Գլխավոր դատախազությունն օրերս բավարարել է Անահիտ Բախշյանի փաստաբանների բողոքը՝ Հոկտեմբերի 27-ի գործից անջատված և կարճված մասով նոր քննություն սկսելու վերաբերյալ: Գործի այս մասը 2000 թվականին էր առանձնացվել, որպեսզի պարզվեր՝ արդյո՞ք կային հանցագործության այլ մասնակիցներ, դրդիչներ ու հնարավոր կազմակերպիչներ: Սակայն 4 տարի անց Գլխավոր դատախազությունը կարճել էր այն՝ հանցադեպի բացակայության պատճառաբանությամբ։ Կարճման մասին որոշումը չստանալու մասին տուժողների իրավահաջորդները տարիներ շարունակ բարձրաձայնել են, բայց ապարդյուն:
Անկեղծ լինենք՝ նախկին համակարգի իշխանության տարիներին Հոկտեմբերի 27-ի գործը լիարժեք բացահայտվել չէր կարող, որովհետև Ռոբերտ Քոչարյանն ի սկզբանե առաջ էր քաշել, այսպես ասած, «ուչաստկովիի» անհեթեթ վարկածը, որը ենթադրում էր ոճրագործների միայնակ գործելու վարկածը։ Հոկտեմբերի 27-ի գործից անջատված մասի քննությունն, ըստ էության, ձևական բնույթ է կրել ու այդպես էլ չի տվել հասարակությանն ու տուժողների հարազատներին հուզող հարցերի պատասխանները։
Ֆորմալ առումով՝ գլխավոր դատախազությունը «կանաչ լույս» է վառել զազրելի այս ոճրագործության կազմակերպիչներին բացահայտելու համար, սակայն նույնիսկ նոր քննության նախաձեռնությամբ հանդես եկած Անահիտ Բախշյանն ունի լուրջ վերապահումներ։
Անահիտ Բախշյանը, ում բողոքի հիման վրա վերաբացվել է Հոկտեմբերի 27-ի գործից անջատված մասով գործի քննությունը, պատրաստվում է բողոքարկել գործի քննությունը Ազգային անվտանգության ծառայությանը հանձնելու դատախազության որոշումը: Նրա խոսքով՝ ի սկզբանե հենց ԱԱԾ-ն է Հոկտեմբերի 27-ի գործը սխալ ճանապարհով տարել. «Իրենք են սարքել այդ գործը այդպես: Հիմա նորից ենք ուղարկում իրենց, որ ի՞նչ լինի: Ես վստահություն չունեմ, որ ԱԱԾ-ն կարող է ներկայումս էլ օբյեկտիվ քննություն իրականացնել: Ես համարում եմ, որ հեղափոխությունից հետո էլ ԱԱԾ-ում ոչինչ չի փոխվել: Ես մտահոգ եմ»,- ասել է տիկին Բախշյանը:
Բախշյանի մտահոգությունները միանգամայն տեղին են, սակայն կարծում եմ՝ վերապահումները չեն սահմանափակվում միայն ԱԱԾ-ով ու իրավմամբ տարածվում են ամբողջ իրավապահ համակարգի վրա։ Վեթինգի, լյուստրացիայի միջով չեն անցել երկրի նախաքննական, դատական համակարգերը և խորապես համոզված եմ, որ Հայաստանի իրավապահ, առավել ևս դատական համակարգը չեն կարող «մարսել» Հոկտեմբերի 27-ի ծավալի գործ։
Անցած գրեթե երկու տարիների ընթացում իշխանություններն աններելիորեն հապաղել են դատա-իրավական բարեփոխումների հարցում ու այսօր ականատեսն ենք, թե ինչպես են նախկին համակարգի հետ առնչվող գործերը հայտնվում դատական փակուղում։ Խոսքը, մասնավորապես, վերաբերում է Մարտի 1-ի գործին։ Վիճակն առավել փակուղային կլինի Հոկտեմբերի 27-ի գործում, որը թերևս Երրորդ հանրապետության ողջ պատմության ամենաառեղծվածային հանցագործությունն է՝ իր բազմաշերտությամբ, ներքին և արտաքին գործոնների համադրմամբ։
Հոկտեմբերի 27-ի գործն, անտարակույս, պետք է բացահայտվի ու դա է մեր ազգային արժանապատվության վերագտման ճանապահը, սակայն ավելորդ շտապողականությունը կարող է միայն խանգարել։ Նախ անհրաժեշտ են դատա-իրավական բարեփոխումներ ու այնպիսի համակարգի ստեղծում, որը կարողանա «մարսել» Հոկտեմբերի 27-ի գործը։
Պակաս կարևոր չէ նաև հայ-ռուսական հարաբերությունների փլիսոփայության արմատական վերանայումը՝ բացառելու համար Մոսկվայի հնարավոր միջամտությունները գործընթացի, նրա հնարավոր սուբյեկտների վրա։
Միայն այս քայլերի համատեքստում կարող է ստեղծվել բարենպաստ համատեքստ, որում կարող են բացահայտվել Հոկտեմբերի 27-ի կազմակերպիչները։
