Համաձայն ՀՀ Կենտրոնական բանկի տվյալների՝ Հայաստանում տրամադրված սպառողական, հիփոթեքային և այլ տեսակի վարկերն աճել են, բայց միևնույն ժամանակ վարկավորման տոկոսադրույքները Հայաստանում համադրելի երկրների համեմատ ցածր են:
Օրերս հրավիրված ասուլիսում Կենտրոնական բանկի ֆինանսական համակարգի կայունության զարգացման վարչության պետ Անդրանիկ Գրիգորյանը հայտարարեց, որ սրան զուգահեռ Կենտրոնական բանկը հետևողականորեն ուշադրություն է դարձնում, թե հասարակությունում որքան է պարտքի բեռի կուտակումը՝ անհրաժեշտության դեպքում համապատասխան գործիքակազմ կիրառելու համար:
Թեմայի վերաբերյալ «Առաջին լրատվական»-ը զրուցեց տնտեսագետ Աշոտ Մարկոսյանի հետ։
«Մի բան ակնհայտ է, երբ երկրի տնտեսությունը մտնում է որոշակի ակտիվության փուլ, իսկ իմ կարծիքով՝ մեր տնտեսությունը հիմա հենց այդ փուլում է, ապա պետք է կարողանանք տնտեսությանն ապահովել դրամական միջոցներով։ Էժան փողի քաղաքականությունը կամ դրամավարկային քաղաքականությունը, ըստ էության, տնտեսության զարգացման հիմնական գործիքներից մեկն է և սա պետք է ողջունել, սակայն Հայաստանի դրամավարկային քաղաքականության հիմնախնդիրը մեկ այլ տեղում է, մասնավորապես՝ սպառողական, հիփոթեքային կամ այլ տեսակի վարկերի ավելացումը շատ ավելի արագ տեմպերով է տեղի ունենում, քան այդ ռեսուրսների ներդրումը տնտեսության մեջ։ Սա նշանակում է, որ արտադրողական վարկերի ծավալը նույն չափերով ու տեմպով չի ավելանում, մինչդեռ տնտեսության զարգացման հիմնական միջոցը արտադրական վարկերն են»,- նշեց տնտեսագետը։
Վերջինս այս համատեքստում մի ուշագրավ հարց բարձրացրեց․
«Հայաստանի տնտեսության զարգացումն ավելի շատ ինչն է արգելակում՝ զարգացման ծրագրերի բացակայությո՞ւնը, թե՞ թանկ փողը․ հենց սրա շուրջ պետք է լուրջ մտածել, քանզի սա է տնտեսական այն խնդիրներից մեկը, որն առաջիկայում էլ տարիներ շարունակ կանգնած է մնալու մեր տնտեսության առաջ»։
Հարցին՝ սոցիալական տեսանկյունից խնդիրը դիտարկելիս՝ արդյո՞ք նորմալ է այդքան շատ վարկային միջոցների տրամադրումը, արդյո՞ք բանկերն ունեն ռիսկերի կառավարման քաղաքականություն և սոցիալական առկա պայմաններում քաղաքացի-վարկառուներն ինչպե՞ս են կարողանալու այդ վարկային պարտավորությունները կատարել, Աշոտ Մարկոսյանը պատասխանեց․
«Դա հստակ բացատրություն ունի, որովհետև բանկային համակարգում գոյություն ունի ժամկետնանց վարկեր հասկացությունը, որը, սակայն, ներկա դրությամբ գտնվում է դեռ իր նորմայի մեջ։
Մենք ունեցել ենք որոշակի ժամանակահատված՝ օրինակ 2015 թվականը, երբ տրամադրվող վարկերը բավականին բարձր էին, այսինքն վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքն անգամ 10․5 %-ից էլ ավել էր, որն աշխարհում ամենաբարձր ցուցանիշներից է, սակայն ողջունելի է, իհարկե, որ գոնե վերջին 4-5 տարիներին այդ տոկոսադրույքն իջել է՝ հասնելով 6․5 %-ի։
Բայց այս խնդիրն ունի նաև հակառակ կողմ, այսինքն պրոբլեմը ոչ թե վարկերի բարձր տոկոսադրույքների կամ մեծ ծավալով վարկեր տրամադրելու մեջ է , այլ՝ քաղաքացիների ցածր եկամուտների, այսինքն պետությունն ամեն ինչ պետք է անի, որ իր քաղաքացու եկամուտներն ու վճարունակության մակարդակը բարձրանա, իսկ դրա համար կան համապատասխան ռեզերվներ»։
Մանրամասները՝ տեսանյութում։
