Գանձասարի պարսպի երեսպատման պատմությունը Հայաստանում և Ղարաբաղում առիթ դարձավ հասարակական-քաղաքական կենսագործունեության մինչ այժմ քիչ քննարկված մի շերտի` բարեգործության մասին հրապարակային դիտարկումների և նույնիսկ քննարկումների:
Դրանք հատկապես ակտուալացան մեր հրապարակած այն տեղեկատվությունից հետո, որ Լևոն Հայրապետյանը, ով Գանձասարի պատի երեսպատման հովանավորն էր, այդ իրողության հանրային դժգոհությունից վիրավորված որոշել է ընդհանրապես դադարեցնել իր բարեգործական գործունեությունն Արցախում: Իսկ Արցախում Լևոն Հայրապետյանն իսկապես լայն բարեգործական ծրագրեր էր իրականացնում, իսկապես անհրաժեշտ բարերարություն անում:
Բայց ակնհայտ դարձավ, որ հայաստանյան պետականությունների կյանքում որոշակի և զգալի տեղ գրավող այդ երևույթը կարծես թե ունի, այսպես ասած, հասարակական համաչափության կամ այլ կերպ ասած` «շողուլի» բերելու անհրաժեշտություն: Ակնհայտ է, որ հասունացել է բարեգործներ-հասարակություն, եթե մի փոքր կոպիտ բնորոշենք` բարեգործության սուբյեկտ և օբյեկտ փոխհարաբերության հստակեցման անհրաժեշտություն, այլապես արդեն նկատելի են դառնում անգամ կյանքի այդ բնագավառի կամ ոլորտի տապալումները, ցնցումները, ճաքերը:
Եվ առկա իրավիճակը դրա վառ վկայությունն է, ինչն էլ հուշում և նույնիսկ պարտադրում է բարեգործ-հասարակություն փոխհարաբերության կանոնակարգում: Ինչպե՞ս դա կլինի` թերևս քննարկելու խնդիր է: Դա գուցե պետք է լինի պարզապես բարոյական հանրայնորեն ընդունելի նորմերի մշակման միջոցով, երբ արժեքներ են ձևավորվում, որոնք խախտելը արդեն դառնում է անպարկեշտություն: Դա գուցե պետք է լինի ընդհանրապես նորմատիվային փաստաթղթային կարգավորման ենթարկվելու միջոցով, երբ ուղղակի գրված կանոններ են սահմանվում, քանի որ չգրված կանոնների առումով Հայաստանում առկա արատավոր իրավիճակը դժվար է փոխել հակառակ երեսի վրա:
Բայց որ այդ կարգավորումը, կանոնակարգումը ինչ-որ ձևով պետք է լինի, որ դա պետք է քննարկել և պետք է արագ հանգել եզրակացության և լուծումների, թերևս աներկբա է: Այլապես բարեգործությունը` որպես երևույթ, արդեն սկսել է քաղաքացիներին նյութ տալ, դրա փոխարեն վերցնելով արժանապատվությունը, վերցնելով իրավունքը, աղճատել, դեգրադացնել թե՛ բարեգործություն երևույթն ինքնին, թե՛ բարեգործություն անող անձանց, թե՛ նաև այն մարդկանց, որոնք այդ բարեգործության հասցեատերերն են:
Անկախության քսան տարիների ընթացքում մենք հասցրել ենք միտումնավոր, դիտավորյալ կամ թյուրիմացաբար խեղաթյուրել շատ արժեքներ, գոնե այժմ դիտավորյալ կամ թյուրիմացաբար չխեղաթյուրենք այս մեկը, որը կարծես թե արդեն իսկ հասել է անդառնալի մի շեմի:
