Վերաքննիչ քրեական դատարանում ավարտվեց բռնաբարության համար մեղավոր ճանաչված Հակոբ Հ.-ի (անունը փոխված է) գործով բերված վերաքննիչ բողոքի քննությունը:
Գործը քննվել է Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանում Մարինե Մելքոնյանի նախագահությամբ:
Դեպքի պահին Հակոբը 25 տարեկան էր, իսկ վերաքննիչ դատարանի որոշման հրապարակման ժամանակ նա արդեն 38 տարեկան էր: Դեպքը տեղի է ունեցել 2005 թվականի հոկտեմբերի 26-ին:
Ըստ մեղադրանքի՝ ժամը 23-ն անց 30-ի սահմաններում Հակոբն իր երկու ծանոթի հետ, նրանցից մեկի «Նիվա» մեքենայով երթևեկել է Երևանի Բագրատունյաց փողոցով ու նկատել է տաքսի նստող մի աղջկա՝ Մոնիկային (անունը փոխված է): Մտածել է, թե նա մարմնավաճառ է, պահանջել է, որ ընկերը մեքենան վարի տաքսու հետևից:
Իսակովի պողոտայում Հակոբի պահանջով ընկերը փակել է տաքսու ճանապարհն ու կանգնեցրել է այն: Հակոբն իջել է մեքենայից, տաքսու վարորդին և ուղևորուհուն ներկայացել է որպես ոստիկան՝ ինքնակամ յուրացնելով իրավապահ մարմնի աշխատակցի կոչումն ու իշխանությունը:
Նա խաբեությամբ՝ պատճառաբանելով, թե Մոնիկային պիտի տանի ոստիկանության բաժին՝ որոշ հարցեր պարզաբանելու, պահանջել է, որ նա իջնի տաքսուց, նստի իրենց մեքենան:
Մոնիկան, հավատալով, որ Հակոբը ոստիկան է, ու վախենալով՝ նստել է նրանց մեքենան:
Ըստ մեղադրանքի՝ այդ եղանակով Հակոբը խաբեությամբ բացահայտ առևանգել է Մոնիկային: Մեքենայով նրան տարել են Կոմիտասի պողոտայի շենքերից մեկի բակ, որտեղ Հակոբը պահանջել է, որ ընկերներն իջնեն մեքենայից: Երբ նրանք իջել են, Հակոբը իր մոտ եղած ատրճանակով սպառնացել է սպանել Մոնիկային ու մեքենայի սրահում, աղջկա կամքին հակառակ, սեռական հարաբերություն է ունեցել հետը:
Այնուհետև Մոնիկային տուն ուղեկցելու պատրվակով ընկերների հետ մեքենայով նրան հասցրել է Կոմիտաս-Փափազյան փողոցների խաչմերուկում գտնվող կանգառ, խաբեությամբ Մոնիկայից վերցրել ու հափշտակել է 60 հազար դրամ արժողությամբ «Սամսունգ» հեռախոսը, դրա մեջ եղած կանխավճարային «Ալո» քարտը՝ 7 հազար դրամ արժողությամբ ու կանխավճարային «Իզի» քարտը՝ 7800 դրամ արժողությամբ: Հակոբը Մոնիկային խաբել է, թե հաջորդ օրը ծնողի հետ պիտի ներկայանա ոստիկանության բաժին, այդ ժամանակ էլ հետ կստանա հեռախոսն ու քարտերը: Ընդհանուրը՝ Հակոբ Հ.-ն Մոնիկային պատճառել է 74 հազար 800 դրամի գույքային վնաս:
Հակոբ Հ.-ին մեղադրանք էր առաջադրվել մարդու առևանգման, խարդախության, իրավապահ մարմնի ներկայացուցչի կոչումն ու իշխանությունն ինքնակամ յուրացնելու և բռնաբարության համար՝ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 131 հոդվածի 1-ին, 178 հոդվածի 1-ին մասերով, 317 հոդվածով, 138 հոդվածի 1-ին մասով:
Նախաքննության ու դատաքննության ընթացքում Հակոբ Հ.-ն իրեն մեղավոր չի ճանաչել: Դատարանում նա ասել է՝ ճիշտ է, դեպքից 13 տարի է անցել, բայց կփորձի վերհիշել: Դեպքի օրն իրեն զանգել են ընկերները, առաջարկել են քաղաքում մեքենայով շրջել: Ինքը համաձայնել է:
Ճանապարհին խոսել են «աղջիկ ճարելու» մասին, Օպերայի մոտից գնացել են Երրորդ մաս, հասել են Ծերեթելի խաչմերուկ, որտեղ ինքը նկատել է մի աղջկա, որը արտաքին տվյալներով մարմնավաճառի նման էր՝ ինքը չէր տեսել, որ բարոյական ինչ-որ աղջիկ կանգնի նմանատիպ տեղեր:
Շրջադարձ են կատարել, տեսել են, որ աղջիկը նստեց տաքսի: Իրենք գնացել են տաքսու հետևից: Ճանապարհին ընկերը լույսերը թարթելով տաքսուց պահանջել է կանգնել, բայց տաքսին չի կանգնել: Նրա հետևից շարժվել են դեպի ավտոկայան:
Տաքսին կանգնել է գազալցակայանում: Իրենք մի քանի պտույտ են տվել այնտեղ, բայց չեն մոտեցել, որովհետև շատ մարդ կար: Հետո տաքսին շարժվել է դեպի օդանավակայան, իրենք տաքսին կանգնեցրել ու մոտեցել են: Մեքենայում նստած աղջկան ինքը հարցրել է՝ ինձ չե՞ս հիշում, քանի որ մտաբերել է՝ մոտ մեկ շաբաթ առաջ այդ աղջկան տեսել էր դեպի Քոչարի փողոց տանող ճանապարհին: Նա այն ժամանակ մենակ չէր, ինքը վերցրել էր նրա հեռախոսահամարը, նա էլ իրենն էր վերցրել: Երբ ինքը հիշեցրել է, այդ աղջիկն էլ է հիշել: Ինքը նրան հարցրել է՝ որպես մարմնավաճառ՝ սպասարկելու համար ինչքա՞ն գումար կուզի: Նա ասել է՝ ամեն անձը՝ 50 դոլար: Իր ընկերները համաձայն են եղել այդ գումարը տալ: Աղջիկն առաջարկել է Ծերեթելու վրա ինչ-որ հյուրանոց գնալ, բայց իրենք մեքենայում խոսել են, ասել են՝ այնտեղ թանկ է: Ընկերներից մեկն ասել է, որ հարմար տեղ կա Մալաթիայում: Աղջիկը նստել է իրենց մեքենան, գնացել են Մալաթիա, բայց տեղ չի եղել: Որոշել են գնալ Արաբկիր՝ հանրակացարան: Բայց իրենց ծանոթին այնտեղ չեն գտել: Այդ ժամանակ աղջկան զանգել են, նա ասել է, թե մայրն է, որն առաջարկել է աղջկան «Մայամի» գնալ հաճախորդների հետ: Ճանապարհին այդ «մայրը» մի քանի անգամ զանգել է, իրենք հասկացել են, որ խոսքը ոչ թե իրական մոր, այլ «Մամա Ռոզայի» մասին է: Ինքը առաջարկել է, որ աղջիկը մեքենայում սպասարկի իրենց, նա չի համաձայնել, նույնիսկ ասել է, թե անչափահաս է, ինչից ինքը շատ զարմացել է: Հետո նորից «մայրն» է զանգել, ասել է՝ եթե տուն չտանեն աղջկան, ոստիկանության հետ խնդիրներ կունենան: Ինքը տղաներին ասել է՝ «շառուփորձանքի մեջ ընկնելու» ցանկություն չկա: Աղջկան նստեցրել են մի պատահական տաքսի, ու իրենք հեռացել են:
Հակոբ Հ.-ն պնդել է, թե աղջիկը մարմնավաճառ է եղել, իրենցից յուրաքանչյուրից 50 դոլար է ուզել ծառայություն մատուցելու համար: Ինքը նրա հեռախոսը չի վերցրել, որպես ոստիկան չի ներկայացել, զենք չի պահել նրա վրա ու չի բռնաբարել մեքենայի մեջ: Դեպքից հետո մեկ ամիս եղել է Հայաստանում, ապա մեկնել է Ռուսաստան՝ արտագնա աշխատանքի: Իրավապահներն իրեն չեն կանչել, ինքը քրեական հետապնդման չի ենթարկվել: Դեպքից հետո տվյալ երկու ընկերներին այլևս չի հանդիպել…
Տուժող Մոնիկա Ս.-ն հայտնել է, որ դեպքի երեկոյան ինքը ծնունդի է եղել ակումբում, հետո տաքսի է կանչել, որ գնա ծանոթուհու տուն, որտեղ ապրում էր: Ճանապարհին տաքսին գազալցակայան է մտել, հետո վարորդն ասել է, թե մի մեքենա գալիս է իրենց հետևից: Տաքսու ճանապարհը փակել է սպիտակ «Նիվան»: Հակոբն իջել է «Նիվայից», ներկայացել է որպես «համակարգի աշխատող»: Ասել է, թե իրեն ոստիկանության բաժին պիտի տանեն: Չի ասել՝ ինչու: Որևէ փաստաթուղթ ցույց չի տվել: Ինքը վախեցել ու նստել է նրանց մեքենան:
Իրեն տարել են ոստիկանության տարբեր բաժինների մոտ, բայց չեն իջեցրել մեքենայից: Ինքը լաց է եղել, խնդրել է, որ բաց թողնեն: Բայց տարել են ինչ-որ տեղ, ինքը չգիտի՝ կոնկրետ որ հասցեն էր դա, Հակոբն ընկերներին իջեցրել է մեքենայից, պահանջել է, որ ինքը շորերը հանի ու սեռական հարաբերություն ունենա հետը:
Ինքը չի համաձայնել, նա հանել է ատրճանակը, սպառնացել է, որ եթե շորերը չհանի և ուզածը չանի, զենքով կխփի: Նա բռնությամբ հանել է իր շորերն ու բռնությամբ սեռական հարաբերություն է ունեցել հետը մեքենայի մեջ: Հետո եկել են նրա ընկերները, որոնք իրեն ձեռք չեն տվել: Իրեն տարել են Կոմիտաս, Հակոբը հրել, իրեն դուրս է գցել մեքենայի միջից, նրանք հեռացել են:
Քանի որ Հակոբը ներկայացել էր որպես «համակարգի աշխատող», ինքը դեպքից հետո այնտեղ էլ դիմել էր: Ինքն այդ երեկո Հակոբին առաջին անգամ էր տեսնում: Կատարվածի մասին ինքը հայտնել է տանտիրուհուն, որի մոտ ապրում էր, նաև՝ իր հարազատներին է ասել:
Տարիներ են անցել, բայց ինքը միշտ հիշել է այդ դեպքը՝ չնայած ցանկանում էր մոռանալ: Ներկայումս բողոք չունի…
Ընդհանուր իրավասության դատարանը եզրահանգել է, թե արդարացման դատական ակտ կայացնելու հիմքեր չկան, դրա վերաբերյալ պաշտպանի միջնորդությունը ենթակա է մերժման:
Դատարանը հաստատված է գնահատել մեղսագրված արարքների կատարումը Հակոբ Հ.-ի կողմից, միաժամանակ որոշել է, որ խաբեությամբ մարդու բացահայտ առևանգման, խարդախության և իրավապահ մարմնի ներկայացուցչի կոչումն ու իշխանությունը յուրացնելու մասերով քրեական գործի վարույթը ենթակա է կարճման, այդ մասերով Հակոբ Հ.-ին պետք է ազատել քրեական պատասխանատվությունից ու պատժից՝ վաղեմության ժամկետներն անցած լինելու հիմքով:
Վաղեմության ժամկետի անցած լինելը չի ազդել միայն բռնաբարության մեղադրանքի վրա:
Դատարանը Հակոբ Հ.-ին մեղավոր է ճանաչել բռնաբարության համար՝ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 138 հոդվածի 1-ին մասով, դատապարտել է 3 տարի իրական ազատազրկման: Պատժի սկիզբը՝ 2017 թվականի ապրիլի 18-ից:
Այս դատավճռի դեմ վերաքննիչ բողոք էր բերել ամբաստանյալի շահերի պաշտպանը՝ խնդրելով բեկանել այն՝ անհիմն և անօրինական լինելու պատճառաբանությամբ:
Ըստ պաշտպանի՝ առաջին ատյանի դատարանը, խախտելով մրցակցային դատավարության սկզբունքը, չի ընդունել պաշտպանական կողմի ոչ մի փաստարկ ու չի իրականացրել արդարադատություն, չի առաջնորդվել ամբաստանյալի անմեղության կանխավարկածով, գործով ձեռք բերված ապացույցներին ցուցաբերել է «խտրական մոտեցում»:
Պաշտպանն ընդգծել է՝ տուժողն ի սկզբանե սուտ փաստեր էր ներկայացրել՝ սխալ ազգանուն էր նշել, ասել էր՝ իբր անչափահաս է, նա ստել է, թե իրենից հափշտակել են նաև ոսկեղեն: Դատարանը չի անդրադարձել տուժողի վարքագծին…
Պաշտպանը նշել էր, թե տուժողը դատարանում հայտնել է, որ ամբաստանյալի դեմ բողոք չունի, ավելին՝ զարմացել է՝ «էս մարդուն ինչո՞ւ են կանգնեցրել դատարանի առաջ»:
Ըստ պաշտպանի՝ դատարանը պետք է «առանձնակի ուշադրություն դարձներ տուժողի՝ մարմնավաճառ լինելու, մարմնավաճառների խմբում փաստացի բնակվելու հանգամանքին, վերջինիս կողմից անօրինական գործունեությամբ զբաղվելու ձևին ու նպատակին…»:
Պաշտպանը խնդրել էր բեկանել առաջին ատյանի դատարանի դատավճիռը, Հակոբ Հ.-ի նկատմամբ կայացնել արդարացման դատական ակտ: Նրա նկատմամբ ընտրված խափանման միջոց կալանավորումը վերացնել, նրան ազատ արձակել: Պաշտպանը նաև խնդրել էր՝ արդարացման դատական ակտ չկայացնելու դեպքում դատավճիռը բեկանել, գործն ուղարկել առաջին ատյանի դատարան՝ նոր քննության:
Վերաքննիչ քրեական դատարանն արձանագրեց, որ քրեական գործի քննությամբ ձեռք է բերվել թույլատրելի ու վերաբերելի ապացույցների այնպիսի համակցություն, որը բավարար է ամբաստանյալի անմեղության կանխավարկածը հաղթահարելու, մեղսագրված արարքի կատարման համար նրա մեղավորությունը հաստատված գնահատելու համար:
Վերաքննիչ քրեական դատարանը՝ Մ. Հարությունյան, Լ. Աբգարյան, Ա. Դանիելյան կազմով, մերժեց պաշտպանի բողոքը՝ անհիմն լինելու պատճառաբանությամբ:
Ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավճիռը՝ 3 տարի ազատազրկումով, թողնվեց անփոփոխ, օրինական ուժի մեջ:
