«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է ՀՀ նախկին զինդատախազ, իրավագետ Գագիկ Ջհանգիրյանը:
Վճռաբեկ դատարանի որոշմամբ՝ Գագիկ Ջհանգիրյանն արդարացվել է։ Նա ձերբակալվել էր 2008թ. փետրվարի 23-ի ընդդիմության հանրահավաքից հետո, մեղադրվում էր իշխանության ներկայացուցչի նկատմամբ բռնություն գործադրելու մեջ և դատապարտվել էր 3 տարվա ազատազրկման:
– Կարծեմ սա առաջին դեպքն է, որ Մարտի 1-ի դեպքերի հետ առնչություն ունեցող անձն արդարացվում է:
– Այո՛, առաջինն է, և սա հնարավոր դարձավ միմիայն իշխանափոխության արդյունքում: Նախկին իշխանությունների օրոք բողոքարկելն անիմաստ էր, մեր միակ հույսը մնացել էր Եվրոպական դատարանը: Իշխանափոխությունը նոր իրավիճակ ստեղծեց նաև դատական համակարգում, և ես իմ բողոքով փորձեցի ցույց տալ իրավական այն ճանապարհը, որով հանիրավի դատապարտվածները կարող են արդարացվել… Մեր գործող օրենսդրությունը թույլ է տալիս, չսպասելով Եվրոպական դատական ատյանների վճիռներին, մեր դատական համակարգի միջոցով շտկել մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների կոպտագույն խախտումները:
– Այսինքն՝ սա նախադեպ է այն մարդկանց համար, ովքեր համոզված են, որ իրենց անարդարացիորեն են դատապարտել:
– Քանի որ ինձ մեղադրել և դատապարտել էին ՔՕ 316-րդ հոդվածով, հուսամ, որ սա նախադեպ կլինի այդ հոդվածով դատապարտվածների համար… Նախաձեռնել ենք նաև 225-րդ հոդվածով դատապարտվածների դատական ակտերի բողոքարկման գործընթացը:
– Իշխանության ներկայացուցիչը կամ պաշտոնյան, որի նկատմամբ բռնություն եք կիրառել, այստե՞ղ են ապրում:
– Հուսամ՝ երկուսն էլ այստեղ են, ժամանակին ոստիկանությունում են եղել, հիմա մեկը ուրիշ ծառայությունում է, մյուսը այլ տեղ է աշխատում:
– Մարտի 1-ի գործը՝ անջատված մասով (Ռ. Քոչարյանի և մյուսների գործը) մտել է դատաքննական փուլ: Շատ կարևոր է, որ երբ գործը քննվում է, բոլոր հարցականները պարզվում են. վստա՞հ լինել, որ այլևս ոչինչ չի խոչընդոտի: Վերջին օրերին դեպքեր են տեղի ունեցել, և շատերի մոտ մտավախություն է առաջացել:
– Որևէ երկրում որևէ մեկը ապահովագրված չէ այդպիսի դեպքերից: Բայց դեռ բուն դատաքննության փուլ չի սկսվել, հիմա էլ պաշտպանական կողմի փաստաբանների կողմից ինքնաբացարկի միջնորդություն է ներկայացվել: Հուսանք դատարանում շատ հարցեր կպարզվեն: Այնպես չէ, որ մինչդատական վարույթում տված ցուցմունքները մարդիկ պետք է գան բառացի կրկնեն դատական պրոցեսի ընթացքում: Նույնիսկ կալանքի միջնորդության վերացման ժամանակ տարաբնույթ հայտարարություններ հնչեցին երկրորդ նախագահի կողմից, թե սրան սրա համար կարող եք կանչել, նրան՝ նրա համար: Դատաքննության ընթացքում կարող են նոր հանգամանքներ երևան գալ, հուսանք՝ օբյեկտիվ ճշմարտությունն ամբողջովին կբացահայտվի:
– Վերջին դատական նիստի ժամանակ հնչեց նաև նախկին ոստիկանապետ Հայկ Հարությունյանի անունը, և հիմա, շատերի գնահատմամբ, գործ ունենք արտառոց դեպքի հետ:
– Գիտեք, ինքնասպանությունը կամ ինքնասպանության հասցնելը շարքային բան չէ, բայց հիմա չեմ կարող որևէ լրացուցիչ տեղեկություն կամ վարկած հայտնել, բացի նրանից, ինչ հրապարակվել է, որովհետև կատարվել է դեպքի վայրի զննություն, կատարվել են անհետաձգելի քննչական գործողություններ, առգրավումներ, նշանակվել են փորձաքննություններ, և քանի որ քրեական գործը հարուցվել է ինքնասպանության հասցնելու հոդվածով, նշանակում է, որ ինքնասպանության տարրը գերակշռել է՝ այսօրվա վիճակում կատարված քննության պարագայում: Չի բացառվում, որ այլ վարկածներ ի հայտ գան, քննությունն այլ փաստարկներ արձանագրի և ընթացք տա: Հիմա տարբեր կողմերից շահարկումներ են գնում: Կոչ եմ անում չլսել ֆանտաստիկ այդ պատմությունները: Իհարկե, Հայկ Հարությունյանը շատ տեղեկացված մարդ է եղել, որովհետև եղել է պաշտոնյա՝ 2000-ից ներքին գործերի նախարար, այնուհետև ոստիկանապետ, և 2008թ. դեպքերի ժամանակ, նույնիսկ դրանից առաջ 2007թ. նախընտրական ամբողջ թոհուբոհի հիմնական դերակատարներից է եղել, ընդդիմադիր կողմի ակտիվիստների ահաբեկումները, հետապնդումները և այլն իրականացրել է հիմնականում ոստիկանությունը: Հայկ Հարությունյանը ոչ միայն կարևոր ինֆորմացիա կրող անձնավորություն էր, այլ նաև լուրջ դերակատար էր Մարտի 1-ի իրադարձություններում:
– Այսինքն՝ դատավարությունում խնդիր առաջացնող դեպք է:
– Իհարկե: Վերջին հաշվով, սահմանադրական կարգի տապալումը միայն այդ չորս հոգին չեն արել, որոնք ուղարկվել են դատարան, բազմաթիվ, առնվազն 15-20 առանցքային դերակատարներ են եղել ուժային կառույցներից, այլ պետական մարմիններից, որոնք հանգուցային կարգավիճակ են ունեցել, գործողություններ են կատարել, որոշումներ են ընդունել այդ իրադարձությունների պայմաններում: Նրանց վարքագիծը անպայմանորեն պետք է քննարկվեր Քրեական օրենսգրքի տեսանկյունից, չէր կարող չքննարկվել:
– Դուք վաղո՞ւց եք ճանաչել Հայկ Հարությունյանին, աշխատանքի բերումով ի՞նչ հարաբերություններ եք ունեցել
– Վաղուց եմ ճանաչել, երբ նա նույնիսկ դեռ փոխոստիկանապետ չի եղել, հետո ճանաչել եմ փոխոստիկանապետ եղած ժամանակ, առնչվել ենք նախարար եղած ժամանակ: Հիշեցնեմ, որ Հոկտեմբերի 27-ի գործի քննության օպերատիվ խումբը ղեկավարում էր ՆԳՆ կարևորագույն պաշտոնյան, այնպես որ՝ այդ կառույցի հետ հազարավոր շփումներ են եղել:
– Նրան բնութագրում են որպես կամային, ուժեղ հատկանիշներով մարդ և բացառում են, որ նա կարող էր ինքնասպանություն գործել:
– Ուժեղ մարդը կարող է ինքնասպանություն գործել, թույլ մարդու յոթը պապին էլ անիծես, զենքն իր վրա չի բարձրացնի: Այնպես որ, դա ինձ համար փաստարկ չէ: Ցավոք, ես գործի բերումով տասնյակ ինքնասպանությունների նախաքննություն եմ ղեկավարել, և այնպես չէ, որ թույլը կարող է ինքն իրեն սպանել, դա հենց ուժեղ մարդու հատկանիշ է: Կարծում եք պատահաբա՞ր է արդյոք, որ բարձրաստիճան սպաներին պարգևատրում են ատրճանակով: Պատահական չէ, դա հին ավանդույթ է…:
– Հայկ Հարությունյանը նշանակվել է Հոկտեմբերի 27-ից անմիջապես հետո:
– Նշանակվել է Հոկտեմբերի 27-ից որոշ ժամանակ անց, վարչապետ Արամ Սարգսյանի առաջարկով, և նախագահը դեմ չի եղել:
Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում:
