48 900 000 դրամ՝ մոտ հարյուր հազար դոլար, առանց մրցույթի բռնել տվել են վարչապետի գիրքը հրատարակած ընկերությանը, որպեսզի վերջինս հիմա էլ վարչապետի երկտողը տարածի Հայաստանով մեկ. ֆեյսբուքյան իր էջում գրառում է կատարել «Քաղաքացու որոշում» սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության անդամ Միքայել Նահապետյանը:
«Մարդիկ լեգիտիմ հարց են տալիս, թե ինչպե՞ս են որոշել, որ հենց այդ ընկերությունը պիտի անի դա, ինչո՞վ համոզված լինենք, որ կոռուպցիա չկա, վարչապետի խոսնակն ասում է. «Արվել է օրենքի տառին համապատասխան, եթե օրենքի տառին համապատասխան է արվել, այդ դեպքում լրացուցիչ մեկնաբանության կարիք չկա»։
Դե աչքներս լույս, որ Սերժ Սարգսյանի համար գրած օրենքները հնարավորություն են տալիս ձեր հավանած մարդկանց գործ պաս տաք։ Վախենամ՝ մի քիչ էլ անցնի, ասեն՝ «կարո՞ղ ա գիտես քեզ պիտի աչյոտ տանք»»,-գրել է նա։
Խոսքը քաղաքում տարածված պաստառների մասին է, որոնց վրա վարչապետի ձեռագրով նշված են նրա բառերը՝ Հայաստանն իմ օջախն է, ժողովուրդն իմ ընտանիքն է։
Հեղափոխությանն ակտիվորեն աջակցած գործիչը բոլորիս ուշադրությունը հրավիրել է խնդրի կոռուպցիոն բաղադրիչի վրա։ Եթե վարչապետի գիրքը հրատարակած ընկերությունը պետական բյուջեից փողեր է ստանում՝ առանց մրցույթի, ապա կոռուպցիոն ռիսկ առկա է, մանավանդ, որ պատկան մարմինները հանդես են գալիս «արվել է օրենքի տառին համապատասխան» ստանդարտ ձևակերպումով՝ հրաժարվելով ներկայացնել գործընթացի հիմքերը, այլ խոսքով՝ հասարակությանը համոզել, որ ամեն ինչ տեղի է ունեցել լեգալության սահմաններում ու թափանցիկ։
Այստեղ խնդիրն, իհարկե, ավելի գլոբալ է, ու, ցավոք, հանգում ենք նրան, որ երկրում փոխվել է քաղաքական իշխանությունը, սակայն նույնն են մնացել կառավարման փիլիսոփայությունը, այն օրենսդրական ու ինստիտուցիոնալ հիմքերը, որոնք ավտորիտարիզմ են ծնում։ Շարունակ այս մասին գրում ենք, սակայն Նիկոլ Փաշինյանն ու նրա թիմը հետևողականորեն չեն հրաժարվում սուպերվարչապետական համակարգից՝ արդյունքում զրոյացնելով քաղաքական ու հանրային վերահսկողության բոլոր ռեսուրսները։
Մյուս կողմից՝ հայկական թավշյա հեղափոխությունը չի կարող ունենալ իր «Լենինը», այլ խոսքով՝ տրանսֆորմացվել դիկտատուրայի, որտեղ առաջնորդի դարձվածքները, խոսքերը մասսայաբար պարտադրվում են հասարակությանը։ Նման մոտեցումը հաստատապես հակոտնյա է մեր հեղափոխության օրակարգին, արժեհամակարգին, որի առանցքում անհատն է՝ իր նախաձեռնողականությամբ, տաղանդով։
Հայտնի պաստառին վերադառնալով՝ դժվար չէ նկատել, որ դարձյալ ներիշխանական ինչ-որ խումբ «արջի ծառայություն» է մատուցել Փաշինյանին՝ չհաշվարկելով, թե ինչպիսի ոչ միանշանակ աղմուկ է բարձրանալու պաստառների հետևանքով։
Եվ վերջապես՝ «Հայաստանն իմ օջախն է, ժողովուրդն իմ ընտանիքն է» կարգախոսն ինքնին պարզունակ, կենացային բնույթ ունի ու իր մեջ չի պարունակում քաղաքացիականության բաղադրիչ կամ չունի կրեատիվ բնույթ։ Նման պրիմիտիվ կարգախոսները, որպես կանոն, օգտագործում են ավտորիտար առաջնորդները՝ հասարակությանը կոնսոլիդացնելու, քաղաքական ու տնտեսական ռազմավարական ծրագրերի բացակայությունը քողարկելու նպատակով։
Թավշյա հեղափոխության պոտենցիալը, կարծում եմ, շատ ավելի մեծ է, ու հարկ է դուրս գալ կարգախոսային քաղաքականության կարծրատիպերից ու հարթակներ ստեղծել՝ իրապես նոր գաղափարների, կրեատիվ նախաձեռնությունների գեներացման համար։
