Հայաստանի ԱԳՆ խոսնակը անդրադառնալով Արցախի հարցի վերաբերյալ ՌԴ արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովի գնահատականներին, որում նա, մասնավորապես, կարգավորմանը խանգարող է որակել Հայաստանի վարչապետի՝ «Արցախը Հայաստան է» արտահայտությունը, արել է բավականին կոշտ հայտարարություն: Ըստ Հայաստանի ԱԳՆ խոսնակի, կարևոր է, որ միջնորդները զերծ մնան ընտրովի և միակողմանի բնույթ կրող գնահատականներից: Ռուսաստանի Դաշնության արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը Ռուսաստանում «Վալդայ» միջազգային փորձագիտական ակումբում ելույթի ընթացքում ի թիվս միջազգային հարցերի անդրադառնալով նաև արցախյան խնդրին նշել է, որ այն սառեցված է և չի հաջողվում սկսել կարգավորման քաղաքական գործընթացը, չնայած կան շփումներ միջնորդների մասնակցությամբ: Լավրովի հայտարարությանն անդրադառնալու առիթ ունեցել ենք, սակայն դրանում կա մի երանգ, որը ունի առանձին դիտարկման կարիք: ՌԴ արտգործնախարարը քննադատել է Հայաստանի վարչապետի հայտարարությունը, թե Արցախը Հայաստան է:
Իհարկե, լավ կլիներ, մեղմ ասած, որ Հայաստանի ռազմավարական դաշնակից համարվող երկրի արտգործնախարարը նույն ձևով քննադատեր նաև Երևանի գրավման մասին Ադրբեջանի նախագահ Ալիևի հայտարարությունները, որոնք իրենց բնույթով առավել աղաղակող են և պարունակում են ուղղակի նվաճողական, ագրեսիվ դրսևորումներ: Սակայն Ռուսաստանի երկդիմի քաղաքականությունն Արցախի հարցում նորություն չէ, և այստեղ, թերևս, Հայաստանը պատրանքներ չպետք է ունենա վաղուց և խնդիրն այն է, որ Հայաստանը պետք է կարողանա պարզապես Ռուսաստանին պահել առնվազն հավասարակշռության դաշտում, դնելով անվտանգային պատասխանատվության առաջ:
Լավրովի հայտարարության մեջ ուշադրության է արժանի համեմատությունը Կոսովոյի հետ: Նա նշել է, թե «Արցախը Հայաստան է» հայտարարությունը նույնքան ապակառուցողական է, որքան Ալբանիայի վարչապետի հայտարարությունը, թե «Կոսովոն Ալբանիա է»: Ինչո՞ւ է ՌԴ արտգործնախարարը հիշեցրել, հիշատակել Ալբանիան և համեմատություն անցկացրել Կոսովոյի հետ: Կա՞ ակնարկ, որ Ռուսաստանը Արցախի հարցում դիտարկում է Կոսովոյի մոդելը: Այսինքն՝ ՌԴ արտգործնախարարը ակնարկում է, որ դեմ է Արցախի Հայաստան լինելուն, բայց կողմ է Արցախի անկախ պետականության ճանաչմա՞նը: Իհարկե, այստեղ էլ կարող են հետաքրքիր նրբերանգներ, զուգահեռներ լինել մի քանի ամիս առաջ Արցախում մի քանի ռուս փորձագետ-էմիսարների ելույթների հետ, որոնք արցախցիներին փորձել են համոզել, որ Արցախը տարբեր է մնացյալ հայությունից և պետք է անկախ լինի, առանձին լինի՝ դե, իհարկե, ռուսական մանդատի ներքո: Արդյո՞ք այժմ արդեն արտաքին գործերի նախարարի մակարդակով է ակնարկվում այդօրինակ մտայնության կամ մոտեցումների մասին: Միևնույն ժամանակ պետք է նկատել սակայն, որ այդ տարբերակը չի բխում ոչ միայն հայկական պետականության շահից, այլ նաև Ադրբեջանի, որովհետև Բաքվին հազիվ թե մխիթարի այն, որ Արցախը Հայաստան չէ, այլ «ռուսական մանդատ»: Բայց այդ հանգամանքը մխիթարական լինել չի կարող հայկական պետականության համար, որովհետև, ի վերջո, խնդիրն այն չէ, որ ինչ-որ կետում ռուսական մտայնություններից կարող ենք դժգոհ լինել թե՛ մենք, թե՛ ադրբեջանցիները:
Հայաստանի և Արցախի խնդիրը պետական ամբողջության ապահովումն է, քանի որ միայն դա կարող է լինել անվտանգության առավելագույն գրավական: Սակայն ռուսական այդ մտայնության մասին կարող ենք անել միայն եզրակացություն կամ ենթադրություն, հղում անելով Կոսովոյի՝ անկասկած ոչ պատահական բերված օրինակին: Հնարավոր է սակայն, որ Լավրովը մի կողմից քննադատելով Փաշինյանին՝ Բաքվին ինչ-որ կերպ մխիթարելու համար, մյուս կողմից Ալիևին ակնարկում է, որ պետք է գոհ լինել Կոսովոյի օրինակին չարժանանալու համար: Չենք կարող բացառել և այն, որ ՌԴ արտգործնախարարը որոշակիորեն ակնարկում է Ադրբեջանի «կրոնակիցների» հանգամանքը ու թերևս միաժամանակ նաև այն, որ Կոսովոյի անկախությունը ճանաչել է Ադրբեջանի ավագ եղբայրը՝ Թուրքիան: Ադրբեջանն ինքը չի ճանաչել Կոսովոյի անկախությունը, միանգամայն հասկանալի պատճառներով, բայց ահա ավագ եղբայրը՝ Թուրքիան, ճանաչել է, և ՌԴ արտգործնախարարը գուցե ակնարկում է այդ մասին, Ադրբեջանին ասելով՝ «ի՞նչ եք ուզում մեզանից»:
Ի վերջո, ի՞նչ էր ուզում ասել Լավրովը, խոշոր հաշվով հնարավոր է մեկնաբանել տարբեր կերպ, սակայն բուն խնդիրն այն է, որ «Արցախը Հայաստան է» արտահայտության համար Հայաստանի վարչապետին քննադատում է մի երկրի արտգործնախարար, որը Ղրիմը դարձրել և հռչակել է Ռուսաստան: Ըստ այդմ, գուցե Կոսովոյի օրինակ բերող Լավրովը, բերեր Ղրիմի օրինակը, ինչը կլիներ շատ ավելի հասկանալի, տրամաբանական, քաղաքականապես համարձակ և բարոյական:
