Տևական ժամանակ է՝ հայկական որոշ լրատվամիջոցներ տարածում են կեղծ տեղեկություններ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հոգեկան առողջության մասին։ Տեղեկատվության ստուգման կենտրոնն արդեն իսկ առիթ ունեցել է հերքելու նմանօրինակ մի հրապարակում՝ ցույց տալով, որ դա պարզունակ խաբեություն է։
Նմանատիպ հոդված է հեղինակել նաև ռուսական «Новые Ведомости» լրատվական կայքը։ Անդրադառնալով տարբեր երկրների ղեկավարների առողջական խնդիրներին՝ լրատվամիջոցը նշում է նաև, թե Նիկոլ Փաշինյանի մոտ ևս առկա է «սուր նևրոզ»։ Հղում անելով տելեգրամյան իր աղբյուրին՝ կայքը հայտնում է, թե «Նիկոլ Փաշինյանին բուժում է Ցոլակ Հակոբյանը՝ Նևրոզների կլինիկայի գլխավոր բժիշկը»։ Այս հրապարկումը տեղ է գտել նաև հայկական մեդիատիրույթում: Տեղեկատվության սկզբնաղբյուր է հանդիսանում Նիկոլայ Տեր-Ալաբյան անունով կեղծ օգտատերը։ Այս տեղեկատվությունը տարածող ռուսական և հայկական լրատվամիջոցները, փաստորեն, օգտվում են կեղծ օգտատիրոջ հրապարակումներից, որոնցում առկա չէ որևէ փաստ։
Այս գաղափարն ակտիվորեն տարածում են այսպես կոչված՝ ընդդիմադիր ֆեյսբուքյան օգտատերերը՝ «Ադեկվատներ», «ՎԵՏՕ», «Անտիֆեյք»՝ իրենց անհատական հաշիվներում կամ իրենց հովանավորությունը վայելող լրատվական կայքերում։
Տեղեկատվության ստուգման կենտրոնի ղեկավար Ռաֆայել Աֆրիկյանն «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց՝ վարչապետի առողջական վիճակի մասին սուտ լուրերը նոր չեն. «Առաջին անգամ այդպիսի լուր մենք արձանագրել էինք 2019 թվականի սեպտեմբերին, և դրանից հետո այս կեղծիքը պարբերաբար տարածելու փորձեր են արվել։ Որոշ դեպքերում հաջողվել է, իսկ որոշներում էլ՝ կարողացել ենք կանխել»։
Ինչ վերաբերում է միտումներին և այն տարածող շրջանակներին, ապա, ըստ մեր զրուցակցի, վարչապետը ինքն է անդրադարձել այս հարցին Կապանում տեղի ունեցած ասուլիսի ժամանակ. «Մասնավորապես, այսպես կոչված հիբրիդային հեղաշրջման փորձերի մասին խոսելով, Փաշինյանը ուրվագծել էր սխեման. «Լրատվական գրոհով, տասնյակ միլիոն դոլարներով ցածրացնել վարչապետին ու նրա ընտանիքին․․․ հետո ավելի վատ լուրեր կտարածվեն, կասեն, որ ՀՀ ղեկավարությունը, առողջական վիճակի բերումով, ի վիճակի չէ կառավարել երկիրը»։ Ինչպես տեսնում ենք՝ առողջական վիճակի մասին սուտ լուրերը այս ամբողջ արշավի մի օղակն է միայն»։
Քաղաքագետ Ստյոպա Սաֆարյանը, անդրադառնալով այս տեղեկությունների հրապարակմանը, գրել է. «Փաստորեն հաստատվեցին, որ Փաշինյանի «առողջական վիճակի» մասին կեղծ տեղեկություններ տարածելու պլան իսկապես եղել է։ Վանեցյանն իր գրառման մեջ այստեղ էլ իրեն վառեց՝ ակնարկելով «առողջության» հիմքով վարչապետին պաշտոնանկ անելու անհրաժեշտության մասին։ Այդ դեպքում, կարծեք թե, ճիշտ է դառնում նաև Դանիել Իոաննիսյանը, որ հայտարարել էր, թե Փաշինյանի «հոգեկան անառողջության» հայտնի կեղծ թուղթը տարածվում էր ԱԱԾ-ի կողմից, երբ տնօրենը Վանեցյանն էր։ Այժմ «ախտորոշումը» մեղմվել է «նևրոզ»։ Մնում է հասկանալ, թե ով է եղել այս ֆեյք լուրի տարածողը Հայաստանից։ Բայց դա կլինի, եթե ԱԱԾ ունենանք։ Իսկ ԱԱԾ չունենալը առաջին հերթին պետք է մտահոգի պարոն Փաշինյանին՝ հանուն բոլորիս ու մեր երկրի անվտանգության»։
«Իրազեկ քաղաքացիների միավորում» ՀԿ ծրագրերի համակարգող Դանիել Իոաննիսյանը, «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում անդրադառնալով վարչապետի առողջության մասին մամուլի հրապարակումներին, ասաց. «Ես չգիտեմ, թե կոնկրետ այս պահին ով է այդ տեղեկությունները տարածում, բայց այդօրինակ ինֆորմացիայի տարածման գաղափարը ՀՀԿ-ի հայտնի PR-շիկներից մեկինն էր, և որն իրականացնում էր Արթուր Վանեցյանը»։
Մեր զրուցակցի կարծիքով՝ Արթուր Վանեցյանը կարող է ավելի երկար մնար իր պաշտոնում, եթե նմանատիպ գործունեությամբ չզբաղվեր. «Երբ ուսումնասիրում ենք Վանեցյանի վերջին դրույթներից մեկը՝ առ այն, որ իշխող կուսակցությունը պետք է վարչապետի այլ թեկնածու առաջադրի, մենք կտեսնենք, որ դա ընդհանուր իրենց գիծն է։ Իրենք հանրությանը փորձում են ամեն կերպ «կերակրել»՝ իբրև վարչապետը վտանգավոր է հանրության համար, հոգեկան առողջության խնդիրներ ունի ու այդկերպ փորձեն նվազեցնել վարչապետի վարկանիշը։ Նորից եմ կրկնում՝ հիմա չգիտեմ՝ դա ով է անում, բայց կային հավաստի տվյալներ, որ դա անում էր Արթուր Վանեցյանը՝ Արիկ Սաղաթելյանի գաղափարով, և դա արվում էր ԱԱԾ-ի ու որոշ քրեական հեղինակությունների համատեղ ջանքերով»։
Ինչ վերաբերում է ռուսական լրատվամիջոցում այդօրինակ բովանդակությամբ հոդվածի տեղ գտնելուն, Իոաննիսյանն ասաց, որ դրան մեծ ուշադրություն դարձնել պետք չէ, քանի որ այն կեղծ լրատվամիջոց է. «Այնտեղ նյութ պատվիրելն առանձնապես մեծ դժվարություն չի ներկայացնում, փողին մուննաթ, կարող են վճարել՝ տակն էլ գրեն «Շնորհավոր Ամանոր և Սուր ծնունդ»»։
Մեր զրուցակիցը նաև անդրադարձավ այն հարցին, թե ինչ ազդեցություն է թողնում այդօրինակ կեղծ լուրերի հրապարակումը։ «Մեր պատվիրած ուսումնասիրությունները վկայում են, որ գործնականում դրանք համարյա ազդեցություն չեն թողնում։ Մարդիկ մի փոքր այլ իրականությունում են ապրում, այդ PR-շիկները դեռևս հին իրականությունում են»,- եզրափակեց նա։
Լուսանկարը՝ Armeniasputnik-ի