«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Արցախի նախկին արտգործնախարար Արման Մելիքյանը։
– Պարոն Մելիքյան, 2020 թվականին Արցախում կայանալիք խորհրդարանական և նախագահական ընտրություններին մասնակցելու մասին հայտարարել են մի շարք քաղաքական ուժեր ու գործիչներ։ Օրերս վարչապետ Փաշինյանը Արցախի նախագահ Բակո Սահակյանի հետ հանդիպեց հնարավոր թեկնածուներից երեքի հետ։ Ձեր դիտարկումներով՝ ի՞նչ մեսիջ էր սա Երևանի կողմից։
– Ինչ խոսք, ուշագրավ դրվագ է սա: Հավանաբար վարչապետ Փաշինյանն այդպիսով գծեց այն թեկնածուների շրջանակը, ում հետ, նրանցից որևէ մեկի ընտրվելու դեպքում, պատրաստ կլինի արդյունավետ համագործակցության: Այդ շրջանակից, փաստորեն, դուրս է թողնվել գեներալ Վիտալի Բալասանյանը, ինչն ինքնին տեղ է տալիս ենթադրելու, որ պաշտոնական Երևանը, կամա թե ակամա, ստանձնել է Արցախում ՀՀ գործող իշխանությունների նկատմամբ խիստ ընդդիմադիր բևեռ ձևավորելու առաքելությունը: Իսկ թե ինչ կոնկրետ քաղաքական քաշ ու կարգավիճակ կունենա այդ բևեռը՝ պարզ կդառնա միայն ընտրությունների արդյունքներն ամփոփելուց հետո:
– Արցախի ԱԳ նախարար Մ. Մայիլյանը երկրորդ գրառումն է արել ընտրությունների վերաբերյալ՝ վերահաստատելով իր մասնակցությունը։ Նշում է ,որ թեպետ կան հրապարակումներ իր կողմից հնարավոր գործարքի գնալու կամ մտադրությունից հետ կանգնելու մասին, ինքն անպայման ակտիվ մասնակցություն ունենալու է։ Ձեր դիտարկմամբ՝ միանգամից մի քանի ֆավորիտ թեկնածուներով հնարավոր կլինի՞ անցկացնել ընտրություններ մեկ փուլով, թե՞ այդ դեպքում հնարավոր է երկրորդ փուլը։
– Լավ է, որ պարոն Մայիլյանը վերահաստատել է նախագահական ընտրություններին մասնակցելու իր որոշումը, որովհետև իսկապես իր՝ թեկնածությունը հանելու վերաբերյալ տարատեսակ լուրեր էին դրվել շրջանառության մեջ, և անհրաժեշտություն կար դրանց պաշտոնական հաստատումը կամ մերժումը հենց իր միջոցով հասցնելու հանրությանը: Կարծում եմ, որ օգտակար է ընտրություններին մի քանի ուժեղ թեկնածուների մասնակցությունը, քանի որ այդպիսով կապահովվի նրանց մրցակցային բնույթը, և անտեղի կլինեն խոսակցություններն այն մասին, որ քաղաքացիները կրկին ստիպված են եղել ընտրելու «վատի» ու «վատթարագույնի» միջև ու արդյունքում, ինչպես միշտ, որպես չարյաց փոքրագույն՝ նախապատվությունը տվել են «վատին»:
Եթե մինչև նախընտրական քարոզարշավի պաշտոնական մեկնարկը հայտավորված թեկնածուներն ինչ-ինչ քաղաքական պայմանավորվածությունների չհանգեն միմյանց հետ, ապա իրոք մեծ կլինի երկրորդ փուլի հավանականությունը:
– Հնարավոր համարո՞ւմ եք Արայիկ Հարությունյան–Մասիս Մայիլյան տանդեմը։ Նաև կա այսպիսի կարծիք, որ եթե իրենց միջև որոշակի պայմանավորվածություն չլինի, ապա մեծանում է Վիտալի Բալասանյանի հաղթելու հնարավորությունը։
– Թեկնածուների միջև համագործակցության որևէ տարբերակ չեմ բացառի, բայց, հավանաբար, այդ համագործակցությունը կոնկրետ մարմնավորում կստանա երկրորդ փուլի դեպքում՝ այդ ժամանակ առավելագույն ձայներ ստացած երկու մրցակիցներն իսկապես կարող են, որոշակի պայմաններով, ակնկալել արդեն իսկ պարտված թեկնածուների աջակցությունը՝ վերջիններիս ընտրազանգվածի ձայները լրացուցիչ քվեարկության ժամանակ ստանալու նպատակադրմամբ: Մենք նաև պետք է հաշվի առնենք, օրինակ, Սամվել Բաբայանի քաղաքական ֆենոմենը։ Հայտնի է, որ նա Արցախում կողմնակիցների մեծ բանակ է ձևավորել՝ տասնյակ հազարավոր արցախցիներ են աջակցել օրենսդրական փոփոխությունների իրականացման իր պահանջին:
Ուստի պարոն Բաբայանը ունակ է որոշակի ազդեցություն ունենալու նաև նախագահական ընտրություններում այս կամ այն թեկնածուի օգտին իր կողմնակիցների քվեարկության արդյունքների վրա: Ասածս այն է, որ այսօր դեռևս շատ դժվար է կանխատեսել, թե կոնկրետ ինչպիսի արդյունքներ կգրանցվեն ձայների հաշվարկից հետո: Բոլոր դեպքերում պարտադիր է լինելու ընտրությունների կեղծումը կանխելը:
– Բալասանյանը նաև համարվում է ՀՀ նախկին իշխանությունների՝ Սերժ Սարգսյանի, Ռոբերտ Քոչարյանի ֆավորիտ թեկնածուն։ Կարո՞ղ է նախկին համակարգը իր ազդեցությունն ունենալ Արցախում ընտրությունների ճակատագրի վրա։ Ի՞նչ վտանգներ կարող են լինել, եթե ընտրություններին հաղթի Երևանին ոչ լոյալ թեկնածու։
– Չի կարելի անտեսել դեպքերի նաև նման ընթացքը՝ այո, նախագահական ընտրություններում կարող է հաղթել նաև Վիտալի Բալասանյանը, և դա շատ յուրօրինակ մի իրավիճակ կարող է ձևավորել Երևան-Ստեփանակերտ հարաբերությունների տիրույթում և որոշակի բարդություններ առաջացնել երկուսի համար էլ՝ քաղաքական իրենց շփումները կազմակերպելու տեսանկյունից: Սակայն անգամ այս տարբերակով առաջացող դժվարությունները հաղթահարելի կլինեն: Միակ բանը, որ իրապես քաղաքական աղետ կդառնա թե՛ Արցախի Հանրապետության, թե՛ Հայաստանի Հանրապետության համար, ընտրությունների կեղծումը կլինի:
– Ո՞րը կարող է լինել Դաշնակցության դերակատարությունն այս ընտրություններին։ Կուսակցության անդամներն այս օրերին ակտիվ հանդիպումների մեջ են, ԿԿ ներկայացուցիչը նաև ներկա էր վարչապետի հետ հանդիպմանը։ Արդյոք կիսո՞ւմ եք այն տպավորությունը, որ Երևանը չի ցանկանում Արցախում այդ ուժը լուսանցք մղել։
– Դաշնակցությունը համահայկական միակ քաղաքական կառույցն է: Մենք կարող ենք տարբեր կերպ գնահատել նրա գործունեության ընթացքը, նպատակներն ու արդյունքները, սակայն քաղաքական անհեռատեսության դրսևորում կլինի նրա անտեսումը: Արցախյան ընտրություններում Դաշնակցության պոտենցիալ դերը կարող է համարյա նույնքան շոշափելի լինել, որքան և, օրինակ, գեներալ Բաբայանինը:
