Արցախում 2020 թվականին սպասվող խորհրդարանական և նախագահական ընտրություններին ընդառաջ քաղաքական դաշտում լուրջ վերադասավորումներ են տեղի ունենում։ Քաղաքական որոշ ուժեր, անհատներ այս օրերին բանակցությունների մեջ են՝ հնարավոր կոալիցիաների կամ քաղաքական այս կամ այն պայմանավորվածության արդյունքում որևէ թեկնածուի սատարելու շուրջ։
Որքան էլ փորձագետների և տարբեր քաղաքական գործիչների բնութագրմամբ՝ Արցախի ԱԽ նախկին քարտուղար Վիտալի Բալասանյանի շանսերը քիչ են՝ հաշվի առնելով նրա վերջին կտրուկ հայտարարությունները Երևանի իշխանությունների հասցեին, նրան սատարող և նրա թեկնածությունն առաջադրող «Արդարություն» կուսակցության նախագահ Հակոբ Հակոբյանը «Հրապարակին» փոխանցել է, որ իրենք Բալասանյանին մրցակից այս պահին չեն տեսնում։
Ամենաֆավորիտ թեկնածուն թերևս համարվում է Արցախի նախկին վարչապետ Արայիկ Հարությունյանը, ում առաջադրելու մասին արդեն իսկ հայտարարվել է իր ղեկավարած «Ազատ հայրենիք» կուսակցության համագումարում։ Կառաջադրվեն նաև Աշոտ Ղուլյանը, Մասիս Մայիլյանը, Հայկ Խանումյանը, հավանաբար նաև Վահան Բադասյանը։
Այն, որ Արցախում տեղի են ունենալու մրցակցային ընտրություններ, քաղաքագետ Գագիկ Համբարյանի կարծիքով՝ ակնհայտ է, և դա, ըստ նրա, միանշանակ ողջունելի հանգամանք է: «Ե՛վ Վիտալի Բալասանյանը, և՛ Արայիկ Հարությունյանը, և՛ Աշոտ Ղուլյանը, և՛ պարոն Մայիլյանն իրենց ընտրազանգվածն ունեն, բայց պետք է նշենք, որ այն բավականին տարբեր է՝ և՛ իր գաղափարախոսությամբ, և՛ քանակով։ Ես շատ ուրախ եմ, որ Արցախում հենց մրցակցային ընտրություններ են լինելու, ինչը ժողովրդավարության կարևոր ցուցիչ է»,- «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց նա։
Ինչ վերաբերում է Վիտալի Բալասանյանի կողմնակիցների հայտարարությանը, թե նա այս պահի դրությամբ մրցակից չունի, Համբարյանն արձագանքեց. «Ես չեմ ուզում մեկնաբանել այդ հայտարարությունը, որովհետև դրանք բոլորը քաղաքական հայտարարություններ են, և ես հասկանում եմ, թե ինչու են նրանք այդպիսի հայտարարություններ անում։ Բալասանյանի կողմնակիցները փորձում են ցույց տալ, թե իրենք բավականին ուժեղ են և պայքարում են նախագահի աթոռի համար արդեն բավական բարձր սանդղակ դնելով։ Այդ ամենին պետք է վերաբերվել շատ հանգիստ, նորմալ. սա քաղաքական պայքար է, ու կիրառվում են տարբեր տեխնոլոգիաներ։ Այդ տեխնոլոգիաների մեջ են մտնում նաև ինքնագովազդն ու ինքնագովեստը»։
Համբարյանը հուսով է, որ Արցախում տեղի ունենալիք ընտրությունները կլինեն ազատ, թափանցիկ, ու արցախցիների կողմից ամենաշատ ձայներ ստացած թեկնածուն կընտրվի նախագահ. «Անկախ նրանից, թե ով կընտրվի՝ կարևոր է նրա լեգիտիմությունը։ Դա շատ մեծ ձեռքբերում կլինի Արցախի իշխանությունների համար»։
Քաղաքագետն այդուհանդերձ ընդգծում է՝ ամեն թեկնածու իր քաղաքական գիծն ունի, Բալասանյանը նախընտրել է ՀՀ գործող իշխանությունների նկատմամբ ծայրահեղ ընդդիմադիր կեցվածք որդեգրելը. «Արայիկ Հարությունյանն ու Մասիս Մայիլյանը կարծես թե խաղում են Փաշինյանի դաշտում։ Այնպես որ, Արցախում կայանալիք ընտրությունների վրա մեր քաղաքական իրավիճակն ազդում է, որքան էլ Արցախը լինի անկախ պետություն՝ նրա կապվածությունը Հայաստանի տնտեսական ու քաղաքական իրավիճակի հետ ցայտուն երևում է։ Ով ինչ հայտարարում է՝ իր անձնական գործն է, մեխանիկորեն արցախցին պետք է ընտրի՝ Բալասանյանի՞ գիծն է ընտրում, թե՞ պարոն Մայիլյանի ու Արայիկ Հարությունյանի, ովքեր ՀՀ իշխանությունների նկատմամբ ավելի լոյալ դիրքորոշում ունեն»։
Համբարյանի կարծիքով՝ կարող են լինել որոշակի վտանգներ, եթե Հայաստանի ու Արցախի իշխանությունները տարբեր դիրքորոշումներ ունենան հատկապես Արցախյան հիմնահարցում. «Եվ ես կարծում եմ, որ ՀՀ իշխանություններն էլ պետք է ամեն ինչ անեն, որպեսզի հարգեն Արցախի հասարակության ընտրությունը։ Այստեղ նաև մեր իշխանությունները պետք է իրենց մեջ սխալներ փնտրեն, եթե հանկարծ այնպես ստացվի, որ ընտրվի իր դիրքորոշումներին հակադիր կարծիք ունեցող գործիչ։ Ամեն ինչում զինվորականներին մեղադրել պետք չէ, պետք է նաև հաշվի առնել մեր իշխանությունների որոշ դեպքերում կարճատես ու ոչ պրոֆեսիոնալ գործունեությունն ու հայտարարությունները»։
Քաղաքագետը կարևոր է համարում, որ Արցախի ու Հայաստանի քաղաքական ուժերի մեջ գերակշռող կլինի պետական մտածելակերպը. «Ամեն դեպքում՝ ով էլ հաղթանակ տանի, ով պարտվի՝ պետք է հասկանան, որ իրենց անձնական դուքյանը չէ։ Եթե կարող են՝ պետք է համագործակցեն իրար հետ, եթե ոչ, ու իրենց գործունեությունը վտանգ է ներկայացնում մեր անվտանգությանը՝ պետք է հեռանան»։
