Գլխավոր դատախազությունը հայտարարություն է տարածել, որ ուսումնասիրում է բրիտանացի Ստիվեն Նյուտոնի հայտարարությունը Առագաստ սրճարանում 2001 թվականին տեղի ունեցած սպանության վերաբերյալ: Խոսքը Պողոս Պողոսյանի սպանության մասին է, որի համար պայմանական երկամյա ազատության դատապարտվեց Ռոբերտ Քոչարյանի թիկնապահը, որևէ օր չանցկացնելով անազատության մեջ: Նյուտոնը, որ եղել էր սրճարանի զուգարանում դեպքի ականատես, հետագայում հեռացել էր Հայաստանից, իսկ ցուցմունքը ուղարկել դատարան գրավոր: Բայց պատճառաբանությամբ, թե այն անգլերեն է, դատարանը չէր ընդունել այն: Նյուտոնն այժմ Հայաստանում է և կրկնում է իր պատմությունը: Ինչի՞ կհանգեցնի դատախազության ուսումնասիրությունը, և արդյո՞ք գործը կվերաբացվի:
Մյուս կողմից, այստեղ խնդիրն այն է, թե ինչ է հաջորդում վերաբացմանը: Կարող է նոր մեղադրանք առաջադրվել Ռոբերտ Քոչարյանի այն ժամանակ թիկնազորի անդամներին, այդ թվում՝ պայմանական դատապարտվածին, փոխվել նրա դատավճիռը և այլն: Սակայն այստեղ էականը, որ հետաքրքրում է հանրությանը այն է, թե ինչ է դա տալու Ռոբերտ Քոչարյանի դեմ: Որովհետև կասկած չկա, որ Նյուտոնի, այսպես ասած, Հայաստան ժամանումը ունի թերևս հենց այդ իմաստը: Ընդ որում պարզ չէ, թե ինչպես է նա որոշել ժամանել Հայաստան, ո՞վ է նրան համոզել գալ և պատմել, առնչություն ունի՞ դրա հետ որևէ իշխանական շրջանակ, կամ իրավապահ կառույց, կամ ի՞նչ շրջանակ կարող է ունենալ առնչություն: Համենայնդեպս հետաքրքիր է, որ Նյուտոնը Հայաստանում է հայտնվում Ռոբերտ Քոչարյանի գործի շուրջ «սահմանադրական» զարգացումների շրջանակում, թեև, մեծ հավանականությամբ, երկու իրողությունն էլ շատ ավելի լայնաշերտ քաղաքական գործընթացի և տրանսֆորմացիայի մաս են, որ ապրում է հետհեղափոխական քաղաքական համակարգը կամ կյանքը հեղափոխականից, այսպես ասած, առօրեականի անցման բարդ շրջափուլում:
Այդպիսով, որտե՞ղ է «Ռոբերտ Քոչարյան» թիրախն այս գործում, որովհետև առերևույթ թիրախում միայն թիկնապահները կարող են լինել: Ի վերջո, երկրորդ նախագահն այստեղ որևէ կերպ կարող է մեղադրվել միայն ապացուցելու դեպքում, որ նա է հրամայել «լուծել» Պողոսյանի հարցերը, որը, ըստ պատմության, մոտեցել է նրան և ողջունել «Պրիվետ Ռոբ» արտահայտությամբ, ինչը բարկացրել է Շառլ Ազնավուրի հետ սրճարան եկած Ռոբերտ Քոչարյանին: Թե՞ այս պարագայում խնդիրն ավելի շուտ հոգեբանական ազդեցության տիրույթում է, քան իրավական: Համենայնդեպս, որոշակի հարցերի պատասխան կտա դատախազության ուսումնասիրության արդյունքը:
Այստեղ, սակայն, խնդիրը թերևս արժե տեղափոխել այլ հարթություն՝ հանրային-քաղաքական կյանքի լայն տիրույթ:
Ակնառու է մի բան, որ այդ կյանքը հեղափոխությունից մեկուկես տարի անց առավելապես լեցուն է նախկին շրջանի ամենատարբեր աղմկոտ պատմություններով: Դրանք մի կողմից իսկապես թերի, անավարտ են իրենց բացահայտման տեսանկյունից, մյուս կողմից, սակայն, դրանցով լցվող հետհեղափոխական օրակարգն ինքնին դառնում է թերի, հայտնվելով այսպես ասած՝ անավարտ մնալու ռիսկի առաջ, այն տեսանկյունից, որ, մեծ հաշվով, այդ գործերի ավարտուն տեսքի համար ակնհայտորեն պահանջվելու է շատ մեծ ժամանակ, էներգիա, ուշադրություն և այլն: Իհարկե, փոքր-ինչ պայմանական, հարաբերական կամ ուղիղ ձևակերպմամբ, բայց գործնականում մենք, թերևս, որպես հասարակություն և պետություն չունենք ժամանակ՝ 30, 20 կամ թեկուզ 10 կամ հինգ տարի՝ այն նախկին մոտ 30 տարում տեղի ունեցածի, այսպես ասած, ավարտուն բացահայտման վրա ծախսելու համար: Այն դեպքում, երբ նույնքան ակնառու է նաև հանգամանքը, որ մենք ավելի շատ ստանում ենք տեսարաններ, քան իսկապես ավարտուն հեռանկարով գործընթացներ:
Որովհետև բուռն մեկնարկից հետո, դրանք սովորաբար հանգում են մի սառը կամ գոլ կետի, որտեղից սկսվում է կամ վերաբացվում մի նոր պատմություն: Այդպես մենք ստանում ենք «անավարտ մենախոսություն» մեր անցյալի հետ, մեր ապագայի հետ «երկխոսելու» փոխարեն: