Գիտաժողովի հարգելի՛ մասնակիցներ,
Ուղիղ 90 տարի առաջ՝ 1920 թվականի նոյեմբերի 22-ին, Ամերիկայի Միացյալ Նահանգ¬ների Նախագահ Վուդրո Վիլսոնը Հայաստանի սահմանների վերաբերյալ կայացրեց Իրավարար վճիռ:
Քսաներորդ դարի պատմության մեջ դա մեզ համար, թերևս, ամենակարևոր իրադարձու¬թյուն¬ներից մեկն էր, որով պետք է վերականգնվեր պատմական արդարու¬թյունը և վերացվեին հայ ժողովրդի դեմ Օսմանյան կայսրությունում իրագործված ցեղասպանու¬թյան հետևանքները: Այդ վճռով միջազգայնորեն ճանաչվում և ամրա¬գրվում էին Հայաստանի սահմանները, որոնց շրջանակներում Մեծ եղեռնի դժոխային փորձությունն անցած հայ ժողովուրդը պետք է կերտեր իր պետականությունը:
Օրինադավությունը և բիրտ ուժը խոչընդ¬ոտեցին Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների նախագահ Վիլսոնի Իրավարար վճիռը կյանքի կոչելու հնարավորությունը: Այդուհանդերձ, դրա նշանա¬կությունը չի կարելի թերագնա¬հատել. այդ որոշմամբ հայ ժողովրդի կորուսյալ հայրենիքի իղձը ստացավ կենարար և իրավական ուժ:
Առաջին աշխարհամարտի ավարտին փլուզվեցին կայսրություններ և Եվրոպայի մի շարք ժողովուրդներ ստացան իրենց ազգային պետությունները ստեղծելու ճանապար¬¬հով ինքնորոշվելու հնարավորություն: Նախագահ Վիլսոնը ցանկանում էր, որ Հայաստանը լինի նրանցից մեկը և օգտվի եվրոպական քաղաքակրթության ընձեռած բոլոր հնարավո¬րություններից: Նա գիտեր, թե ինչ է նշանա¬կում մեծ երկրի պատաս¬խանատվությունը, նա չէր անտեսում փոքրաթիվ ժողովուրդների տառա¬պանքները:
Անգամ այսօր, իր պատմական ավանդի ուժով, Վուդրո Վիլսոնը հորդորում է ամրապնդել միջազգային օրինականությունը, կանխել ցեղասպանությունները և մի¬ջոցներ ձեռնարկել բիրտ ուժի ամենաթողությունը խափանելու ուղղությամբ: Նա այն մարդն է, ում երախտապարտ հայ ժողովուրդը հիշում է ու միշտ կհիշի` որպես արդարության ջատագովի և իսկական բարեկամի:
Պատմական այդ եզրույթի գիտական ուսումնասիրությունն ու վերլուծությունն ունեն կարևոր նշանակություն: Գիտաժողովին մաղթում եմ արդյունավետ աշխա¬տանք: