ՌԴ Պետդումային հղած ուղերձում Վլադիմիր Պուտինը, գործնականում հայտարարելով իշխանության խորքային վերափոխման ու փոխանցման գործընթացի մեկնարկ կամ վճռորոշ փուլի սկիզբ, հայտարարեց նաև նոր աշխարհակարգի շուրջ հրատապ քննարկումների անհրաժեշտության մասին: Նրա խոսքերով՝ այդ քննարկումների անհրաժեշտությունը մեծացել է, և դրանում առաջնային դեր պետք է ունենան ՄԱԿ անվտանգության խորհրդի հինգ մշտական անդամները: Ինչպես հայտնի է, այդ իրավասությունն ու լիազորությունն ունեն Ռուսաստանը, ԱՄՆ-ն, Մեծ Բրիտանիան, Չինաստանը, Ֆրանսիան: Այդ հայտարարությունը խիստ հատկանշական է՝ նկատի ունենալով հանգամանքը, որ բառացիորեն օրերս Պուտինը մերձավորարևելյան ռեգիոնում նոր իրավիճակի առնչությամբ հանդիպում ու զրույցներ էր ունեցել Թուրքիայի նախագահ Էրդողանի և Գերմանիայի կանցլեր Մերկելի հետ
Միաժամանակ, Պուտինը փաստորեն նոր աշխարհակարգի շուրջ քննարկումների առաջնահերթության կազմ չի ներառում նաև Իրանը: Կրեմլի ղեկավարի այդ առաջարկը կամ հայտարարությունն իսկապես հետաքրքիր է՝ հաշվի առնելով այն, որ նոր աշխարհակարգի շուրջ պայքար և քննարկումներ արդեն իսկ ընթանում են և այն, ինչ տեղի է ունենում այսօր Մերձավոր Արևելքում՝ արդեն մի քանի տարի շարունակ, գործնականում այդ գործընթացի արտահայտությունն է: Մերձավոր Արևելքը նոր աշխարհակարգի շուրջ պայքարի ու քննարկումների էպիկենտրոնն է: Այստեղ շոկային թերապիայի կիրառում էր Իրանի գեներալ Ղասեմ Սոլեյմանիի սպանությունը, որ իրականացվեց ԱՄՆ նախագահի քաղաքական որոշմամբ և հրահանգով: Արդյոք այդ հանգամա՞նքն է նաև շարժառիթ, որ Պուտինը խոսում է քննարկումների աշխուժացման անհրաժեշտության մասին, առավել ևս ՄԱԿ ԱԽ մշտական անդամների առաջնահերթությամբ:
Ռուսաստանը վախենում է կորցնել ժամանա՞կ, թե՞ ընդունում է խաղի ամերիկյան հայտը: Այդ հարցը կարևոր է, սակայն ոչ միայն այդ, այլ նաև բազմաթիվ այլ հարցեր, Հայաստանի դերի և հեռանկարի մասին քննարկումների ու դիտարկումների համար: Մի բան ենթակա չէ քննարկման՝ Հայաստանը չի կարող մնալ դուրս: Հետևաբար, հարցն այն է, թե որպես ինչ ենք մենք մնում այդ խաղի մեջ՝ որպես օբյե՞կտ, թե՞ որպես սուբյեկտ: Մենք մի անգամ մնացել ենք որպես օբյեկտ, ինչի հետևանքը եղել է ողբերգական՝ ցեղասպանությամբ, տարածքների կորստով: Արցախի շարժումով Հայաստանը ստանձնել է սուբյեկտություն, ու չնայած անցնող բարդ և հակասական քառորդ դարին՝ ներպետական կյանքի և դրա արտաքին քաղաքական ու անվտանգային արտաքին մետաստազների առումով, այդուհանդերձ պահպանել սուբյեկտությունը, նաև Ապրիլյան քառօրյա պատերազմում: Թավշյա հեղափոխությունը տվել է պահպանման ռեժիմից ամրապնդման և առաջխաղացման ռեժիմի անցնելու հնարավորություն: Այդ ճանապարհին կատարված են հետաքրքիր քայլեր ու հայտարարություններ, սակայն ներկայիս ժամանակահատվածում դրանք չեն կարող լինել բավարար որևէ դեպքում, քանի որ իրադարձությունները զարգանում են շատ արագ:
Այստեղ, սակայն, կա գլխավոր մի հարց՝ Հայաստանի և հայկական դերի վերաբերյալ համահայկական ընդհանուր հայտարարի հարցը: Որքան Հայաստանի շուրջ թեժանում և դինամիկ ընթացք է ստանում նոր աշխարհ ձևավորող մաքոքը, այդքան հրատապ է դառնում մինչ դրա որևէ վիճակում կանգ առնելը համայն հայությամբ հայկական համաշխարհային դերի որևէ գաղափարի վրա կանգ առնելու անհրաժեշտությունը, այդ գաղափարի կենսագործման ուղիների և մոդելների շուրջ քննարկումների փուլին անցնելու համար, որը գործնականում պետք է դառնա համաշխարհային հայկական կենսակերպի առանցքային ուղեկիցը: Միաժամանակ, այլևս անցել է Հայաստանն աշխարհին թավշյա հեղափոխությամբ ներկայացնելու ժամանակը: Դա այլևս արդիական չէ, առնվազն Բաղդադի օդանավակայանի ճանապարհին երկնքից իջած օբյեկտից հետո, որը դրել է լիովին նոր աշխարհի հիմքը: Հայաստանն այդ աշխարհին այլևս պետք է տա գաղափարներ՝ ռեգիոնալից մինչև համաշխարհային: Հայության սփռվածությունը տալիս է դրա բացառիկ հնարավորություն, որը պետք է օգտագործել:
