Հայաստանում ԵՏՄ Վեհաժողովին ընդառաջ, ներքին քննարկումներում հաճախ է անդրադարձ կատարվում գազի գնի խնդրին: Մամուլում տեղեկություններ են հրապարակվել, որ այն թանկանալու է: Նախորդ տարեվերջին բավականին թեժացած հարցը տարվա ընթացքում որոշակիորեն սառեց, մինչդեռ գազի գնի շուրջ հայ-ռուսական բանակցության ավարտի մասին չի հայտարարվել և պարզ չէ նաև, թե ինչ ընթացք ունի այդ բանակցությունը: Բայց աներկբա է, որ ձմռան մոտենալուն զուգահեռ, նաև, իհարկե, քաղաքական իրողություններով պայմանավորված, գազի հարցը աստիճանաբար դառնալու է գրեթե ամենօրյա շրջանառության առարկա: Ինչպես հայտնի է, բանակցության մասին հայտարարեց վարչապետ Փաշինյանը, նախորդ տարի դեկտեմբերի 31-ին, երբ հայտնեց, որ գազի գինը 150 դոլարից սահմանին աճելու է մինչև 165 դոլար, սակայն ներքին շուկայում մնալու է անփոփոխ: Ներքին գնի անփոփոխությունը ապահովվում է «Գազպրոմ Արմենիա»-ի, այսպես ասած, ներքին ռեսուրսների հաշվին, սակայն տարվա ընթացքում ընկերությունը հայտարարեց, թե չի կարող կրել այդ բեռը:
Ի դեպ, հետաքրքիր է, որ 2016 թվականին, երբ վարչապետի պաշտոնին նշանակվեց Կարեն Կարապետյանը, հայտարարվեց, որ «Գազպրոմը» կկրի գազի գնի բեռը, եթե անհրաժեշտ լինի: Այդ հանգամանքն իսկ ակնառու վկայում է, որ գազի խնդիրը ներկայումս ունի քաղաքական ընդգծված բաղադրիչ և դրսևորում է Ռուսաստանի վերաբերմունքը Հայաստանի թավշյա հեղափոխությամբ ձևավորված իշխանության նկատմամբ: Ակնառու է, որ այստեղ բախվում է երկու խնդիր՝ Հայաստանի սոցիալ-տնտեսական զարգացման համար կարևոր նշանակություն ունեցող էժան վառելիքի հարցը, մյուս կողմից՝ Հայաստանի ինքնիշխանության, քաղաքական անկախության հարցը:
Միևնույն ժամանակ, Հայաստանի կառավարությունը հայտարարել է, որ ձգտում է ոչ թե հերթական «միանվագ» պայմանավորվածությունն ունենալ գազի գնի հարցում, այլ լուծել գնագոյացման երկարաժամկետ մեխանիզմի հարց, ընդ որում՝ ԵՏՄ միասնական տնտեսական տարածության համատեքստում: Ռուսաստանը, բնականաբար, դիմադրում է դրան, քանի որ դա կնշանակի զրկվել գազի գինը քաղաքական նկատառումներով կիրառելու հնարավորությունից: Դրան զուգահեռ, Երևանը ամիսներ առաջ հայտարարեց, որ Իրանի հետ սկսել է բանակցել ներքին սպառման գազ գնելու համար: Այդ մասին հայտարարեց փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը, որն այցելել էր Իրան և որը նաև ռուսական կողմի հետ գազային բանակցության պատասխանատու է: Սակայն որոշակիություն, թե ինչ վիճակում է իրանական կողմի հետ այդ քննարկումը, առայժմ չկա: Միաժամանակ խոսվում է, որ Իրանը զուտ ֆինանսական առումով չի առաջարկում ռուսականից էժան գին, բայց հնարավոր է նաև ապրանքափոխանակության տարբերակը:
Իրանական այլընտրանքը ռուսական կողմի համար բանակցությունում Երևանի համար կարևոր կռվան է, որպեսզի զսպվի ՌԴ քաղաքական ճնշման գայթակղությունը:
Այդ իմաստով հատկանշական է, որ հոկտեմբերի 1-ին Երևանում տեղի ունենալիք ԵՏՄ Վեհաժողովին Երևան է ժամանելու թե՛ ՌԴ նախագահը, թե՛ Իրանի նախագահ Հասան Ռոհանին: Ինչ տեղ կունենա գազի հարցը հոկտեմբերի 1-ին, դժվար է ասել, սակայն ակնառու է, որ գնի թանկացումը հարվածելու է Հայաստանի տնտեսական կարողություններին, ու նաև թերևս բերելով սոցիալական բեռի ռիսկ, ծանր դրության առաջ է դնելու Հայաստանի նոր իշխանությանը: Ինչ քաղաքական խաղաքարտեր է պահեստավորել Երևանն այդ անցանկալի հեռանկարի համար: Ակնհայտ է, որ այստեղ պահանջվելու է հանրային հզոր աջակցություն, որովհետև հարցը ոչ թե գազի, այլ Հայաստանի ինքնիշխանության գինն է:
