Պեկինի Մանկաբուժության մայրաքաղաքային ինստիտուտի հետազոտողները կապ են գտել Klebsiella pneumonia բակտերիայի, որն արտադրում է ալկոհոլ, և լյարդի ճարպակալման ոչ ալկոհոլային հիվանդության մեջ։ Այս մասին հայտնում է Naked Scince-ը ՝ գիտական աշխատանքների վերաբերյալ հղումով:
Սովորաբար մարդու լյարդը ճարպ չի պարունակում։ Այնուամենայնիվ, տարբեր գործոնների ազդեցության տակ՝ և՛ արտաքին, (օրինակ՝ հեպատոտոքսիկ դեղեր ընդունելը, ալկոհոլի չարաշահումը), և՛ ներքին (նյութափոխանակության խանգարումներ) որոշ հիվանդություններ կարող է ստեատոզ զարգանալ: Այս երևույթը, որի հետևանքով ճարպը սկսում է կուտակվել լյարդի բջիջներում, աստիճանաբար հանգեցնում է քրոնիկ բորբոքման, հյուսվածքի վրա սպիների առաջացման և, վերջապես բերում է ցիռոզի:
Klebsiella pneumonia-ն, տարածված միկրոօրգանիզմ է, որն ապրում է ամենուր, այդ թվում`հողում և ջրում: Մտնելով մարդու տարբեր օրգանների կամ արյան մեջ՝ այս ցուպիկը կարող է լուրջ բարդություններ առաջացնել հիվանդի մոտ: Առաջին անգամ այդ բակտերիայի և լյարդի ճարպային ոչ ալկոհոլային հիվանդության միջև կապը կասկածի տակ առնվեց, երբ նման ախտանիշներ հայտնաբերվեցին չխմող մի հիվանդի մոտ, կարծես ստուգումից առաջ նա 15 բաժակ վիսկի էր խմել։ Լյարդի բիոպսիան ցույց տվեց NAFLD-ի ծանր փուլ, և բուժումը չտվեց ցանկալի արդյունք: Կղանքի քննությունից գիտնականները պարզեցին, որ k. pneumonia մանրեների քանակը նորմայից գերազանցում է 900 անգամ:
Ստուգելու համար, թե արդյոք այս դեպքը եզակի է, գիտնականները համեմատեցին փորձարկվող երկու խմբերի ցուցանիշները։ 43 NAFLD հիվանդ և 48 առողջ` նույն պարամետրով: Պարզվել է, որ հիվանդների 60%-ի մոտ նկատվել է մանրէների բարձր մակարդակ, որոնք նորմայից շատ ալկոհոլ են արտադրում: Վերահսկվող խմբում նման ցուցանիշ միայն վեց տոկոսն է ունեցել: «Մենք զարմացանք, որ մանրէները կարող են այդքան ալկոհոլ արտադրել», – ասում է հետազոտության գլխավոր հեղինակ, դոկտոր Ձին Յուանը:
Փորձի երկրորդ փուլում հեղինակները մկների մի խմբին վարակել են k. pneumonia, իսկ երկրորդին ոգելից խմիչք են տվել: Չորս շաբաթ անց երկու խմբում էլ հայտնվեցին օրգանների թունավորման առաջին նշանները, իսկ երկու ամիս անց լյարդի հյուսվածքներում արդեն առաջացել էին սպիներ: «Այս մանրէները վնասում են լյարդը ալկոհոլի պես, այն բացառությամբ, որ այլընտրանք չունեք», – նշում է դոկտոր Յուանը: Միկրոօրգանիզմով վարակված կրծողների մոտ ալկոհոլիզացման նշանները հայտնվում են միայն այն դեպքում, եթե մարմինը բավարար քանակությամբ շաքար է ստացել: Սա կօգնի ավելի լավ տարբերակել NAFLD-ի այն դեպքերը, որոնք հատուկ կապված են մանրէների հետ: «Այս բակտերիաները կրող հիվանդները պարզ գլյուկոզի լուծույթ խմելուց հետո արյան մեջ կունենան ալկոհոլի հայտնաբերելի քանակություն»,- բացատրում է դոկտոր Յուանը:
Դեռ պարզ չէ, թե ինչու որոշ մարդկանց շրջանում Klebsiella pneumonia-ն առաջացնում է ուժեղ ալկոհոլային ռեակցիա, իսկ մյուսների մոտ`ոչ: «Հավանական է, որ այս հատուկ բակտերիաները մարդու օրգանիզմ են մտնում շրջակա միջավայրի որոշ փոխադրիչների միջոցով, օրինակ՝սնունդի», – ենթադրում է ուսումնասիրության համահեղինակ դոկտոր Լյուն: «Բայց ես չեմ կարծում, որ կրողները տարածված են, հակառակ դեպքում մենք կարող ենք NAFLD-ի շատ ավելի բարձր մակարդակ ունենալ: Բացի այդ, որոշ մարդիկ կարող են ունենալ աղիքային այնպիսի միջավայր, որն ավելի հարմար է K. pneumoniae-ի աճի և գաղութացման համար, քան մյուսներինը՝ իրենց գենետիկայի պատճառով»:
Վիրուսը, որը սպանում է Klebsiella pneumonia-ն նվազեցրեց NAFLD-ի զարգացումը այս մանրէով վարակված մկների մեջ: Գիտնականները կարծում են, որ ապագայում հիվանդության վաղ փուլերում հնարավոր է այն հաջողությամբ բուժել: «Վաղ փուլերում լյարդի ճարպային հիվանդությունները հետդարձելի են»,- նշում է դոկտոր Յուանը: «Եթե մենք կարողանանք պատճառը ախտորոշել վաղաժամ, ապա կարող ենք բուժել և նույնիսկ կանխել լյարդի վնասումը»: Այս խնդրի ուսումնասիրության պատճառ դարձած հիվանդին սկսեցին օգնել հակաբիոտիկներ ընդունելու և սննդակարգը փոխելու միջոցով:
Լյարդի ճարպակալման հիվանդության կանխարգելման և բուժման հարցերն առավել քան արդիական են։ Զարգացած երկրների բնակչության մոտ մեկ քառորդը տառապում է այս հիվանդության տարբեր ձևերից: