Մի հետաքրքիր օրինաչափություն կա։ Չգիտես ինչու, զարգացման տեսանկյունից հապաղած երկրները մշտապես պետք է ընտրություն կատարեն չարի և չարյաց փոքրագույնի միջև։ Սա արդեն ոչ միայն օրինաչափություն է, այլ նաև խիստ անհրաժեշտ նորաձևություն։
Կարծես թե Արևելյան Եվրոպայի, Ասիայի և Աֆրիկայի երկրները դատապարտված են մշտապես դոփել այս հավերժական շրջապտույտում։
Բայց սա դեռ ամենը չէ. որպես կանոն, գրեթե բոլոր հապաղած հանրույթներում ի հայտ է գալիս համակարգային կոմֆորմիստների կաստա, որի քաղաքական հայացքը չարից ու չարյաց փոքրագույնից այն կողմ ոչինչ չի տեսնում։ Չհասկանալով, որ առաջարկվող ընտրությունն իրականում թակարդ է, կաստայի ներկայացուցիչները պետական համակարգերը ներքաշում են խոր ճգնաժամի մեջ՝ հռչակվելով որպես ռեֆորմատորներ, ցավոտ ռեֆորմներ իրականացնողներ, պետական մտածողություն դրսևորողներ և այսպես շարունակ։ Ի դեպ, ցավոտ ռեֆորմ իրականացնելը ներկայումս շատ նորաձև է, կարծես թե քաղաքական գործիչները երազում են համանման մեթոդներով հանրույթներին շոկի ենթարկել, իսկ հետո գլուխ գովել, իբր թե իրենք ցավոտ որոշումներ են կայացրել։
Իհարկե չեմ կարող հերքել. իսկապես երբեմն ցավոտ ռեֆորմներ իրականացնելու, չարի և չարյաց փոքրագույնի միջև ընտրություն իրականացնելու բնական անհրաժեշտություններ են առաջանում։ Բայց չի կարելի բնական անհրաժեշտությունը փոխակերպել մառազմի ու սեփական անկարողության հետևանքով համակարգը ներսից պայթեցնել՝ անունը դնելով ցավոտ ռեֆորմ։ Ճշմարիտ եմ ասում ձեզ՝ առավել հաճախ չարի ու չարյաց փոքրագույնի միջև ընտրություն կատարելու փոխարեն ընդամենը անհրաժեշտ է չարն ու դրա փոքրագույնը մի կողմ շպրտել և տեսնել այն, ինչը թաքնված էր արհեստական պատնեշների ետևում։
Հիմա գրեթե նույն իրավիճակում հայտնվել է Հայաստանի քաղաքական ղեկավարությունը, որի առջև խնդիր են դրել ընտրություն կատարել չարի ու չարյաց փոքրագույնի միջև՝ թույլ տա՞լ Ամուլսարի հանքի շահագործումը, թե՞ ոչ։ Խնդիրը վարչապետի ու նրա թիմի քաղաքական հայացքն է, ի՞նչ պատկեր են նրանք տեսնում՝ ամբողջակա՞ն խճանկարը, թե՞ դրա առանձին ու փոքրիկ հատվածները։
Եթե հայացքը հատվածային է, ապա Ամուլսարն անշուշտ շահագործվելու է՝ կանաչ լույս վառելով հանքերի էլ ավելի բազմացման համար։ Իսկ եթե վարչապետը տեսնում է ամբողջ խճանկարը, ապա նա առնվազն պետք է արձանագրի հետևյալը. հանքարդյունաբերությունը Հայաստանում հեռանկար չունեցող ոլորտ է, և կառավարությունը չի կարող շարժվել Հայաստանը մեծ հանքի վերածելու ճանապարհով։ Այլ խոսքով՝ թույլ չտալ, որ տնտեսությունը շարունակի կառչած մնալ հանքարդյունաբերությունից, քանի որ Հայաստանը հանքային ասեղի վրա նստելու ռեսուրսներ չունի։
Իրականում ցավոտ ռեֆորմը հենց սա է, այլ ոչ թե ինչ-որ հանքի շահագործում թույլ տալ-չտալը։ Հայաստանը չպետք է գլորվի երրորդ աշխարհի այն հետամնաց երկրների շարքը, որոնց գործունեության միակ կերպը բութ գործիքի կարգավիճակով հումք արտահանելն ու հումք ներկրելն է։ Սա առաջին հերթին ինքնիշխանության հարց է։ Մի՞թե սա ցավոտ փոփոխություն չէ։ Հանքարդյունաբերության տեսակարար կշռի աստիճանական նվազեցումը հանգեցնելու է լրջագույն փոփոխությունների, փոխվելու է տնտեսության ողջ բովանդակությունը, իսկ սա էլ իր հերթին պատճառ է դառնալու ծանր տեղաշարժերի ու անհանգիստ շարժումների։
Ասվածի համատեքստում պետք է ինքներս մեզ հարց տանք՝ արդյոք պատրա՞ստ ենք այս լրջագույն մարտահրավերին, թե՞ գործ ունենք անկարող և պարզունակ հանրույթի հետ, որն ի զորու չէ ինքն իր առջև մարտահրավեր դնել ու պատասխանել դրան։ Սա է իրական ընտրությունը, այլ ոչ թե չարի ու դրա փոքրագույնի մասին առասպելը, որի միջոցով անընդհատ վախեցնում ենք ժողովրդին։
