Հայաստանի արտգործնախարարությունն արձագանքել է վերջին օրերին Հայաստանի հյուսիսարևելյան սահմանի ուղղությամբ իրավիճակը լարելու Ադրբեջանի փորձերին, որոնց հետևանքով հայկական կողմը ունի մեկ զոհ և երկու վիրավոր: Հայաստանի ԱԳՆ խոսնակի հայտարարությունը Բաքվին հիշեցնում է 2019-ի մարտին Վիեննայում Փաշինյան-Ալիև հանդիպմանը հրադադարի վերաբերյալ ձեռք բերված պայմանավորվածության, ինչպես նաև հունիսի 14-ին Վաշինգտոնում արտգործնախարարների մակարդակով հանդիպման պայմանավորվածությունների մասին: Հայաստանի ԱԳՆ խոսնակը հայտարարել է, որ իրավիճակի լարման աճի այդ գործողությունների պարագայում իրադրության համար ամբողջ պատասխանատվությունն ընկնում է Ադրբեջանի վրա:
Հայաստանի ԱԳՆ արձագանքը, անշուշտ, համարժեք է, սակայն պատասխանատվության հարցը հենց այն գլխավորն է, որը պահանջում է թերևս հստակեցում կամ առարկայացում: Աներկբա է, որ Ադրբեջանի մարդասպանության և շանտաժի քաղաքականությունը կարող է կասեցնել միայն դրա համար միջազգային պատասխանատվությունը: Բաքուն խուսափում է այդ պատասխանատվության մեխանիզմից, որն օրակարգ է բերվել 2016 թվականի մայիսին Վիեննայում:
Շաբաթներ առաջ, երբ Ադրբեջանը դարձյալ լարել էր իրավիճակը, հայկական կողմը հիշեցրեց դրանց մասին, որին հաջորդեց Վաշինգտոնում արտգործնախարարների հանդիպումը: Եվ հիմա դարձյալ հաջորդում է լարվածության և մարդասպանության նոր ակտ, իսկ պատասխանատվության մեխանիզմ չկա: Օրակարգում այն կա, ավելին՝ ԱՄՆ Կոնգրեսում օրեր առաջ ընդունվեց դրա վերաբերյալ բանաձև, սակայն առայժմ այդ ամենը չի կապիտալիզացվում այդպես կոչված կարգավորման գործընթացում:
Ինչպես հասնել միջազգային պատասխանատվության կապիտալիզացիայի: Սա է գլխավոր հարցը, որ հայկական դիվանագիտության առաջ էր երեկ, այսօր է, և թերևս լինելու է վաղը: Ու քանի դեռ գտնված չէ այդ ճանապարհը, Ադրբեջանը շարունակելու է անպատասխանատու կերպով զբաղվել մարդասպանությամբ ու շանտաժով, գուցե որոշակի՝ այսպես ասած ցածր դոզավորմամբ, չտալով լարվածության փուլերին նախկին ընդգրկումն ու ծավալները, ինչպես մինչև թավշյա հեղափոխությունն էր կամ մինչև ապրիլյան պատերազմը, սակայն փորձելով, այսպես ասած, «կաթիլով քար ծակել»:
Պետք է անջատել Ադրբեջանի այդ մահաբեր «կաթիլայինը», և հարցն այն է, թե ինչպես: Այստեղ թերևս հարկ է ուշադրություն դարձնել մի հանգամանքի՝ Արցախի նախագահի և խորհրդարանի գալիք ընտրության հանգամանքին, որտեղ պայքարն իսկապես թեժ է սպասվում ու նաև բավականին բազմաշերտ է ներգրավված սուբյեկտների առումով, ընդհուպ ռուսական հայտնի շրջանակներ:
Անկասկած է, որ այդ հանգամանքը որոշակիորեն կաշկանդող է Երևանի դիվանագիտական-քաղաքական քայլերի համար, և չպետք է բացառել, որ Բաքուն փորձում է հնարավորինս օգտվել այդ իրավիճակից, որովհետև Արցախում իշխանության ձևավորման խնդիրը կայուն և Հայաստանի թավշյա հեղափոխության տրամաբանությանը համարժեք լուծելու պարագայում հայկական կողմերը մեծ հավանականությամբ կբարձրացնեն կոշտ դիրքորոշման աստիճանը՝ դեպի հրադադարի խախտման համար Ադրբեջանի միջազգային պատասխանատվության հարցի կապիտալիզացիա:
