ԵԱՏՄ Բարձրագույն տնտեսական խորհրդի նիստում Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն արծարծեց գազի դիմաց ազգային արժույթով վճարելու հարցը: Հիշեցնենք, որ ռուսական գազը Հայաստանը գնում է դոլարով: Խորհրդի նիստում Փաշինյանն ասաց, որ անհրաժեշտ է ակտիվացնել համատեղ ջանքերը և բարենպաստ պայմաններ ստեղծել ԵԱՏՄ երկրների միջև ազգային արժույթով վճարումներ կատարելու համար: «Չնայած դրական դինամիկային՝ կան ոլորտներ, մասնավորապես՝ գազի շուկան, որտեղ ԵԱՏՄ ապրանքը ավանդաբար ոչ ազգային արժույթով է առաջարկվում: Այդ պատճառով այս հարցը մեր առաջնահերթությունների թվում պետք է լինի»,- ասաց Փաշինյանը:
Նա նշեց, որ այսօրվա նիստի օրակարգում ընդգրկված է նաև միասնական ֆինանսական շուկա ձևավորելու մասին հայեցակարգը: «Դա ինքնին արդեն համարվում է լուրջ քայլ ընդհանուր ֆինանսական տարածքի ձևավորման և ժամանակակից վճարման համակարգի ներդրման համար»,- ասաց վարչապետը։
Էներգետիկ անվտանգության փորձագետ Վահե Դավթյանն «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում անդրադառնալով ռուսական գազը դրամով գնելու հնարավոր հեռանկարին՝ նկատեց, որ բնական գազը ազգային արժույթով ձեռք բերելը ընդհանուր առմամբ բխում է Հայաստանի շահերից, քանի որ դա թույլ կտա ավելի մեղմացնել սակագնային քաղաքականությունը: Իսկ ներկայում, երբ Հայաստանը բնական գազը գնում է դոլարով, ենթարկվում է որոշակի ռիսկերի, դոլարը տատանվում է, և դա էլ իր հերթին իր անդրադարձն է ունենում ընդհանուր համակարգի արդյունավետության վրա:
«Սրա մասին 2015 թ.-ից ի վեր բազմիցս հայտարարել է պաշտոնական Երևանը։ Սա ամենևին էլ չի նշանակում, որ դոլարի գործոնն իսպառ կվերանա: Կարծում եմ, որ նոր մոդելին անցում կատարելու դեպքում, գոնե սկզբնական փուլում, Ռուսաստանը Հայաստանի համար գազի սակագինը կսահմանի ռուբլով, սակայն գնի հիմքում, միևնույն է, դոլարի փոխարժեքն է ընկած լինելու, ինչը տրամաբանական է, քանի որ ռուսական ռուբլին դեռ չի կայացել որպես միջազգային արժույթ, և ռուսական խոշոր գործարարներն ու ֆինանսիստներն այսօր մեծ զգուշությամբ են խոսում տնտեսության դեդոլարիզացիայի մասին»,- ասաց Դավթյանը՝ հավելելով, որ ամեն դեպքում ռուբլով իրականացվող առևտուրն ակնհայտորեն ինչ-որ չափով կկայունացնի մեր ներքին շուկան, իսկ բնական գազի ներկրման տիրույթում դոլարի անվերջ տատանումներից որոշակի պաշտպանվածություն կձևավորվի:
«Սա լավ նախադրյալ կարող է լինել նաև երկրի ներսում ավելի ողջամիտ ու պատասխանատու սակագնային քաղաքականություն վարելու համար։ Խոշոր հաշվով, սա գործընթաց է, որը վաղ թե ուշ պետք է սկսվի ԵՏՄ-ում, եթե վերջինս ձգտում է կայանալ որպես կարևոր աշխարհատնտեսական միավոր»,- ընդգծեց փորձագետը։
Ի դեպ, ԵԱՏՄ Բարձրագույն տնտեսական խորհրդի նիստից առաջ և հետո կրկին խոսվում է բնական գազի սակագնի հնարավոր բարձրացման մասին։
Փորձագետները, այդ թվում՝ մեր զրուցակից Վահե Դավթյանը, բազմիցս են նշել, որ 2020-ին ամենայն հավանականությամբ գազի սակագինը Հայաստանի համար կբարձրանա, սակայն երեկ ԱԺ-ում կառավարության հետ հարցուպատասխանի ժամանակ փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը հերքեց այդ լուրերը՝ նշելով. «Վստահ եմ` չենք ունենա մի իրավիճակ, որ դեկտեմբեր ամսին ստիպված լինենք հայտարարել, թե հունվարի 1-ից գազի սակագինը բարձրանում է, սա` միանշանակ»։
Սակայն ակնհայտ է, որ գազի սակագնի հարցը չի պարունակում միայն տնտեսական բաղադրիչ, և Ռուսաստանը մշտապես գազի սակագինը օգտագործել է որպես քաղաքական գործիք։
