Վերջերս Հայաստանում բուռն քննարկումներ են ընթանում Ազգային Ժողով ներկայացված հակածխախոտային օրենքի վերաբերյալ: Օրենքի նախագծի մշակման համար Ազգային ժողովի կողմից գերակա հանձնաժողով է նշանակվել Տնետեսական հարցերով մշտական հանձնաժողովը, քանի որ նոր օրենքը կարող է բացասական ազդեցություն ունենալ երկրի տնտեսության վրա։ Այնուամենայնիվ, քանի որ օրենքի նպատակն է նվազեցնել ծխախոտի օգտագործման վնասները, նախքան տնտեսական հանձնաժողովում քննարկելը, օրենքը նաև քննարկվել է Ազգային ժողովի առողջապահության և սոցիալական հարցերի հանձնաժողովում։ Հարկ է նշել, որ օրենքի այս նախագիծը նախատեսում է ծխախոտային արտադրանքի, այդ թվում՝ էլեկտրոնային սիգարետի, թութունի տաքացման սարքերի, ինչպես նաև վեյփերի օգտագործման արգելքը հանրային փակ, կիսափակ և բաց վայրերում:
Ինչպես նշում է ՀՀ Առողջապահության նախարար Արսեն Թորոսյանը՝ օրենքի այս նախագիծը միայն որոշակի փոփոխություններ և լրացումներ է մտցնելու ծխախոտի օգտագործման դեմ արդեն գործող օրենքներում, որոնք, այնուամենայնիվ, շրջանցվում են: Միաժամանակ՝ նախարարությունը հավասարության նշան է դնում սիգարետի և դրա այլընտրանքների միջև:
Ուսումնասիրություններ կատարելուց հետո առաջատար մի շարք երկրների առողջապահական մարմիններ արդեն ընդունել են այն փաստը, որ այլընտրանքային արտադրանքն ավելի քիչ վնասակար է, քան սիգարետը: Մեծ Բրիտանիայի Պառլամենտին կից Գիտության և Տեխնոլոգիայի կոմիտեն երկու տարի տևած հետազոտությունից հետո եզրակացնում է, որ այլընտրանքների գոլորշին երկրորդային կլանման առումով էական ռիսկ չի ներկայացնում: Այսինքն, այլընտրանք օգտագործողը չի վնասում շրջապատող մարդկանց առողջությունը։ Մեկ այլ օրինակ է Ճապոնիան։ Հանրային առողջության ազգային ինտիտուտն այս երկրում իրականացրել է ուսումնասիրություն՝ համեմատելով թութունը տաքացնող արտադրանքն և թութունն այրող սիգարետը: Համեմատության են ենթարկվել սիգարետի ծխում և թութունը տաքացնող սարքերի գոլորշու մեջ խեժի, նիկոտինի, ծխախոտին հատուկ նիտրոզամինների (TSNA), ինչպես նաև ածխածնի ծավալը: Ուսումնասիրության համաձայն թոքերի, սրտի և արյան անոթների վրա բացասական ազդեցություն ունեցող ածխածնի մոնօքսիդը իր ծավալով շուրջ 99%—ով ավելի քիչ է ծխախոտը տաքացնող սարքերի գոլորշու մեջ, քան սիգարետի ծխում: Սիգարետի ծխում առկա մեկ այլ քաղցկեղածին տարրի՝ նիտրոզամինների (TSNA) մակարդակը նույնպես զգալիորեն ավելի քիչ է՝ սիգարետի համեմատ։ Գիտակցելով երկրորդային ծխի քաղցկեղածին բնույթը՝ ճապոնական կառավարությունը փորձում է արդյունավետ օրենսդրություն սահմանել՝ փակ տարածքներում երկրորդային ծխի առկայությունը բացառելու համար: Որպես հետևանք ծխողների շրջանում բարձր համբավ են վայելում էլեկրոնային սիգարետն ու թութունի տաքացմամբ աշխատող սարքերը, իսկ սիգարետի վաճառքը տարեկան անկում է ապրում մոտ տասը տոկոսով՝ նախկին երկու տոկոսի համեմատ։
Մեծ Բրիտանիայում ու Ճապոնիայում կատարած ուսումնասիրությունները հիմք ընդունելով՝ կարելի է համարձակորեն եզրակացնել, որ վտանագվոր նյութերի ծավալը շատ ավելի քիչ է թութունի տաքացման տեխնոլոգիայով աշխատող սարքերում՝ համեմատած սիգարետի հետ: Այս երկրներն արդեն գնահատել են այլընտանքային արտադրատեսակների ներուժը հակածխախոտային պայքարի համատեքստում։ Վստահաբար, Ճապոնիան ու Մեծ Բրիտանիան երկրներ են, որոնցից կարելի է օրինակ վերցնել նաև այս հարցում։
