«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Գլոբալիզացիայի և տարածաշրջանային համագործակցության վերլուծական կենտրոնի նախագահ Ստեփան Գրիգորյանը։
-Պարոն Գրիգորյան, տեղի է ունենում Մինսկի խմբի համանախագահների տարածաշրջանային այցը, Հայաստան այցելությունից հետո նրանք եղան նաև Արցախում, կմեկնեն նաև Ադրբեջան։ Վերջին շրջանի լարված հռետորաբանության ֆոնին ինչքանո՞վ է կարևոր այս այցելությունը։
-Լավ է, որ Մինսկի խմբի համանախագահները գնում են Արցախ, ու այդ գործընթացը շարունակական է։ Բայց անկեղծ պետք է ասել՝ բանակցային որևէ գործընթաց չկա ու դժվար է ասել, թե այդ այցելությունները կարո՞ղ են որևէ արդյունք տալ, թե՞ ոչ։ Չկա ո՛չ բանակցային գործընթաց, ո՛չ էլ լուրջ քայլեր Ադրբեջանի կողմից՝ բացի կոշտ հայտարարություններից։
Այո՛, ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը փորձում է կապ ստեղծել, հանդիպել, ինչ-որ մթնոլորտ ստեղծել, բայց ես ոչ մի դրական հեռանկար դեռ չեմ տեսնում։
-Որովհետև հակառակորդն ավելի շատ ռազմակա՞ն ճանապարհով խնդրի լուծման կողմնակից է։
-Ես կասեի այդպես. այն հայտարարությունները, որոնք արվում են Ալիևի կողմից՝ թե՛ Ղարաբաղի, թե՛ մյուս թեմաների շուրջ, օրինակ՝ Աշգաբադում Նժդեհի մասին, մեզ լավատեսության հույս չեն ներշնչում։ Ցանկացած հարթակում հակահայկական, հակաարցախյան հայտարարությունները լավատեսության ոչ մի առիթ չեն տալիս։Ես նույնիսկ հնարավորություն չեմ տեսնում վերսկսել բանակցային պրոցեսը։ Երկրորդը՝ պարզ է, Մինսկի խումբը բավականին բարդ իրավիճակում է, ուզում են ինչ-որ երկխոսություն վերականգնել, լավ է, որ շարունակում են գնալ Ղարաբաղ, բայց ես այդ լավատեսության հիմքերը չունեմ՝ ո՛չ բանակցային պրոցեսը կվերականգնվի, ո՛չ էլ ինչ-որ լուրջ պրոցես կլինի Ղարաբաղի շուրջ։ Դժվար է նաև ասել՝ արդյոք կհամարձակվի Ադրբեջանը գնալ ինչ-որ ռազմական լուծման, չեմ կարծում, որ հիմա կհամարձակվեն։ Թուրքիան համարձակվեց Սիրիայի դեմ նման քայլ անել, հիմա լրջագույն ճնշման տակ է, ամերիկացիները լրջագույն սանկցիաներ են կիրառել, Եվրամիության անդամ երկրները հայտարարում են, որ դադարեցնում են զենք մատակարարել Թուրքիային։ Հիմա ադրբեջանցիք կմտածեն՝ եթե հզոր Թուրքիան է ճնշման տակ, ինչ կլինի իրենց հետ։ Դա է պատճառը, որ ես ակտիվ պրոցեսներ չեմ կանխատեսում։ Մինսկի խումբն էլ պետք է իր գործը կատարի, այցելի, փորձի հանդիպումներ կազմակերպել։
-Բակո Սահակյան-Նիկոլ Փաշինյան հանդիպումը միայն այս կոնտեքստո՞ւմ է, թե՞ նաև վերջերս Արցախի նախկին պաշտոնյաների կողմից հնչող կոշտ հայտարարությունների համատեքստում։
–Նախ՝ ես շատ դրական եմ համարում, որ հանդիպեցին, քանի որ իրոք կան մարդիկ, ովքեր ուզում են սրել այդ հարաբերությունները։ Մեծ հաշվով, չեմ հասկանում, թե նպատակները որն են, բայց որ ակնհայտ սրման փորձ է՝ հստակ է։ Այդ հանդիպման ընթացքում ավելի շատ խոսվել է վերջին պրոցեսների մասին, քան Ղարաբաղյան հակամարտության։
-Վիտալի Բալասանյանի կողմից հնչեցրած մեղադրանքների շարքում է նաև այն հանգամանքը, իբրև Արցախի հարցում Նիկոլ Փաշինյանը Լևոն Տեր-Պետրոսյանի գիծն է շարունակում։
-Միայն մեկ բան կարող եմ ասել՝ հայ ժողովուրդն ունի շատ բարձր մակարդակի հումորի զգացում։ Պատկերացնո՞ւմ եք՝ Նիկոլ Փաշինյանը Համահայկական խաղերի մեկնարկին Արցախում հայտարարեց՝ «Արցախը Հայաստան է, ու վերջ», ու դրանից հետո նման հայտարարություն է արվում։ Այս ամենից հետո մեղադրել, որ ինքը Լևոն Տեր-Պետրոսյանի գիծն է տանում կամ ուզում է Արցախը հանձնել, դավաճանել՝ իրոք պետք է շատ լուրջ հումորի զգացում ունենալ։ Հասկացանք՝ քննադատում եք, բայց կպեք այն տեղերին, որտեղ իրոք սխալ է արվել, բայց այստեղ ո՞րն է սխալը, դրանից ավելի էլ ի՞նչ ասել, որ հասկանալի լինի, որ ոչ մի զիջման չի գնա, վերադարձ այլ տարբերակների էլ չի լինի։ «Արցախը Հայաստան է, ու վերջ»՝ նշանակում է, որ Մադրիդյան սկզբունքներին վերադարձ չի լինելու, էլ ինչ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի կոնցեպտի մասին է խոսքը։ Այո՛, Մադրիդյան սկզբունքները 2006-ից էին, ուղղակիորեն չի կապվում Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հետ, բայց այստեղ ուղղակիորեն հենց այդ զիջումների մասին է խոսքը։Անիմաստ է այդ մասին խոսել, երբ քո վարչապետը հայտարարում է՝ «Արցախը Հայաստան է, ու վերջ», ես այդ պատճառով էլ հումորի ժանրից կորակեմ նմանատիպ հայտարարությունները։
