուրդը, որպես իշխանության կրող, պետք է պատասխանի մի կարևոր հարցի՝ բավարարո՞ւմ է այս վիճակը, ՍԴ դատավորները բավարարո՞ւմ են ակնկալիքները և դե՞մ է սահմանադրական փոփոխությունների նախագծին, թե՞ անհրաժեշտ է շուտափույթ սահմանադրական փոփոխություններ իրականացնել, և կողմ է նախագծին…
– Իսկ ո՞վ կարող է վիճարկել հանրաքվեի արդյունքները:
– Խմբակցությունները կարող են վիճարկել, ԱԺ խմբակցությունները և նախաձեռնողը:
– Այսօր «Լուսավոր Հայաստանը» փորձում էր վիճարկել, որ քաղաքական մեծամասնությունը ճիշտ ճանապարհով չի գնում, կա՞ որևէ հիմնավորում, որի հետ պետք է հաշվի նստել:
– Միշտ կարելի է քննադատել, բայց կառուցողական մոտեցումը հանգում է հետևյալին՝ եթե դու քննադատում ես այս ճանապարհը, ցո՛ւյց տուր այլ, ճիշտ ճանապարհը: «Լուսավոր Հայաստանը» քննադատում է մեր ընտրած մոտեցումը, բայց այլընտրանքային լուծում չի առաջարկում:
– Բայց ասում է՝ ինչո՞ւ եք ժողովրդին տանում ընրատեղամասեր, և բյուջեից գումար վատնում:
– Նախ՝ ոչ ոք ժողովրդին տեղամասեր տանելու մտադրություն չունի, երկրորդ՝ ժողովրդավարության, ժողովրդավարական իշխանության գաղափարը հանգում է հետևյալին՝ երկրի համար կարևորագույն հարցերը լուծելու համար պետական մարմինները պետք է դիմեն ժողովրդի քվեին: Բացարձակապես չի կարելի ընդունելի համարել «Լուսավոր Հայաստանի» այդ մոտեցումը. ի՞նչ է նշանակում՝ ինչու եք ժողովրդին տանում ընտրատեղամասեր, Շվեյցարիայում շաբաթը մեկ հանրաքվե է լինում, և ես չեմ լսել, որ այնտեղ որևէ կուսակցություն քննադատի շվեյցարացիներին, թե ինչու են ժողովրդին ոչ աշխատանքային օր տանում հանրաքվեի կամ համարում, որ դա բյուջետային միջոցների վատնում է: Մենք պետք է հանգենք այն կարևոր եզրակացության, որ Հայաստանի Հանրապետությունում իշխանությունը պատկանում է ինձ, Ձեզ, ՀՀ բոլոր քաղաքացիներին՝ ժողովրդին:
– Հիմնական շահարկումն այն է, որ ընդդիմախոսներն ասում են՝ ժողովուրդն իր քվեով ձեզ արդեն տվել է գործելու լիարժեք հնարավորություն, իրագործեք այն:
– Մեր ընդդիմախոսներին պետք է ասեմ, որ այո, մենք կօգտվենք այդ իրավունքից, հետագայում եթե անհրաժեշտություն լինի Սահմանադրության փոփոխություն անել այն հարցերի վերաբերյալ, որոնք գտնվում են ԱԺ-ի կողմից փոփոխման տիրույթում, բայց տվյալ պարագայում լրջագույն խնդիր կունենանք, եթե իշխանության իրավահավասար ճյուղերից մեկը փոխի մյուս ճյուղի մարմիններից մեկի ձևավորման կարգը, այն էլ խոսքը վերաբերում է ապաքաղաքական իշխանությանը, այս դեպքում միանշանակ անհրաժեշտ է հայցել ժողովրդի կարծիքը:
Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում:
